تقه زدن گیربکس یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که در سیستم انتقال قدرت ماشین‌های دستی و اتومات رخ می‌دهد. بد نیست بدانید که یکی از دلایل گرایش خودروسازان به‌سمت تولید گیربکس‌های CVT، مشکل تقه زدن گیربکس اتومات AT بود. در هر صورت، این مشکل معمولا نشان‌دهنده بروز ایراد در سیستم انتقال قدرت است. اگر کنجکاو هستید که علت تقه زدن گیربکس دستی و اتومات چیست، حتما این مطلب را تا پایان دنبال کنید.
علت تقه زدن گیربکس دستی
علت تقه زدن گیربکس پراید و سایر خودروهای دارای جعبه دنده دستی می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- کمبود روغن گیربکس یا افت کیفیت آن
- آسیب دیدن دیسک و صفحه کلاچ
- شل یا سفت بودن سیم کلاچ
- برهم خوردن تنظیم کلاچ
- خرابی دسته گیربکس
- برهم خوردن تنظیم دنده دیشلی گیربکس
کمبود روغن گیربکس یا افت کیفیت آن
علت لگد زدن گیربکس ممکن است ناشی از کمبود روغن گیربکس باشد. نشتی دلیل اصلی کاهش سطح روغن گیربکس است. هر چند سیکل حرکت روغن گیربکس بسته است؛ اما به‌مرور زمان، آلاینده‌های زیادی وارد روغن می‌شوند. این اتفاق باعث می‌شود که کیفیت روغن جعبه دنده تا حد زیادی افت پیدا کند.
در نتیجه عملیات روان‌کاری و خنک‌کاری قطعات داخلی گیربکس به‌درستی انجام نمی‌شود. این موضوع منجر به اصطکاک بیشتر قطعات داخلی جعبه دنده می‌شود. علت تقه زدن گیربکس هنگام تعویض دنده هم همین موضوع است. پیشنهاد می‌کنیم که روغن گیربکس دستی را هر 40 تا 60 هزار کیلومتر یکبار تعویض کنید.
آسیب دیدن دیسک و صفحه کلاچ
دیسک و صفحه کلاچ به‌مرور زمان دچار فرسایش می‌شوند. رفتار رانندگی شما در میزان نگهداشتن کلاچ هنگام تعویض دنده روی این موضوع تاثیرگذار است. علت تقه زدن گیربکس در شروع حرکت ممکن است ناشی از فرسودگی دیسک و صفحه کلاچ باشد. در حالت عادی باید بین 45 تا 60 هزار کیلومتر دیسک و صفحه تعویض شوند. البته برای برخی از خودروهای داخلی دیده شده که حتی زیر 20 هزار کیلومتر، مالک خودرو مجبور به‌تعویض این قطعات می‌شود.
شل یا سفت بودن سیم کلاچ
شل یا شفت بودن بیش از سیم کلاچ مانع از آن می‌شود که قطع و وصل اتصال بین دیسک و فلایویل با مشکل روبه‌رو شود. اتفاقی که با تقه زدن گیربکس حین تعویض دنده همراه است. تنظیم مجدد سیم کلاچ این مشکل را برطرف می‌کند.
برهم خوردن تنظیم کلاچ
اگر کلاچ را خیلی بالا تنظیم کنید، موقع فشار دادن پا روی پدال کلاچ، فشار زیادی به سیستم هیدرولیک وارد می‌شود. همچنین اگر کلاچ خیلی پایین تنظیم شود هم فشار لازم برای جدا کردن دیسک از فلایویل ایجاد نمی‌شود. در هر صورت سایش دیسک افزایش پیدا می‌کند. اتفاقی که می‌تواند علت تقه زدن ماشین در دنده یک و دو باشد.
خرابی دسته گیربکس
دسته گیربکس قطعه‌ای است که بلوکه گیربکس را مهار کرده و به شاسی ماشین متصل می‌کند. وظیفه این قطعه جلوگیری از ارتعاش گیربکس هنگام تعویض دنده است. اگر به‌هر دلیل، دسته گیربکس با مشکل مواجه شود، گیربکس لگد می‌زند و شما به‌عنوان سرنشین خودرو، تکانه‌های آن را حین تعویض دنده متوجه خواهید شد.
برهم خوردن تنظیم دنده دیشلی گیربکس
دنده دیشلی یا هرزگرد در گیربکس مسئولیت تنظیم دور چرخ‌ها و کنترل خودرو هنگام چرخاندن فرمان را بر عهده دارد. اگر هنگام عبور ماشین از دست انداز و دور زدن، صدای تقه به‌گوش شما می‌رسد، احتمال دارد که این مشکل مربوط به بر هم خوردن تنظیم دنده دیشلی گیربکس باشد.
