از دیدگاه شرعی، مصرف هرگونه مشروبات الکلی حرام است و ازآنجایی‌که قانون مجازات اسلامی در ایران بر اساس فقه اسلامی نوشته شده، حمل مشروبات الکلی در ماشین مثل شرب خمر هنگام رانندگی مجازات سنگینی در پی دارد. قانون‌گذار مجازات حمل مشروبات الکلی در خودرو را به حدی سنگین تعیین کرده که می‌تواند به قیمت از دست دادن خودرو تمام شود. البته کار همین‌جا تمام نمی‌شود و متهم باید حبس تا یک سال و 74 ضربه شلاق را هم تحمل کند.
تعیین مجازات حمل مشروبات الکلی در ماشین کمی پیچیده است. به همین دلیل در این مقاله علاوه بر بررسی آن از دیدگاه مواد قانونی مختلف، به نحوه دفاع از حکم مشروبات الکلی در ماشین می‌پردازیم و به شما می‌گوییم جریمه نقدی حمل مشروبات الکلی چقدر است.
حمل مشروبات الکلی در ماشین چه حکمی دارد؟
در کشور ما حمل مشروبات الکلی در ماشین مثل حمل مواد مخدر جرم محسوب می‌شود و گرچه مجازات حمل مشروب از مواد مخدر سبک‌تر است؛ اما بد نیست بدانید که ارتکاب این جرم در ایران در مقایسه با بسیاری از کشورها مجازات سنگین‌تری دارد.
مجازات حمل‌ونقل مشروبات الکلی معمولاً از منظر قوانین کیفری و قاچاق کالا بررسی می‌شود؛ اما ازآنجایی‌که خودروهای مشکوک به ارتکاب این جرم توسط پلیس راهور توقیف می‌شوند، مأموران راهنمایی‌ورانندگی از راننده متخلف تست الکل هم می‌گیرند. در صورت مثبت شدن تست الکل‌سنج، مجازات شرب خمر حین رانندگی مثل جریمه راهنمایی‌ورانندگی یک میلیون و پانصد هزارتومانی، شلاق و حبس هم به مجازات این بخش اضافه می‌شود.
در ادامه به بررسی قوانینی می‌پردازیم که مجازات حمل و جابه‌جایی مشروبات الکلی در ماشین بر اساس آن‌ها تعیین می‌شود:
ماده 702 و 703 قانون مجازات اسلامی
بر اساس ماده 702 قانون مجازات اسلامی، اثبات جرم حمل مشروبات الکلی در ماشین شامل مجازات 6 ماه تا یک سال حبس، تا 74 ضربه شلاق و جریمه نقدی به اندازه 5 برابر ارزش عرفی کالا می‌شود. ازآنجایی‌که در این ماده از کلمه «یا» استفاده نشده، تمامی مجازات اشاره شده برای فرد متخلف اعمال خواهد شد. همچنین امکان تعلیق این حکم به هیچ عنوان وجود ندارد و قاضی تنها می‌تواند در صدور آن تخفیف بدهد.
میزان مشروبات الکلی کشف شده در خودرو می‌تواند مجازات این جرم را وارد بعد جدیدی کند. بر اساس ماده 703 قانون مجازات اسلامی اگر مشروبات الکلی موجود در خودرو بیشتر از 20 لیتر باشد، قاضی باید یکی از حالت‌های زیر را برای صدور حکم در نظر بگیرد:
- در صورت رضایت و اطلاع راننده، حکم توقیف وسیله نقلیه به نفع دولت صادر می‌شود.
- در صورت اطلاع نداشتن راننده، مرتکب جرم به پرداخت جزای نقدی معادل قیمت وسیله نقلیه محکوم می‌شود.
این کیفرها به مجازات تعیین شده در ماده 702 اضافه می‌شود و مربوط به مشروبات دست‌ساز داخلی است.
ماده 22 قانون قاچاق کالا
درصورتی‌که مشروبات کشف شده خارجی و قاچاق باشد، مجازات مجرم بر اساس ماده 22 قانون قاچاق کالا و ارز تعیین می‌شود. بر اساس این قانون، قاضی می‌تواند یکی از حکم‌های زیر را برای فردی که مرتکب قاچاق یا نگهداری و حمل کالای ممنوعه شده، صادر کند:
- اگر ارزش کالا تا 10 میلیون ریال باشد: جریمه نقدی 2 تا 3 برابر ارزش کالا
- اگر ارزش کالا از 10 تا 100 میلیون ریال باشد: جریمه نقدی 3 تا 5 برابر ارزش کالا
- اگر ارزش کالای قاچاق از 100 میلیون تا یک میلیارد ریال باشد: جریمه نقدی 5 تا 7 برابر ارزش کالا و 6 ماه تا 2 سال حبس
- اگر ارزش کالا بیشتر از یک میلیارد ریال باشد: جریمه نقدی 7 تا 10 برابر ارزش کالا و 2 تا 5 سال حبس
نکته: برای 2 بند اول، مجازات 6 ماه تا یک سال حبس هم در نظر گرفته می‌شود.
