ایمنی یکی از مهم‌ترین ملاک‌های خرید یک خودرو برای بسیاری از مشتریان است. امروزه یکی از معیار‌های اصلی خریداران در انتخاب خودرو، اعتبارشرکت سازنده و لیست تجهیزات ایمنی مناسب به‌کار گرفته شده در خودرو است. در بخش ایمنی، اغلب خودروها تست‌های مختلفی را پشت‌سر می‌گذارند، اما یکی از مهم‌ترین و معتبر‌ترین این آزمایش‌ها که سربلندی در آن می تواند مانند نشانی طلایی بر سینه هر خودرویی بدرخشد، ستاره‌های موسسه یورو انکپ Euro NCAP است.
در این مقاله از سری مقالات مجله همراه مکانیک، با ما همراه باشید تا بیشتر با با موسسه یورو انکپ آشنا شویم.
درباره موسسه یورو انکپ Euro NCAP
یورو انکپ Euro NCAPنام موسسه‌ای است که در سال 1997 تأسیس شده است و بهصورت یک سازمان مستقل و براساس یک برنامه ارزیابی مدون، ایمنی خودروهایی که در اروپا تولید می‌شوند را ارزیابی می‌کند.
به احتمال زیاد شما نیز در تبلیغات تلویزیونی و مجله‌های خودرو عبارت “پنج ستاره یورو انکپ NCAP ” را دیده یا شنیده‌اید، که امروزه چنین رتبه‌بندی برای خودروهای مدرن و به‌روز، به امری عادی تبدیل شده است.
گواهی موسسه یورو انکپ که بر فناوری‌های ایمنی استوار است، در طی سال‌های اخیر مسیری طولانی را طی کرده است که به عواملی چون راندمان سوخت یا حداکثر سرعت ارتباطی ندارد و تنها نگرانی این آزمایش‌ها این است که یک خودرو در صورت تصادف سنگین، چقدر می‌تواند ایمن باشد و سلامت سرنشینان را حفظ کند.
مدت‌ها قبل‌تر از تاسیس موسسه یورو انکپ، بسیاری از شرکتهای خودروسازی، تست‌های ایمنی مربوط‌‌‌به خود را انجام می‌دادند که به‌علت دقت پایین این آزمایش‌ها، در اکثر مواقع عملکرد خودروها در تصادفات واقعی، با نتایج به‌دست آمده مغایرت داشت.
راه‌حل یورو انکپ برای حل این مشکلات، خرید خودرو بهصورت ناشناس و انجام آزمایشات گوناگون تصادف با استفاده از روش‌های سخت‌گیرانه است. امروزه بسیاری از خودروسازها به منظور افزایش مزیت رقابتی و تاکید بر میزان امنیت خودروهای تولیدی، محصولات خود را بهصورت داوطلبانه در اختیار این موسسه قرار می‌دهند. کسب ستاره‌های ایمنی از موسسه یورو انکپ مهر تاییدی بر ایمنی هر خودرویی است و البته که امتیاز خوبی برای شرکتهای خودروسازی نیز به‌حساب می‌آید.
در حال‌حاضر با گذشت دو دهه از زمان برگزاری اولین آزمایش تصادف موسسه یورو انکپ Euro NCAP، دریافت پنج ستاره ایمنی (که فقط به ایمن‌ترین خودروها تعلق می‌گیرد) برای هر خودرو جدیدی که در اروپا تولید می‌شود، تقریباً اجباری شده است.
تکرار تست ایمنی در موسسه یورو انکپ Euro NCAP
مهم است به این نکته توجه داشته باشید که امتیاز و ستاره‌های موسسه یورو انکپ، فقط به‌عنوان یک عکس فوری در زمان خودشان و براساس امکانات موجود سنجیده می‌شوند. به این معنی که خودرویی که امروز تولید می‌شود و تمام 5 ستاره ایمنی را دریافت می‌کند، از لحاظ امکانات با خودرویی که 3 سال دیگر 5 ستاره را دریافت می‌کند، برابر نیست.
به‌طو رمثال فورد فیستا با امتیاز پنج ستاره در سال 2017 خودرویی بسیار ایمن‌تر از فیات پونتو مدل 2005 است؛ اگرچه که فیات پونتو هم در زمان خود همین پنج ستاره ایمنی را دریافت کرده بود. لازم به‌ذکر است که کسب پنج ستاره در زمان‌های مختلف، نشان از پیشرفت‌های قابل توجه یک شرکت خودروسازی دارد.
