بیمه بدنه چیست و شامل چه پوشش‌هایی می‌شود؟

تصادف با خودرو یا سرقت از آن، از جمله اتفاقاتی است که می‌تواند یک روز کامل ما را خراب کند و باعث شود که تا مدت‌ها فکرمان مشغول باشد. درصورتی‌که پشتوانه‌ای برای جبران این خسارات وجود نداشته باشد، ضربه روحی ناشی از آن‌ها بدتر می‌شود و ممکن است به از دست رفتن بخشی از سرمایه و پس‌اندازمان منجر شود. بیمه بدنه خودرو همان پشتوانه‌ای است که می‌تواند تبعات ناشی از این اتفاقات ناگوار را کمتر کند و هنگام بروز حادثه برای خودرو، قوت قلبمان باشد.

در این مقاله از مجله همراه مکانیک، قصد داریم هر آنچه در مورد بیمه بدنه خودرو می‌دانیم با شما در میان بگذاریم و به سؤالات مهمی مثل «بیمه بدنه شامل چه قطعاتی می‌شود؟» پاسخ بدهیم.

بیمه بدنه خودرو چیست؟

بیمه بدنه خودرو نوعی بیمه اختیاری است که با استفاده از آن می‌توانید خودروی خود را در برابر خساراتی مثل سرقت، تصادف، آتش‌سوزی و… بیمه کنید. این نوع بیمه خودرو در اصل آن دسته از خساراتی که بیمه شخص ثالث جبران نمی‌کند را پوشش می‌دهد؛ یعنی خسارت‌هایی که هنگام تصادف به خودروی مقصر وارد می‌شود.

چرا داشتن بیمه بدنه ضروری است؟

تنها بیمه اجباری خودرو، بیمه شخص ثالث است که فقط خسارت‌های وارد شده به خودرو و راننده آسیب‌دیده و اشخاص ثالث حاضر در صحنه تصادف را تقبل می‌کند. با توجه به این که قیمت خودرو در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته و به غیر از تصادف عوامل دیگری نیز می‌توانند به خودرو خسارت بزنند و باعث افت قیمت آن شوند، بسنده کردن به بیمه شخص ثالث منطقی نیست. فهرست زیر تمامی مواردی را نشان می‌دهد که در آن‌ها پوشش های بیمه بدنه به کمک شما می‌آید و جلوی ضرر و زیان مالی شما را می‌گیرد:

• مقصر تصادف باشید و خودروی شما آسیب‌دیده باشد.
• مقصر تصادف نباشید، خودروی شما آسیب ببیند و سقف تعهدات بیمه شخص ثالث مقصر نتواند تمامی خسارت‌های شما را جبران کند.
• تصادف کنید و مقصر حادثه متواری شود.
• خودروی نامتعارف و لاکچری داشته باشید.

قانون خسارت خودرو نامتعارف و اهمیت آن در بیمه بدنه ماشین

بر اساس قوانین بیمه خودرو، سقف تعهدات مالی بیمه شخص ثالث معادل نصف دیه کامل انسان در ماه‌های حرام است و خودروهایی که بیشتر از این مبلغ قیمت داشته باشند، خودروی لوکس محسوب می‌شوند. اگر در تصادفی میزان خسارت خودروهای لوکس از عدد مذکور بیشتر شود، پرداخت مابقی مبلغ بر عهده بیمه بدنه خواهد بود.

در سال 1403، مبلغ دیه کامل انسان در ماه‌های حرام یک میلیارد و 600 میلیون تومان است. بر همین اساس، بیمه شخص ثالث نمی‌تواند بیشتر از 800 میلیون تومان برای خسارات مالی پرداخت کند.

بیمه بدنه ماشین چه انواعی دارد؟

بیمه بدنه خودرو اصلی، قراردادی است که برای جبران خسارات مختلف خودروهای با عمر کمتر از 15 تا 20 سال (بسته به نوع خودرو) و به مدت یک سال بسته می‌شود. علاوه بر این، این نوع بیمه انواع دیگری هم دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

بیمه بدنه کیلومتری

این نوع بیمه مخصوص خودروهایی است که سالانه زیر 15 هزار کیلومتر کارکرد دارند و حق بیمه آن‌ها بر اساس کیلومتر طی شده محاسبه می‌شود. شرایط بیمه بدنه کیلومتری با بیمه بدنه اصلی متفاوت است و می‌توان مدت زمان آن را کمتر از یک سال تعیین کرد.

