ساسات قدیم جایش را به استپر موتور داده‌است و از همین رو در این مقاله از مجله همراه مکنیک، به این قطعه مهم در خودرو خواهیم پرداخت. اگر تجربه‌ی سواری در خودروهای قدیمی را داشته باشید احتمالاً به خاطر خواهید آورد که برخی از خودروها یک دسته برای فعال کردن ساسات در روزهای سرد و برخی از مواقع لازم برای افزایش دور موتور داشتند. امروزه یکی از وظایف استپر موتور در خودروهای جدید تنظیم دور موتور به جای ساسات قدیمی است.
استپر چیست و چگونه آن را عیب‌یابی کنیم؟
استپر موتور قطعه‌ای است که بر روی خودروهای انژکتوری جدید نصب شده و وظیفه اصلی آن روشن نگه داشتن خودرو در دور موتورهای مختلف و به خصوص تنظیم دور موتور پایین برای جلوگیری از خاموش شدن خودرو را برعهده دارد. زمانی که شما کولر خودرو را روشن می‌کنید استپر مقداری کمی دور موتور را افزایش می‌دهد تا از اختلال در گاز خوردن خودرو جلوگیری نماید. به خاطر داشته باشید در صورتی که خودرو از دریچه گاز برقی برخوردار باشد دیگر نیازی به استفاده از استپر موتور نخواهد داشت .
استپر موتور چیست و چگونه کار می‌کند؟
همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد استپرموتور یک قطعه نصب شده بر روی قسمت دریچه گاز خودروهای انژکتوری جدید است که وظیفه تنظیم میزان دور موتور خودرو را در دورهای پایین موتور برعهده دارد. همچنین این قطعه تنظیم دور موتور در مواقعی که کولر خودرو را روشن می‌کنید را بر عهده دارد. استپر موتور یک قطعه الکترونیکی مکانیکی است که با عقب و جلو راندن یک قطعه هوزینگی باعث کم و زیاد شدن دریچه ورودی هوا و سوخت خودرو می‌گردد.
|
مطالعه مقالات زیر را از دست ندهید |
با این کار دیگر نیازی نیست که شما توسط یک اهرم دستی دریچه گاز را تنظیم نمایید تا خودرو خاموش نشود و این وظیفه به صورت اتوماتیک توسط استپر موتور انجام می‌گردد. موقعی که شما قصد روشن کردن خودرو را دارید استپر با تنظیم هوای ورودی دریچه گاز باعث میشود تا خودروی شما با یک استارت روشن شده و راه اندازی گردد. علاوه بر این‌ها استپر موتور توانایی تنظیم هوای مصرفی سیلندرها را نیز دارد.
قطعه کوچک سرنوشت‌ساز
استپر موتور که یک قطعه بسیار کوچک است بر روی دریچه گاز نصب شده و مانند بسیاری دیگر از قطعات خودرو توسط ایسیو یا همان کامپیوتر خودرو کنترل می‌گردد. به طور معمول ساز و کار فعالیت استپر و کنترل آن توسط کامپیوتر مرکزی خودرو بدین صورت است که چهارعدد ترانزیستور وظیفه کنترل استپر را برعهده دارند. دو عدد از این ترانزیستورها وظیفه پیش بردن و دو عدد از آن‌ها وظیفه به عقب کشیدن استپر را بر عهده می گیرند. کامپیوتر خودرو با توجه به وضعیت خودرو و همچنین دمای موتور فرمان باز و بسته کردن استپر موتور را به ترانزیستورها ارسال می‌نماید.
مواظب بسته شدن دریچه سیلندرها باشید!