اگرچه بهصورت کلی رتبه‌بندی و ستاره‌های موسسه یورو انکپ Euro NCAP تاریخ انقضا شش سال دارند، اما در حال‌حاضر این موسسه، سالی یک‌بار این بررسی‌ها را برای هر خودرویی انجام می‌دهد. در‌واقع تمرکز یورو انکپ بر این مسئله است که تجهیزات ایمنی متناسب با خودروی تست‌شده، کماکان ارائه می‌شود و این خودرو هنوز نماینده خودروهای تولیدی فعلی هست یا خیر. همچنین درصورتی که خودروها در نسخه جدیدی تولید شوند یا تجهیزات آنها آپدیت شود، یورو انکپ جهت اطلاع از اعتبار یافته‌های تست قبلی، خودرو فیس‌لیفت شده را مجدد بررسی می‌کند.
خودروها چگونه در موسسه یورو انکپ Euro NCAP آزمایش می‌شوند؟
در موسسه یورو انکپ Euro NCAP چندین آزمایش مختلف وجود دارد که هریک به نوعی طراحی شده‌اند که تا حد امکان بتوانند حوادث دنیای واقعی را منعکس کنند. دامنه این آزمایش‌ها اخیراً گسترش یافته است تا برخی از فناوری‌های پیشرفته‌تر ایمنی که اکنون در خودروها به‌کار گرفته می‌شوند، مانند سیستم کمکی ترمزBAS را نیز در خود جای دهند.
تست تصادفات و ایمنی خودروها در یورو انکپ، به کمک آدمک‌های بسیار پیشرفته صورت می‌گیرد. این آدمک‌ها دقیقا با سایز یک انسان واقعی طراحی شده‌اند و دارای حسگر‌هایی هستند که می‌توانند تاثیرات تصادف را مشابه یک فرد واقعی دریافت کنند. این آزمایش‌ها در بخش سرنشینان بزرگسال و کودک به‌طور جداگانه و با آدمک‌هایی با سایز‌های مختلف انجام می‌شوند.
تست تصادف از جلو موسسه یورو انکپ Euro NCAP
این آزمایش مربوط به تست عملکرد ایمنی خودرو هنگام برخورد با یک وسیله نقلیه دیگر از قسمت جلو است. تا پیش از سال 2020، این تست به‌منظور اندازه‌گیری چگونگی محافظت از سرنشینان بهصورت برخورد خودرو با سرعت 50 کیلومتر بر ساعت با یک مانع انجام می‌شد. اما از سال 2020 به بعد در این آزمایش‌ها، مانعی متحرک که با همان سرعت خودرو در حال حرکت است، جایگزین مانع ثابت شده است. متخصصین موسسه یورو انکپ اعتقاد دارند این مانع متحرک بهتر می‌تواند برخورد بین دو وسیله‌نقلیه را شبیه‌سازی کند. این تست، کیسه‌های هوا ، کمربند ایمنی و قدرت کلی ساختاری خودرو را آزمایش می‌کند.
از سال 2020 موسسه یورو انکپ Euro NCAP در این بخش، میزان آسیب‌های وارد شده به مانع متحرک به‌عنوان خودرو دوم را نیز ارزیابی می‌کند. این بررسی می‌تواند آسیب خودرو در تصادف با خودروهای سنگین‌تر را پیش‌‌بینی کند.
تست تصادف از بغل
این آزمایش نشان می‌دهد که چگونه یک خودرو درصورت برخورد با وسیله‌نقلیه دیگری از سمت بغل، از سرنشینان خود محافظت کند. در این آزمایش، یک مانع، از سمت جانبی با خودرو برخورد می‌کند (تقریباً در جاهایی كه درها وجود دارد) تا میزان مقاومت بدنه خودرو از سمت بغل را بسنجد. در این آزمایش کوچک‌ترین آسیب وارد شده به آدمک‌های آزمایش ثبت می‌شود.