نحوه رسیدگی به حمل مشروبات الکلی در ماشین
اگر می‌خواهید بدانید که در صورت حمل مشروبات الکلی در خودرو و توقیف توسط پلیس راهور چه اتفاقی می‌افتد، نگاهی به مراحل زیر بیندازید:
- توقیف خودرو به علت مشکوک شدن پلیس راهور یا ضابطین قضایی به دلیل داشتن شاکی خصوصی
- دستگیری و انتقال متخلف به کلانتری
- انتقال خودرو به پارکینگ نیروی انتظامی
- ارسال پرونده به دادسرا برای تحقیقات اولیه
- حبس فرد در بازداشتگاه کلانتری تا روز حضور در دادسرا
- بررسی ادله و شهادت افراد توسط بازپرس قضایی
- حضور متهم در دادسرا و صدور حکم قرار نهایی دادسرا یا جلب به دادرسی (در صورت کافی بودن ادله موجود)
- ارجاع پرونده به دادستانی و صدور کیفرخواست
- رسیدگی نهایی به پرونده در دادگاه و صدور
نکته: امکان قراردادن وثیقه نقدی بعد از یک شب بازداشت و آزاد شدن متهم تا صدور حکم نهایی، وجود دارد.
نحوه شکایت از جرم حمل مشروبات الکلی در ماشین
اگر مطمئن هستید که فردی مرتکب این جرم می‌شود و قصد شکایت از او را دارید، باید مراحل زیر را طی کنید:
- ابتدا وقوع جرم حمل مشروبات الکلی در خودرو را به کلانتری محل یا 110 گزارش کنید.
- برای اثبات ادعای خود، ادله کافی مثل شهادت شهود، تهیه استشهاد محلی، فیلم، عکس و صدای ضبط شده جمع کنید.
- شاهدانی را پیدا کنید که حاضر به حضور و شهادت در دادگاه باشند.
- به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و شکایت خود را ثبت کنید.
- منتظر بمانید تا پرونده برای تحقیقات اولیه به دادسرا ارسال و تاریخ دادگاه تعیین شود.
جریمه نقدی حمل مشروبات الکلی چقدر است؟
همان‌طور که گفتیم، جریمه نقدی حمل مشروبات الکلی در ماشین به دست‌ساز یا خارجی بودن و همچنین میزان آن‌ها بستگی دارد. برای حمل مشروبات دست‌ساز تا 20 لیتر، جریمه نقدی معادل 5 برابر ارزش عرفی آن‌ها در نظر گرفته می‌شود و برای بیشتر از این مقدار، به اطلاع داشتن یا نداشتن راننده توجه می‌کنند. درصورتی‌که راننده اطلاع داشته باشد، خودرو به نفع دولت توقیف می‌شود و اگر راننده مطلع نباشد، متخلف اصلی باید معادل ارزش خودرو را به عنوان جریمه بپردازد.
حمل مشروبات الکلی خارجی هم بر اساس قانون قاچاق کالا و ارز بررسی می‌شود و مجازات نقدی آن بین 2 تا 10 برابر ارزش مشروبات کشف شده است. هر چه ارزش آن‌ها بالاتر باشد، جریمه نقدی هم بیشتر است.
برای دفاع از جرم حمل مشروبات الکلی در خودرو باید چه‌کار کرد؟
برای سبک‌تر کردن حکم دادگاه، باید یک لایحه دفاعیه در خصوص حمل مشروبات الکلی تنظیم کنید و آن را در دادگاه ارائه بدهید. ازآنجایی‌که این لایحه باید شامل مدارک و ادله کافی و استناد به مواد قانونی مختلف برای دفاع از متهم باشد، توصیه می‌کنیم تنظیم آن را به یک وکیل باتجربه بسپارید.
معمولاً کارکرد لایحه دفاع از جرم حمل مشروبات الکلی، کاهش مدت‌زمان حبس و جلوگیری از توقیف خودرو است. در موارد خفیف‌تر، قاضی با در نظر گرفتن شرایط زیر، می‌تواند در حکم مشروبات الکلی در ماشین تخفیف بدهد:
- گذشت شاکی خصوصی
- همکاری متهم در شناسایی شرکای جرم
- اوضاع‌واحوال خاص متهم هنگام ارتکاب جرم یا داشتن انگیزه شرافتمندانه برای آن
- اقرار صریح متهم قبل از تعقیب یا هنگام تحقیق و بررسی پرونده
- تلاش متهم برای کاهش آثار جرم و جبران آن
حمل مشروب در ماشین؛ ریسکی که ارزشش را ندارد
در این مقاله به قوانین و مجازات مربوط به حمل مشروبات الکلی در ماشین و همچنین نحوه دفاع از این جرم در دادگاه پرداختیم. با توجه به آنچه در بالا اشاره شد، این کار عواقب سنگین کیفری و جرایم نقدی هنگفت را به دنبال دارد و به همین دلیل توصیه اکید می‌کنیم که هیچگاه برای انجام آن ریسک نکنید.