زمانی که دمای خودرو پایین باشد استپر موتور توسط دستورهای ecu در بازترین حالت قرار می‌گیرد تا میزان هوای کافی به سیلندرها برسد و وقتی که دمای خودرو به دماهای بالاتر برسد به تدریج این دریچه بسته میشود. همچنین هوای ورودی به سیلندرها توسط استپر با توجه به میزان فشاری که بر روی پدال گاز می‌آورید نیز تنظیم میشود. بدین صورت که وقتی شما دارید گاز می‌دهید موتور دریچه هوا را می‌بندد و وقتی پا را از روی پدال گاز بردارید استپر این دریچه را باز می‌کند تا خودرو دچار افت شدید دور موتور نشود.
یکی دیگر از وظایفی که استپر موتور برعهده دارد مربوط به زمانی است که شما فرمان خودروی خود را به خصوص در دورهای پایین موتور به راست یا چپ می‌گردانید. در این زمان با توجه به فشاری که پمپ هیدرولیک فرمان به موتور وارد می‌کند نیاز به دور موتور بالاتری احساس میشود. بنابراین برای اینکه خودرو به حالت ریپ زدن نیفتد استپر با دستور کامپیوتر‌مرکزی خودرو میزانی از دریچه هوا را باز می‌کند تا دور موتور بالاتر تأمین شده و خودرو به صورت تنظیم کار کند.
مشخصات فنی استپر موتور چگونه است؟
استپر موتور از یک سوکت الکترونیکی، یک موتور الکترونیکی بسیار کوچک، یک شافت فنر و قسمت هوزینگی تشکیل شده است. جالب است که بدانید قطعه استپر موتور بسیار کوچک بوده و مسیر رفت و برگشت آن در حدود ۸ میلیمتر است. نکته جالب‌تر در مورد استفاده در موتور این است که این ۸ میلیمتر مسیر رفت و برگشتی در این قطعه به ۴۰۰ پله تقسیم شده است. این چهار صد پله تقسیم شده بر روی مسیر رفت و برگشتی استپر توسط کامپیوتر مرکزی خودرو برنامه ریزی شده و با توجه به وضعیت موتور دما و شرایط دیگر که در بالا نیز به آن اشاره شد برای تنظیم در بهترین حالت از پله یکم تا پله چهارصدم قابل تنظیم می‌باشد.
عیب‌یابی به وسیله نشانه‌های خودرو
درصورتی که خودروی شما در هنگام استارت زدن و به خصوص در فصول سرد با مشکل روشن شدن روبرو باشد احتمال دارد استپر خودروی شما خراب بوده و یا بد کار کند. همچنین در صورتی که در دورهای پایین موتور خودروی شما خاموش میشود امکان دارد نشانه‌ای بر خرابی استپر باشد.در صورتی که بدون فشار دادن پدال گاز با نوسان دور موتور روبرو هستید این مورد نیز یکی از مواردی است که می‌تواند به استپر مربوط بوده و نشانه‌ای بر خرابی این قطعه باشد. کم شدن ناگهانی دور موتور در مواقعی که از فرمان به خصوص در دورهای پایین موتور استفاده می‌کنید و یا زمانی که کولر خودرو خود را روشن می‌نمایید نیز می‌تواند دلایلی بر خرابی این قطعه باشد.
در صورتی که با مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد روبرو شدید بهتر است برای کنترل استپر موتور خودروی خود به تعمیرگاه مجاز مراجعه نمایید. در این تعمیرگاه‌ها می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های تست ای سی یو از خرابی استپر مطلع شده و یا با تعویض و تست این قطعه مطمئن شوند که خرابی می‌تواند مربوط به آن باشد یا نه. همچنین در برخی از مواقع تمیز کردن استپر موتور و محفظه ورودی که استپر در آن نصب میشود نیز می‌تواند مشکل گشا باشد بنابراین بهتر است برای رفع چنین مشکلاتی به تعمیرگاه مجاز مراجعه نمایید.