هدف اصلی این تست، سنجش میزان استحکام بخش جانبی، میزان جذب انرژی توسط درب‌های خورو و همچنین بررسی عملکرد ایربگ‌های جانبی و پرده‌ای است. از سال 2020 به بعد، میزان دقت این آزمایش‌ها بیشتر شده است و هرگونه آسیب‌دیدگی سرنشینان در برخورد با یکدیگر نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این سنجش به بررسی عملکرد آخرین نسل ایربگ‌های مرکزی که برای جلوگیری از این صدمات طراحی شده‌اند، کمک زیادی می‌کند.
تست ستون خودرو
این تست موسسه یورو انکپ Euro NCAP شرایطی را مورد سنجش قرار می‌دهد که کنترل خودرو از دست راننده خارج می‌شود و از سمت کنار با مانع یا درختی برخورد می‌کند. این تست بسیار شبیه به تست تصادف از بغل است؛ اما در این آزمایش ضربه بهصورت عمودی به بخش کناری خودرو وارد می‌شود. در این نوع تصادفات به علت تمرکز ضربه در فضای کم‌تر، میزان آسیب‌دیدگی بیشتر است که در نتیجه منجربه کج شدن ستون خودرو و تاب برداشتن سقف می‌شود.
تست محافظت از عابر پیاده
در موسسه یورو انکپ، فقط سرنشینان خودرو دارای اهمیت نیستند؛ بلکه متخصصین این موسسه اعتقاد دارند که با طراحی خوب خودرو، می‌توان از عابر پیاده نیز محافظت کرد. در این آزمایش، برخورد خودرو با عابران بزرگسال و کودک شبیه‌سازی می‌شود تا مشخص شود که طراحی مناسب خودرو تا چه میزان توانسته است از آنها محافظت کند.
سیستم های محافظت از کودک
در این بخش، یورو انکپ بررسی می‌کند که چگونه یک خودرو باید جایی برای صندلی کودک در ایمن‌ترین بخش خود درنظر بگیرد. آدمک‌های مورد استفاده در این تست‌ها، تقریباً مطابق با یک کودک 18 ماهه و سه ساله هستند که در صندلی‌های کودک روی صندلی عقب می‌نشینند.
تست ایمنی سرنشین
میزان آسیب‌دیدگی و ضربات وارد شده به گردن در تصادفات ناگهانی، بسیار زیاد است؛ به‌طوری‌که می‌تواند منجربه شکسته‌شدن مهره‌های گردن، آسیب‌های نخاعی یا حتی مرگ سرنشینان شود. با طراحی مهندسی‌شده و رعایت اصول ارگونومی، تا حد زیادی می‌توان آسیب‌های ناشی از این‌گونه ضربات را کم‌تر کرد. در این بخش، صندلی‌ها و پشت‌سری‌‌های خودرو مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند.
سیستم‌های دستیار هوشمند سرعت و یادآوری کمربند ایمنی
ویژگی‌هایی از قبیل دستیار هوشمند سرعت (که حداکثر سرعت مجاز در مناطق مختلف را به شما یادآوری می‌کند) و یادآوری کمربند ایمنی (که تا زمانی که کمربند ایمنی خود را ببندید بوق می‌زند)، برای یورو انکپ مهم تلقی می‌شوند.
ترمز اضطراری خودکار (AEB)
این فناوری نسبتاً جدید درصورت تشخیص تصادف قریب‌الوقوع، سرعت خودرو را کاهش می‌دهد. این سیستم‌ها با آزمایش در سه نوع جاده (تقریباً برابر با جاده‌های شهری، معابر روستایی و بزرگراه‌ها) می‌تواند از بروز برخی از تصادفات جدی جلوگیری کند.
موسسه یورو انکپ Euro NCAP و کاربران آسیب پذیر جاده AEB
این بخش که از سال 2018 در مجموعه تست‌های موسسه یورو انکپ Euro NCAP گنجانده شده است، شامل آزمایش‌هایی است که تعیین می‌کنند چگونه یک وسیله‌نقلیه می‌تواند دوچرخه‌سواران را تشخیص دهد و از برخورد با آنها جلوگیری کند. برطبق ادعای یورو انکپ، این تست چالش‌های جدیدی را برای تولید‌کنندگان خودرو ایجاد کرده است؛ که نیازمند طراحی سنسورهایی با زاویه دید گسترده و الگوریتم‌های نرم‌افزاری پیچیده برای شناسایی دوچرخه‌سواران و کاهش برخورد احتمالی با آنها است.