بیمه بدنه اجاره‌ای

این نوع بیمه مخصوص افرادی است که خودروی لوکسی را برای مراسم خاصی اجاره می‌کنند و می‌خواهند خیالشان از بابت خسارت‌های احتمالی راحت باشد. قرارداد این بیمه به مدت یک روز هم بسته می‌شود که در این صورت به آن بیمه بدنه یک‌روزه می‌گویند.

بیمه بدنه ماشین مدل‌پایین

صاحبان خودروهایی که بیشتر از 10 سال از عمر آن‌ها می‌گذرد می‌توانند از بیمه بدنه خودرو مدل‌پایین استفاده کنند. شرایط این نوع بیمه مشابه بیمه بدنه اصلی است؛ اما قیمت آن با توجه به ارزش خودرو در بازار، پوشش‌های انتخاب شده و تخفیفات بیمه محاسبه می‌شود.

پوشش های بیمه بدنه شامل چه مواردی می‌شود؟

با توجه به هزینه قابل‌توجه و پیچیده بودن قوانین بیمه بدنه، برای بسیاری این سؤال به وجود می‌آید که پوشش های بیمه بدنه شامل کدام شرایط می‌شود و بر اساس پاسخ این سؤال، به این نتیجه می‌رسند که آیا هزینه کردن برای این بیمه‌نامه ارزشش را دارد یا خیر. در این بخش قرار است پاسخ کاملی به این سؤال بدهیم و به معرفی پوشش‌های اصلی و تکمیلی بیمه بدنه می‌پردازیم.

پوشش های اصلی بیمه بدنه

پوشش های اصلی بیمه بدنه به‌صورت پیش‌فرض توسط تمامی شرکت‌ها ارائه می‌شود و شامل حداقل خسارت‌هایی است که بیمه بدنه آن‌ها را جبران می‌کند. با خواندن ادامه مطلب، احتمالاً جواب سؤالاتی مثل «بیمه بدنه شامل سپر می‌شود؟» را می‌گیرید.

• خسارات ناشی از هرگونه برخورد خودرو با جسم ثابت و متحرک و سقوط و واژگونی خودرو
• آتش‌سوزی، صاعقه و انفجار
• سرقت کل خودرو
• خسارات ناشی از امداد و نجات خودرو از شرایط خطرناک
• خسارات وارده به باتری و چرخ‌های خودرو

تبصره: بر اساس قوانین بیمه بدنه، خسارت سرقت کلی زمانی پرداخت می‌شود که حداقل یک ماه از سرقت خودرو بگذرد و در این مدت پیدا نشود.

پوشش‌های تکمیلی بیمه بدنه

پوشش‌های تکمیلی یا فرعی را می‌توانید با پرداخت مبلغ بیشتر به پوشش‌های اصلی اضافه کنید. لازم به ذکر است که درصد خسارت بیمه بدنه در برخی از این پوشش‌ها چندان زیاد نیست و تنها تهیه کردن برخی از آن‌ها مثل پوشش شکست شیشه بیمه بدنه، ارزش اقتصادی دارد. در ادامه با پوشش‌های فرعی بیمه بدنه آشنا می‌شوید و جواب سؤالاتی مثل «بیمه بدنه شامل چه قطعاتی می‌شود؟» را می‌گیرید.

• سرقت درجای لوازم و قطعات اصلی و اضافی
• بلایای طبیعی مثل سیل، زلزله، آتش‌فشان
• شکستن شیشه به‌صورت خودبه‌خود
• پاشیدن رنگ و مواد اسیدی و شیمیایی
• ایاب‌وذهاب در زمانی که خودرو در تعمیرگاه قرار دارد یا حادثه دیده است.
• نوسانات قیمت (خسارت ناشی از افزایش قیمت خودرو و قطعات آن)
• خط‌وخش
• خسارات ناشی از حمل مواد منفجره برای خودروهایی که وظیفه آن‌ها حمل این مواد است.
• افت قیمت در اثر گذشت زمان یا تصادف
• ترانزیت (پوشش خساراتی که خارج از مرزهای کشور رخ می‌دهد)
• حذف فرانشیز (حذف سهم بیمه‌گزار در خسارات)
• آزمایش سرعت (مخصوص خودروهای مسابقه‌ای)
• توقف و خواب خودروهای باربری به دلیل حادثه یا تعمیرات

