بعضی از راننده‌ها که خودروی صفر خریداری می‌کنند، گلایه می‌کنند که تنها بعد از 10 هزار کیلومتر، مشکلاتی مانند لرزیدن دنده و جا نرفتن آن حین رانندگی رخ می‌دهند. این مشکل در شهرهای با ترافیک زیاد مانند تهران خیلی بیشتر رخ می‌دهد. واقعیت از این قرار است که کیفیت پایین لنت‌های فابریک که خودروسازان (به‌خصوص تولیدکنندگان داخلی) استفاده می‌کنند، دلیل اصلی بروز این مشکل در دیسک و صفحه کلاچ است.
در حالت طبیعی، دیسک و صفحه خودرو باید بین 50 تا 70 هزار کیلومتر کار کند. به‌همین دلیل، برخی از راننده‌ها ترجیح می‌دهند که به‌جای تعویض کامل کیت کلاچ به‌سراغ کوبیدن دیسک و صفحه بروند. این کار هزینه به‌مراتب کمتری به‌دنبال دارد. البته موافقان و مخالفان کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ، استدلال‌های خاص خود را دارند. در این مطلب، ضمن بررسی تمام مزایا و معایب این اقدام، تلاش می‌کنیم به‌این سوال پاسخ دهیم که آیا کوبیدن دیسک و صفحه خوبه؟
کوبیدن دیسک و صفحه چیست؟
منظور از کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ در واقع کوبیدن لنت روی صفحه کلاچ است. مکانیزم عملکرد کیت کلاچ به‌این صورت است که دیسک روی لنت فشار وارد می‌کند. در نتیجه لنت با نیروی وارد شده به فلایویل می‌چسبد. این اتفاق باعث می‌شود تا ضمن چرخیدن فلایویل و میل‌لنگ به‌صورت همزمان امکان انتقال نیرو از موتور به شفت ورودی گیربکس فراهم شود.
لنت به‌دلیل اینکه در معرض فشار و اصطکاک بالایی قرار دارد، ممکن است دچار فرسایش شود. این اتفاق باعث نازک شدن لنت می‌شود. در نتیجه بعد از مدتی، لنت نمی‌تواند نقش خود را در انتقال نیرو به‌درستی ایفا کند. لنت کوبی یک راه‌حل برای رفع مشکل ساییدگی لنت است.
در واقع به‌جای تعویض کامل کیت کلاچ، لنت ساییده شده جدا می‌شود و لنت جدید روی صفحه کلاچ کوبیده می‌شود. به‌این‌ترتیب، مشکل ایجاد شده در عملکرد کلاچ برای تعویض دنده با هزینه کمتر برطرف می‌شود. البته این راه‌حل موقت است و جلوتر درباره معایب احتمالی آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
نحوه کوبیدن صفحه کلاچ
برای کوبیدن دیسک و صفحه، ابتدا باید گیربکس خودرو باز شود تا تعمیرکار دسترسی مناسب به دیسک و صفحه پیدا کند. پس از آن، نوبت به جدا کردن دیسک و صفحه کلاچ می‌رسد. در ادامه باید لنت قدیمی و ساییده شده از روی صفحه برداشته شود. بهتر است قبل از کوبیدن لنت جدید، سطح صفحه کلاچ تراش‌کاری شود تا برای درگیر شدن متعادل و یکنواخت با لنت مهیا گردد.
پس از آن، لنت با نوعی چسب حرارتی مخصوص (ماده اصطکاکی) روی سطح صفحه نصب می‌شود. برای کوبیدن لنت روی صفحه هم از پرچ استفاده می‌شود. نهایتا نوبت به مونتاژ مجدد کیت کلاچ و گیربکس می‌رسد.
مزایای کوبیدن صفحه کلاچ
مهم‌ترین و شاید تنها مزیت کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ، هزینه تمام شده کمتر آن در مقایسه با خرید و تعویض کیت کلاچ کامل است. به‌عنوان مثال، در زمان نگارش این مطلب (اسفند 1403) قیمت کیت کلاچ کامل پراید بسته به برند بین 2.7 تا 3 میلیون تومان است. همچنین اجرت تعویض کیت کلاچ پراید هم حدود 900 تا 1 میلیون تومان است. این در حالی است که هزینه کوبیدن دیسک و صفحه پراید به‌مراتب کمتر است.