نتایج تست‌های موسسه یورو انکپ Euro NCAP به چه معنی است؟
در وب‌سایت موسسه یورو انکپ Euro NCAP، نتایج هریک از این تست‌ها با جزئیات بسیار زیاد منتشر می‌شود و هر‌کسی می‌تواند تمامی نتایج و رکوردهای ثبت‌شده را مشاهده کند. مثلا عملکرد ترمز اضطراری اتوماتیک خودرویی خاص بر آسیب‌های وارده به کودکان را مشاهده کند.
از آنجایی که این اطلاعات، تخصصی و بسیار جزئی هستند و برای کاربران گیج‌کننده به نظر می‌رسند، یورو انکپ به‌منظور ساده کردن موارد، برای هر خودرو امتیازی بین 0تا 5 درنظر می‌گیرد. حداکثر امتیاز ایمنی هر خودرو در یورو انکپ ۵ ستاره است. خودروهایی که درنهایت موفق به دریافت 5ستاره کامل می‌شوند به‌عنوان خودروهای ایمن شناخته می‌شوند، و خودروهایی با حداقل ایمنی فقط یک ستاره دریافت می‌کنند. البته در این میان نیز خودروهایی مانند تاتا نانوهند، حتی نمی‌توانند یک ستاره از این موسسه دریافت کنند!
مقایسه نتایج تست خودروهای مختلف، آری یا خیر؟
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که، اگر یک خودرو پنج ستاره با خودرویی سه ستاره برخورد کند، ماشین پنج ستاره آسیب کم‌تری خواهد دید؟، باید گفت که سوال شما پاسخی نخواهد داشت. زیرا ارزیابی‌های یورو انکپ براساس کلاس خودروها انجام می‌شود و این بدان معنا است که نتایج یورو انکپ همیشه قابل مقایسه نیستند.
درنتیجه هرگز نمی‌توان یک خودرو شاسی‌بلند سایز بزرگ را با یک خودرو شهری سایز کوچک مقایسه کرد. دور از تصور نیست که به‌طور کلی هرچه ماشین بلندتر باشد و سایز بزرگ‌تری داشته باشد، در تصادف با خودرو کوچک‌تر آسیب کم‌تری می‌بیند. به همین دلیل ممکن است یک خودرو شاسی‌بلند سه ستاره در تصادف با یک خودرو سدان پنج ستاره، آسیب و خسارت کم‌تری را تجربه کند.
چگونگی امتیاز‌دهی خودروها در موسسه یورو انکپ Euro NCAP بر اساس راهنمای زیر است:
- 5 ستاره – خودرو امن
مجهز به فنآوری پیشگیری از تصادف – عملکرد عالی در حفاظت در برابر تصادف شدید
- 4 ستاره – خودرویی با ایمنی خوب
عملکرد خوب در حفاظت به هنگام تصادف – مجهز به فنآوری پیشگیری از تصادف (در بعضی موارد)
- 3 ستاره – خودرویی با ایمنی متوسط به سمت خوب
عملکرد خوب در حفاظت هنگام تصادف – فاقد فنآوری پیشگیری از تصادف
- 2 ستاره – خودرویی با ایمنی کم
عملکرد متوسط در حفاظت هنگام تصادف – فاقد فنآوری پیشگیری از تصادف
- 1 ستاره – خودرویی با حداقل ایمنی
عملکرد ضعیف در حفاظت هنگام تصادف – فاقد فنآوری پیشگیری از تصادف
بخش‌های ارزشیابی موسسه یورو انکپ Euro NCAP
در زمان معرفی رتبه‌های موسسه یورو انکپ Euro NCAP برای نخستین بار در سال 2009 ، این موسسه گزارش‌ها را به ۴ بخش اصلی دسته‌بندی کرد. کاربران آسیب‌پذیر جاده‌ها نیز در سال 2018 در این دسته بندی‌ها جای گرفتند تا به کمک فن‌آوری‌های پیشرفته، در کاهش میزان تصادفات با عابران پیاده و دوچرخه‌سواران نقش مهمی داشته باشد.