خسارت بیمه بدنه ماشین شامل چه مواردی نمی‌شود؟

همان‌طور که در بخش قبلی دیدید، پوشش های بیمه بدنه خودرو فهرست بلندبالایی دارد و تا حد زیادی می‌تواند دغدغه‌های مربوط به خسارات احتمالی خودرو را رفع کند. با این حال، مواردی هم وجود دارد که بر اساس قوانین بیمه مرکزی در دسته پوشش های بیمه بدنه قرار نمی‌گیرند و هیچ شرکتی نمی‌تواند آن‌ها را در شرایط بیمه بدنه خود قرار دهد:

• خسارات ناشی از جنگ، شورش، اعتصاب و انفجار هسته‌ای
• خسارات عمدی
• خسارتی که هنگام فرار از دست پلیس به خودرو وارد می‌شود
• خسارات ناشی از رانندگی بدون گواهینامه و رانندگی در مستی
• خسارات ناشی از بکسل کردن وسایل نقلیه دیگر
• خسارات ناشی از مصادره خودرو توسط نیروی انتظامی و مراجع قضایی
• خسارات ناشی از حمل بار غیرمتعارف (مثل حمل مواد منفجره با خودروی شخصی)
• خسارات ناشی از حمل بار یا مسافر بیش از ظرفیت خودرو

نحوه محاسبه مبلغ بیمه بدنه خودرو

اگر مبلغ بیمه بدنه خودرو را از شرکت‌های مختلف استعلام بگیرید، احتمالاً با قیمت‌های متفاوتی مواجه می‌شوید. این تفاوت قیمت‌ها به سقف تعهدات و پوشش‌های ارائه شده توسط این شرکت‌ها بر می‌گردد و فرمول محاسبه قیمت پایه بیمه بدنه، در تمامی شرکت‌ها ثابت است. عوامل زیر بر نحوه محاسبه این مبلغ تأثیر می‌گذارند:

• ارزش روز خودرو
• سال ساخت خودرو
• تعداد سیلندر خودرو
• داخلی یا خارجی بودن خودرو
• ستاره ایمنی خودرو
• میزان کارکرد خودرو
• وضعیت سلامت فنی و بدنه خودرو
• نوع و تعداد پوشش‌های فرعی
• سقف پوشش‌های اصلی و فرعی
• تخفیفات بیمه بدنه

نکته: ستاره ایمنی خودرو معیاری است که با اعداد یک تا 5 مشخص می‌شود و هر چقدر بیشتر باشد، مقاومت خودرو در تصادفات بیشتر خواهد بود. این معیار مربوط به خودروهای خارجی است و توسط موسسات معتبر تعیین می‌شود.

درصد خسارت بیمه بدنه چقدر است؟

به جز پوشش‌های اصلی و فرعی، درصد خسارت بیمه بدنه خودرو نیز نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای خرید این بیمه‌نامه بازی می‌کند. این درصد را می‌توان با پرداخت هزینه بیشتر افزایش داد؛ اما در حالت کلی درصد خسارت بیمه بدنه برای پوشش‌های مختلف، به شرح زیر است:

لازم به ذکر است که درصد خسارت ذکر شده برای برخی از پوشش‌ها مثل پوشش شکست شیشه بیمه بدنه، مربوط به بار اول می‌شود و به ازای هر بار تکرار، 10 درصد کاهش پیدا می‌کند.

فرانشیز بیمه بدنه چیست؟

یکی از اصطلاحات مهم بیمه بدنه خودرو، فرانشیز است. فرانشیز همان سهم شما در خسارات است که بسته به نوع حادثه و خسارت تغییر می‌کند. امکان صفر کردن درصد فرانشیز بیمه بدنه وجود دارد؛ اما حق بیمه را بین 5 تا 7 درصد افزایش می‌دهد.

نحوه محاسبه خسارت بیمه بدنه چگونه است؟

درست است که درصدهای ثابت و مشخصی برای پرداخت خسارت‌های مختلف در بیمه بدنه ماشین وجود دارد؛ اما شرکت‌های بیمه بعد از بازدید از خودرو، اکثر این خسارات را به 2 دسته کلی و جزئی تقسیم می‌کنند و درصد خسارت پرداختی بر اساس این دسته بندی تغییر می‌کند. در ادامه به نحوه دسته بندی خسارات به 2 نوع کلی و جزئی اشاره می‌کنیم:

خسارات کلی

در صورت بروز شرایط زیر، خسارات وارده به خودرو کلی قلمداد می‌شود و پس از کسر ارزش بازیافتی خودرو، کسورات قانونی و هزینه حمل‌ونقل، تا سقف تعهدات بیمه‌نامه پرداخت می‌شود:

• از بین رفتن کل خودرو
• پیدانشدن خودرو سرقتی پس از 60 روز
• بالاتر بودن هزینه تعمیر و تعویض قطعات آسیب‌دیده از 75 درصد ارزش خودرو

نکته: ارزش بازیافتی خودرو را کارشناس بیمه تعیین می‌کند.