آستین‌ها را بالا زنید و خودتان دست‌به‌کار شوید
در صورتی که امکان مراجعه به تعمیرگاه مجاز برای تست و یا تعمیر این قطعه را ندارید می‌توانید خودتان دست به کار شوید. برای باز کردن استپر موتور کافی است در ابتدا سوئیچ خودرو را ببندید و پس از چند ثانیه اقدام به باز کردن فیش ورودی برق استپر نمایید. برای اطمینان از شرایط و عدم آسیب رساندن به قطعه استپر موتور بهتر است بیش از باز کردن آن سر باطری خودرو را باز نمایید دقت داشته باشید در صورتی که به تعمیرگاه مراجعه می‌نماید هیچ گاه با این صحنه روبرو نخواهید شد و تعمیرکارها به‌طور معمول سر باطری خودرو را برای باز و بسته کردن استپر باز نخواهند کرد.
پس از باز کردن فیش استپر می‌توانید دو پیچ کناری استپر را باز کنید و این قطعه را به آرامی از محل خود در بیاورید. در باز و بسته کردن قطعه استپر دقت داشته باشید که شافت و قسمت جلوی قطعه استپر از حساسیت زیادی برخوردار است بنابراین نبایستی ضربه بخورد. پس از باز کردن استپر از محفظه خود می‌توانید با استفاده از اسپری‌های مخصوص تمیز کردن این قطع و همچنین محفظه آن را تمیز نمایید در صورتی که تمیز کردن قطعه استپر کمکی به بهبود وضعیت خودروی شما نکرد می‌توانید آن را با یک استپر نو جایگزین نمایید.
نحوه تعویض قطعه استپر
اگر تصمیم گرفته‌اید قطعه استپر خودروی خود را خود عوض کنید بایستی بگویم که کار سختی در پیش ندارید برای باز کردن استپر بهتر است ابتدا سوئیچ خود را بسته و برق باطری را قطع نمایید.برای باز کردن استپر می‌توانید برق باتری را نیز قطع نکنید چرا که تعویض استپر از حساسیت خاصی برخوردار نیست. پس از بستن سوئیچ خودرو می‌توانید بعد از چند ثانیه فیش برق استپر را از محل خود خارج نمایید. قطعه استپر بر روی دریچه گاز با دو پیچ نصب میشود؛ کافی است این دو پیچ را باز کرده و سپس به آرامی قطعه استپر را از محل خود خارج نمایید.
استپر را باید با دقت تعویض کنید
همان‌طور که در بالا نیز توضیح داده شد در صورتی که بخواهید این قطعه را تمیز کنید می‌توانید با استفاده از اسپری‌های مخصوص شستشوی قطعات و یا اسپری شستشوی انژکتور این قطعه را تمیز نموده و به جای خود برگردانید برای شست و شوی استپر کافی است سر آن را به سمت پایین نگه داشته و مقدار اسپری شستشو انژکتور را بر روی آن اسپری نمایید. همچنین در مواقعی که استپر خود را تمیز می‌کنید و یا حتی در مواقعی که قصد تعویض آن را دارید بهتر است محفظه‌ای که استپر در آن قرار می‌گیرد را نیز با استفاده از اسپری شستشوی انژکتور تمیز نمایید.
پس از باز کردن استپر از جای خود می‌توانید آن را با یک استپر جدید تعویض کنید. کافی است استپر جدید را در محل استپر قبلی قرار داده و پیچ‌های آن را محکم ببندید پس از آن می‌توانید فیش برق استپ را در جای خود محکم کنید. پس از نصب استپر کافی است این قطعه را با ای سی یو یا همان کامپیوتر مرکزی خودرو هماهنگ نمایید برای هماهنگی استپر کافی سوئیچ خودرو را ۱۵ ثانیه در حالت باز نگه داشته و سپس ببندید این کار را سه مرتبه تکرار نمائید تا استپر با کامپیوتر مرکزی خودروی شما هماهنگ شود. پس از آن می‌توانید با یک استارت خودروی خود را روشن کرده و از استپر موتور استفاده نمایید. اگر مشکل نوسان دور موتور و یا افت آن را داشته اید با تعویض این قطع بایستی این مشکل حل شده باشد.
مطالعه مقالات مرتبط زیر را از دست ندهید