علت تقه زدن گیربکس اتومات (AT و CVT)
تقه زدن در گیربکس اتومات هم یکی از اتفاقات رایج است. اتفاقی که در اثر فرار روغن در سیستم انتقال قدرت رخ می‌دهد. علت تقه زدن گیربکس اتومات در شروع حرکت یا حین رانندگی در 2 مورد با جعبه دنده دستی یکسان است که عبارت‌اند از:
- کمبود روغن گیربکس یا افت کیفیت آن
- خرابی دسته موتور گیربکس اتومات
البته ذکر این توضیح ضروری است که زمان مناسب برای تعویض روغن گیربکس اتومات بین 80 تا 100 هزار کیلومتر است. در کنار آن، علت تقه زدن گیربکس CVT و AT می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- خرابی شیر برقی‌های گیربکس اتومات
- گرفتگی فیلتر روغن گیربکس اتومات
- خرابی سنسور فشار روغن گیربکس اتومات
- لقی دیسک و صفحه گیربکس AT
- گرفتگی ساعت گیربکس
- نشتی رینگ‌های کربنی
در ادامه لازم است که هر یک از موارد فوق را جداگانه بررسی کنیم.
خرابی شیر برقی‌های گیربکس اتومات
خرابی شیر برقی رادیاتور گیربکس اتومات، مهم‌ترین علت تقه زدن گیربکس اتومات دنا پلاس و سایر خودروها است. رادیاتور گیربکس وظیفه خنک کردن قطعات داخلی آن را بر عهده دارد. این مسئولیت را هم از طریق تزریق روغن با فشار مناسب به داخل گیربکس انجام می‌دهد. شیر برقی گیربکس مسئولیت باز و بسته کردن مسیر انتقال روغن بر عهده دارد.
خرابی شیر برقی گیربکس باعث می‌شود که گرمای قطعات داخلی گیربکس در اثر سایش افزایش یابد و شاهد تقه زدن آن باشید. معمولا خرابی شیر برقی گیربکس معمولا با روشن شدن چراغ چک ماشین همراه است و با کد P0700 در دستگاه‌های دیاگ مشخص می‌شود. ضمن اینکه راننده به‌شکلی واضح احساس می‌کند که زمان تعویض دنده در ماشین با تاخیر روبه‌رو شده می‌شود.
گرفتگی فیلتر روغن گیربکس اتومات
گرفتگی صافی یا فیلتر گیربکس هم می‌تواند علت تقه زدن گیربکس تارا اتومات و خودروهای مشابه باشد. این فیلتر برای جذب ذرات آلاینده موجود در روغن گیربکس به‌کار می‌رود. بدیهی است که گرفتگی آن منجر به‌افت فشار روغن در مدار گیربکس شده و در نتیجه با تقه زدن جعبه دنده همراه می‌شود. با تعویض فیلتر این مشکل قابل حل است.
خرابی سنسور فشار روغن گیربکس اتومات
در صورت خرابی سنسور فشار روغن گیربکس اتومات، انتقال سیگنال از این قطعه به کامپیوتر خودرو با مشکل روبه‌رو می‌شود. در نتیجه تنظیم فشار روغن در مدار داخلی گیربکس به‌درستی صورت نمی‌گیرد. این اتفاق منجر به بروز مشکل تقه زدن جعبه دنده می‌شود.
لقی دیسک و صفحه گیربکس AT
در گیربکس‌های AT، تعداد دیسک و صفحه کلاچ قرار دارند که مانند جعبه دنده‌های دستی به‌مرور زمان دچار فرسایش می‌شوند. این اتفاق منجر به لقی دیسک و صفحه در سیستم گیربکس اتومات می‌گردد و در نتیجه صدای تقه زدن حین رانندگی به‌گوش شما می‌رسد.
گرفتگی ساعت گیربکس
ساعت گیربکس یا بلوکه هیدرولیک یک مدار است که تمام مسیرهای انتقال روغن در سیستم گیربکس را در خود جای داده است. این امکان وجود دارد که به‌دلیل رسوبت ذرات آلاینده موجود در روغن به‌مرور زمان مسیرهای باریک ساعت گیربکس دچار گرفتگی شوند. در نتیجه انتقال روغن در جعبه دنده مختل شده و فرار روغن اتفاق بیفتد. راه‌حل این مشکل، شستشوی ساعت گیربکس است.
نشتی رینگ‌های کربنی
رینگ‌های کربنی وظیفه آب بندی مدار روغن قطعات دوار گیربکی را بر عهده دارند. نشتی روغن از این رینگ‌ها منجر به فرار روغن شده و در نتیجه روغن با فشار کافی به‌پیستون‌ها نمی‌رسد. به‌همین دلیل، پیستون‌ها به‌صورت کامل درگیر نمی‌شوند. علت تقه زدن گیربکس اتومات 207 و سایر خودروهای مشابه ممکن است ناشی از این مشکل باشد.
کلام پایانی
در این مطلب علت تقه زدن گیربکس دستی و اتومات را بررسی کردیم. پیشنهاد می‌کنیم که مشکل لگد زدن گیربکس را جدی بگیرید. چراکه ممکن است منجر به خسارت‌های جدی در اثر آسیب دیدگی قطعات داخلی جعبه دنده شود. در نتیجه هزینه زیادی برای تعمیر خودرو روی دست شما به‌جا می‌گذارد.