خسارات جزئی

درصورتی‌که خسارات وارده کمتر از 75 درصد ارزش خودرو شود، کارشناس بیمه آن را در دسته خسارات جزئی قرار می‌دهد. این خسارت معمولاً شامل قیمت روز لوازم آسیب‌دیده و هزنیه تعویض آن‌ها است که شرکت بیمه پس از کسر استهلاک، فرانشیز و کسورات قانونی آن را پرداخت می‌کند. میزان استهلاک قطعات تعویضی (به جز شیشه و شیشه چراغ‌ها) از سال پنجم به بعد، سالانه 5 درصد است.

تخفیف بیمه بدنه خودرو چیست و چه انواعی دارد؟

همان‌طور که در نحوه محاسبه قیمت بیمه بدنه ماشین اشاره کردیم، تخفیفات بیمه بدنه یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن است و به انواع زیر تقسیم می‌شود:

تخفیف‌های اصلی بیمه بدنه خودرو

تخفیف‌های اصلی بیمه بدنه خودرو معمولاً توسط تمامی شرکت‌ها ارائه می‌شود و به شرح زیر است:

• تخفیف بیمه بدنه خودرو صفر (20 تا 30 درصد)
• تخفیف خرید نقدی (10 تا 20 درصد)
• تخفیف عدم خسارت

تخفیف بیمه بدنه خودرو صفر معمولاً برای خودروهایی لحاظ می‌شود که کمتر از 3 ماه از تاریخ تحویل آن‌ها گذشته باشد. همچنین تخفیف عدم خسارت نیز بر اساس جدول زیر محاسبه می‌شود:

تخفیف‌های فرعی بیمه بدنه

شرکت‌های مختلف برای جذب مشتری بیشتر، تخفیف‌های زیر را برای بیمه بدنه خود نیز در نظر می‌گیرند:

• تخفیف خرید بیمه بدنه و ثالث از یک شرکت
• تخفیف حساب بانکی بلندمدت در بانک‌های دارای شرکت بیمه
• تخفیف ارزش خودرو
• تخفیف خودروهای وارداتی
• تخفیف مناطق آزاد
• تخفیف اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها
• تخفیف‌های مناسبتی

مهم‌ترین اصطلاحات بیمه بدنه خودرو

در هر بیمه‌نامه بدنه اصطلاحاتی قید می‌شود که ممکن است برای شما ناآشنا باشند. در این قسمت، معنای مهم‌ترین آن‌ها را شرح می‌دهیم تا با دید بهتری نسبت به عقد قرارداد بیمه بدنه خودرو اقدام کنید:

• بیمه‌گزار: شخصی حقیقی یا حقوقی که مالک خودرو است و باید حق بیمه را بپردازد.
• بیمه‌گر: شرکت بیمه‌ای که متعهد به پرداخت خسارت بر اساس پوشش های بیمه بدنه می‌شود.
• ذی‌نفع: شخصی است که به درخواست بیمه‌گزار نام او در قرارداد می‌آید و باید خسارات به او پرداخت شود.
• حق بیمه: مبلغی است که در ازای برخورداری از پوشش‌های قید شده، باید بر اساس ترتیب ذکر شده در قرارداد به بیمه‌گر پرداخت شود.
• موضوع بیمه: وسیله نقلیه‌ای که بیمه بدنه برای آن خریداری می‌شود و باید مشخصات کامل آن در قرارداد بیمه بیاید.
• فرانشیز بیمه بدنه: درصدی از خسارت که پرداخت آن بر عهده بیمه‌گزار است و به‌صورت درصدی یا دارای سقف مشخص تعیین می‌شود.

ثبات سرمایه در بیمه بدنه خودرو چیست؟

پس از هر بار دریافت خسارت از بیمه بدنه، سقف تعهدات مالی شرکت بیمه به اندازه خسارت پرداخت شده کاهش پیدا می‌کند. جبران این موضوع با خرید پوشش الحاقی ثبات سرمایه یا الحاقی ترمیم سرمایه و پرداخت حق بیمه مربوطه پس از هر خسارات، امکان‌پذیر است.