ایمنی سرنشینان بزرگسال
این سری از آزمایشات تصادف تعیین می‌کند که فضای داخلی خودرو چقدر برای بزرگسالان ایمن است و از 100٪ نمره کلی، چه امتیازی نصیب خودرو می‌شود. در این تست‌ها خودرو با سرعت مشخص به موانع ثابت و متحرک که نماینده وسیله‌نقلیه دیگر است از سمت جلو و بغل برخورد می‌کند. آدمک‌ها مجهز به سنسور‌های دقیقی هستند که هر اثری را که یک سرنشین در چنین تصادفی تجربه می‌کند ، ثبت می‌کنند. فیلم‌برداری با سرعت بالا، دقیقاً چگونگی تغییر شکل خودرو و ویژگی‌های ایمنی مانند کیسه‌های هوا را ضبط می‌کند.
ایمنی سرنشینان خردسال
موسسه یورو انکپ Euro NCAP از 100٪ نمره کلی، نمره‌ای را برای حفاظت از سرنشینان کودک خودرو تعیین می‌کند. این جنبه از آزمون که در سال 2013 معرفی شد، از سال 2016 به آن اضافه شده است. این تست‌ها حمایت‌های ارائه شده توسط سیستم‌های مهار کودک در تصادف، توانایی تثبیت جای صندلی کودک و محدودیت‌های طرح‌ها و اندازه‌های مختلف، اندازه‌گیری مکان کمربند، سگک‌ها و نقاط لنگر را ارزیابی می‌کند.
کاربران جاده آسیب پذیر
در حالی که دو بخش اول تست‌ها به بررسی ایمنی راننده و سرنشینان می‌پردازد، در این بخش تمرکز آزمایش‌ها به چگونگی محافظت از عابرپیاده و دوچرخه‌سواران معطوف شده است. این بخش از آزمایش‌ها، در سال 2018 به نام کاربران آسیب‌پذیر جاده‌ها به مجموعه تست‌ها اضافه شده است. در این آزمایش، طی برخورد با یک آدمک تست تصادف، ضربه‌های سر، بالای پا و پایین پا اندازه‌گیری و سنجش می‌شوند.
فنآوری ترمز اضطراری خودکار (AEB) که مسیر پیش‌روی پیاده‌ها و دوچرخه‌سواران را اسکن می‌کند نیز توسط یورو انکپ آزمایش می‌شود. این سیستم‌ها با هدف شناسایی خودکار خطرات احتمالی و هشدار دادن به راننده، می‌توانند ترمز را به‌طور خودکار فعال کنند؛ که درنتیجه منجر به کاهش یا جلوگیری از تصادفات می‌شود. در سال 2018 یک تست جدید دوچرخه‌سواری AEB به این مجموعه اضافه شد؛ که توانایی تشخیص و واکنش نسبت به عبور دوچرخه‌سوارانی که در جهت خودرو حرکت می‌کنند را نیز دارد.
تجهیزات ایمنی
این دسته از تست های موسسه یورو انکپ Euro NCAP شامل تمامی تجهیزات و فن‌آوری‌هایی می‌شود که در کاهش تصادفات و آسیب‌های ناشی از آن نقش اساسی دارند. بررسی مواردی مانند هشدار‌های کمربند ایمنی، دستیار هوشمند سرعت، سیستم‌های هشداردهنده خروج از مسیر و کنترل پایداری الکترونیکی در این دسته جای می‌گیرند.
با خودوریی که تنها سه ستاره دارد چه کنیم؟
نیازی به وحشت نیست؛ خودروهای مدرن معمولاً بسیار ایمن هستند و یک خودرو سه ستاره ساخته شده در چند سال گذشته خیلی بهتر از یک خودرو پنج ستاره دهه نود می‌تواند از سرنشینان خود محافظت کند. علاوه‌بر این، یک خودرو ممکن است به‌خاطر جنبه‌های طراحی و موضوعی به‌غیر از محافظت در برابر تصادفات ساده و قدرت بدنه، امتیاز از دست بدهد. برای مثال ، یک خودرو جدید اگر فاقد زنگ هشداردهنده کمربند ایمنی باشد، یقینا امتیاز را ازدست خواهد داد.
در نهایت تفاوت بین یک خودرو سه ستاره و پنج ستاره لزوماً شما را در یک تصادف محافظت نمی‌کند. رانندگی ایمن و استفاده صحیح از ویژگی‌های ایمنی مناسب، نقش مهمی در ایمنی و حفاظت از شما دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر یا پیدا کردن نمرات خودروی خود، می‌توانید به وب سایت موسسه یورو انکپ Euro NCAP مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