معایب کوبیدن دیسک و صفحه
کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ چالش‌های خاص خود را دارد. اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید بدانید این است که این اقدام یک راه‌حل موقت است. تجربه نشان می‌دهد بعد از لنت کوبی، ظرف مدت زمان 12 تا 18 ماه باید مجددا این فرآیند را تکرار یا به‌کلی کیت کلاچ خودرو را تعویض کنید.
همچنین دو چالش مهم دیگر هم برای کوبیدن دیسک و صفحه می‌توان برشمرد که در اینجا بررسی می‌کنیم.
1. چالش پیدا کردن لنت با کیفیت
متاسفانه بسیاری از لنت‌های موجود در بازار از کیفیت مناسب برخوردار نیستند. کوبیدن لنت نامرغوب شاید در کوتاه مدت مشکل کلاچ را برطرف کند؛ اما باید خیلی زود منتظر سایش مجدد آن باشید. ضمن اینکه ممکن است ذرات لنت ساییده شده هم به‌داخل گیربکس نفوذ کرده و باعث آسیب رساندن به‌قطعات داخلی آن شوند.
بعضی از تعمیرکاران، سرویس لنت کوبی خود را با ضمانت انجام می‌دهند. البته باید توجه داشته باشید که این نوع ضمانت با گارانتی شرکتی ارائه شده برای یک محصول متفاوت است. تنها در صورتی که به‌تعمیرکار اعتماد داشته باشید، می‌توانید روی ضمانت او حساب کنید. برخی از کیت‌های کلاچ موجود در بازار هم دارای گارانتی شرکتی هستند. دوره زمانی گارانتی این محصولات هم معمولا 6 ماهه است.
2. چالش پیدا کردن استادکار حرفه‌ای
نحوه کوبیدن صفحه کلاچ یک عامل بسیار مهم در کیفیت انجام این کار است. شما باید کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ را تنها به یک استادکار حرفه‌ای و باتجربه بسپارید که از کیفیت کار او مطمئن هستید. عدم رعایت اصول حرفه‌ای در لنت کوبی، مشکلاتی را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود نه‌تنها صرفه‌جویی در هزینه اتفاق نیفتد؛ بلکه در آینده نزدیک برای تعمیر سایر قطعات آسیب دیده مجبور به پرداخت هزینه به‌مراتب بیشتر شوید.
اگر لنت جدید با صفحه کلاچ هم‌تراز نباشد، عدم تعادل در کیت کلاچ به‌وجود می‌آید و در نتیجه مشکل لرزش حین کلاچ‌گیری همچنان پابرجا می‌ماند. ضمن اینکه شتاب‌گیری خودرو هم با مشکل روبه‌رو می‌شود. گاهی اوقات ممکن است حین لنت کوبی، صفحه کلاچ تاب بردارد. احتمال آسیب رسیدن به فنرهای خورشیدی و گربکس هم وجود دارد. روی‌هم‌رفته، لنت کوبی غیرحرفه‌ای، حتی منجر به کاهش عمر مفید دیسک و صفحه کلاچ می‌شود.
چه زمانی کوبیدن دیسک و صفحه مجاز است؟
این طور نیست که همواره بتوانید روی کوبیدن دیسک و صفحه به‌جای تعویض کیت کلاچ حساب کنید. قبل از این کار، تعمیرکار باید قطعات مختلف کیت کلاچ را بررسی کند تا از سلامت آن‌ها مطمئن شود. به‌عنوان مثال، فنرهای خورشیدی نباید لق باشند و صفحه کلاچ در اثر حرارت زیاد نباید حالت سرخی پیدا کرده باشد. بلبرینگ کلاچ باید بدون صدا و روان کار کند. دیسک کلاچ هم باید کاملا سالم باشد. تنها در این صورت است که می‌توانید لنت کوبی را به‌عنوان راه‌حل کم‌هزینه به‌جای تعویض کیت کلاچ انتخاب کنید.
کلام پایانی؛ کوبیدن دیسک و صفحه بهتر است یا تعویض؟
قضاوت نهایی درباره اینکه کوبیدن دیسک و صفحه خوبه یا نه را بر عهده شما می‌گذاریم. واقعیت از این قرار است که بعضی تعمیرکاران، تعویض کیت کلاچ را به‌عنوان راه‌حل مطمئن‌تر پیشنهاد می‌کنند. در عوض، برخی تعمیرکاران حرفه‌ای هم که از کیفیت کار خود مطمئن هستند، کوبیدن دیسک و صفحه کلاچ را یک راه‌حل کم‌هزینه برای رفع مشکل سیستم کلاچ ماشین می‌دانند.