نحوه گرفتن خسارت در بیمه بدنه چگونه است؟

نحوه گرفتن خسارت از بیمه بدنه به 2 روش بدون کروکی و با کروکی امکان‌پذیر است. در ادامه این روش‌ها و شرایط مورد نیاز برای هر کدام را شرح می‌دهیم:

دریافت خسارت بدون کروکی

در سال 1403، سقف دریافت خسارت بیمه بدنه بدون کروکی، 40 میلیون تومان است. دریافت آن به شرایط زیر نیاز دارد:

• خسارت مالی باشد.
• هر 2 راننده بیمه‌نامه معتبر داشته باشند و حداکثر تا 5 روز بعد از حادثه گزارش آن را به شرکت بیمه ابلاغ کنند.
• هر 2 راننده گواهینامه معتبر داشته باشند.
• خسارت ناشی از تصادف با گاردریل، خودروهای انتظامی و خودروهای سنگین نباشد.
• خسارت ناشی از دنده‌عقب و رد کردن چراغ‌قرمز نباشد.
• خسارت ناشی از تصادف زنجیره‌ای و شاخ‌به‌شاخ نباشد.
• برای بار اول اقدام به دریافت خسارت کنید.

گرفتن خسارت با کروکی

اگر تخمین زدید که میزان خسارت شما از 40 میلیون بیشتر است، بهتر است با پلیس راهنمایی و رانندگی تماس بگیرید تا افسر در محل حاضر شود و برای شما کروکی ترسیم کند. بعد از آن باید مراحل زیر را طی کنید:

• مراجعه به مراکز دریافت خسارت حداکثر تا 5 روز بعد و تشکیل پرونده
• انتقال خودرو به تعمیرگاه یا پارکینگ شرکت بیمه
• درخواست بازدید خودرو توسط کارشناس بیمه
• تعمیر خودرو
• درخواست بازدید مجدد کارشناس بیمه برای کنترل سلامت خودرو
• دریافت چک خسارت

مدارک بیمه بدنه خودرو برای دریافت خسارت به شرح زیر است:

• اصل و کپی بیمه بدنه و الحاقیه‌ها
• اصل و کپی بیمه شخص ثالث و الحاقیه‌ها
• اصل و کپی گواهینامه
• اصل و کپی کارت ملی
• اصل و کپی سند خودرو
• اصل فاکتور هزینه‌ها

انتقال بیمه بدنه خودرو چه شرایطی دارد؟

برخلاف بیمه شخص ثالث، امکان انتقال بیمه بدنه یا انتقال تخفیف بیمه بدنه خودرو وجود دارد. برای این کار، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:

• کاربری خودروی قدیم و جدید باید یکسان باشد.
• انتقال تخفیف‌ها تنها به بستگان درجه یک امکان‌پذیر است.
• هنگام انتقال، باید بیمه‌نامه قبلی اعتبار داشته باشد.
• امکان ذخیره کردن تخفیف‌ها تا 6 ماه و انتقال آن‌ها به خودروی جدید وجود دارد.
• امکان انتقال بیمه بدنه تنها تا 24 ساعت بعد از تعویض پلاک وجود دارد.
• در صورت بالاتر بودن ارزش خودروی جدید، باید مابه‌التفاوت حق بیمه پرداخت شود.

نحوه استعلام بیمه بدنه چگونه است؟

درصورتی‌که می‌خواهید خودروی جدید بخرید و از عدم صحت و اعتبار بیمه بدنه آن اطمینان ندارید، می‌توانید به سامانه سنهاب بیمه مرکزی مراجعه کنید. در این سامانه با وارد کردن شماره ملی مالک، پلاک وسیله نقلیه یا شماره بیمه‌نامه، می‌توانید استعلام صحت بیمه بدنه خودرو، سوابق، مدت اعتبار، سقف تعهدات و تاریخ انقضای آن را بگیرید.

بیمه بدنه؛ بیمه‌ای پرچالش اما ضروری!

در این مقاله در مورد زیروبم بیمه بدنه خودرو صحبت کردیم و بعد از تعریف این نوع بیمه، به انواع، نحوه محاسبه قیمت و خسارت، درصد تخفیف و نحوه دریافت خسارت از آن پرداختیم. درست است که دریافت خسارت از شرکت‌های بیمه به چالش‌برانگیز و زمان بر است؛ اما افزایش روزافزون قیمت خودرو و سخت‌تر شدن جبران خسارت‌های خودرو به مرور زمان، استفاده از این بیمه را اجباری می‌کند و باعث می‌شود که کفه مزایای آن سنگین‌تر شود.