هر ساله قوانین بیمه بدنه خودرو دستخوش تغییر میشود و اطلاع از این تغییرات برای جلوگیری از چالش‌های احتمالی با شرکت‌های بیمه ضروری است. مثلاً بر اساس قوانین بیمه بدنه، اگر خودروی خود را بدون دستور مأمور نیروی انتظامی جابه‌جا کنید، امکان دریافت خسارت از شرکت بیمه را نخواهید داشت و شکایت کردن هم راه به جایی نمی‌برد.
این مقاله به شرح ریزه‌کاری‌های قوانین بیمه ماشین یعنی بیمه‌های بدنه و شخص ثالث اختصاص دارد.
قوانین بیمه شخص ثالث؛ مهم‌ترین قوانین بیمه خودرو
داشتن بیمه شخص ثالث برای تمامی وسایل نقلیه الزامی است و در صورت نداشتن این بیمه، خودروی شما تا زمان خرید آن توقیف میشود و باید مبلغ 150 هزار تومان (بر اساس نرخ جریمه‌های رانندگی 1403) را هم به عنوان جریمه بپردازید.
به جز جریمه و توقیف، اگر بیمه شخص ثالث نداشته باشید و تصادف کنید، کلیه خسارات جانی همراهان خود و سرنشینان خودروی مقابل و همچنین خسارات مالی خودروی آسیب‌دیده را باید خودتان متقبل شوید. با توجه به دیه کامل یک میلیارد و 200 میلیون‌تومانی (در ماه‌های غیرحرام) و رسیدن قیمت ارزان‌ترین خودروی داخلی به 400 میلیون تومان، نداشتن بیمه ثالث اصلاً منطقی نیست.
به دلیل اهمیت این بیمه، در این بخش به مهم‌ترین و جدیدترین قوانین بیمه ثالث خودرو می‌پردازیم:
مهم‌ترین قوانین بیمه ثالث خودرو
قوانینی که در ادامه می‌خوانید، در حقیقت چکیده قانون بیمه شخص ثالث مصوب سال 1387 هستند و شامل مواردی هستند که معمولاً دستخوش تغییر نمی‌شوند.
- مبلغ بیمه‌نامه شخص ثالث خودروهای مختلف و سقف تعهدات جانی و مالی آن بر اساس دیه کامل انسان در ماه‌های حرام تعیین میشود.
- در محاسبه مبلغ بیمه‌نامه شخص ثالث وضعیت ایمنی خودرو و سوابق رانندگی مالک نیز در نظر گرفته میشود.
- در صورت نداشتن حادثه طی یک سال، مبلغ بیمه‌نامه ثالث در سال بعدی شامل تخفیف میشود و این تخفیف به ازای هر سال بدون حادثه دیگر نیز به‌صورت پلکانی افزایش پیدا می‌کند.
- در صورت بروز حادثه، تخفیف‌های بیمه شخص ثالث کاهش پیدا می‌کند.
- بر اساس قوانین بیمه ماشین، درصورتی‌که افراد آسیب‌دیده یا فوتی در حادثه بیشتر از یک نفر باشد، بیمه شخص ثالث موظف به جبران تمامی خسارات جانی است؛ حتی اگر مبلغ مازاد از سقف تعهدات مالی این بیمه بیشتر باشد.
- درصورتی‌که تعداد آسیب‌دیدگان حادثه از کل ظرفیت 2 خودرو بیشتر باشد، بیمه مرکزی موظف به پرداخت خسارات جانی خواهد بود.
- قوانین بیمه شخص ثالث در تصادف بر حسب علت آن تغییر می‌کند. درصورتی‌که تخلفات حادثه‌ساز مسبب ایجاد حادثه شود، شرکت بیمه پس از پرداخت کامل خسارت می‌تواند بخشی از آن را از بیمه‌گزار (مالک خودرو) دریافت کند. مبلغ این مطالبه با افزایش دفعات حوادث ناشی از تخلفات حادثه‌ساز، بیشتر میشود.
- درصورتی‌که حادثه به دلیل رانندگی در حالت مستی رخ دهد، راننده مقصر فاقد گواهینامه باشد یا خودرو مقصر سرقتی باشد، شرکت بیمه می‌تواند تمام یا بخشی از مبلغ پرداختی خود را مطالبه کند.
- بر اساس قوانین بیمه خودرو، خسارات وارد شده به وسیله نقلیه مقصر، خسارات ناشی از تشعشعات رادیواکتیو، جرایم رانندگی و خسارت عمدی، شامل تعهدات بیمه شخص ثالث نمی‌شود.
- در صورت تأخیر در تمدید بیمه‌نامه، مالک خودرو باید به ازای هر روز تأخیر جریمه بپردازد.
- مبلغ بیمه‌نامه شخص ثالث تاکسی‌های درون‌شهری 10 درصد و تاکسی‌های بین شهری 20 درصد بیشتر از مبلغ پایه است.
سقف تعهدات مالی و جانی بیمه شخص ثالث در سال 1403
سقف تعهدات جانی بیمه شخص ثالث در سال 1403 معادل یک میلیارد و 600 میلیون تومان (دیه کامل انسان در ماه‌های حرام) و سقف تعهدات مالی آن نیز معادل نصف این مبلغ است. بر اساس قوانین جدید بیمه خودرو، بیمه شخص ثالث باید خسارات جانی راننده مقصر را هم بپردازد که سقف بیمه حوادث راننده در سال 1403، یک میلیارد و 200 میلیون تومان است.
بر اساس قوانین بیمه خودرو، بین مبلغ دیه مرد و زن تفاوتی وجود ندارد و سقف تعهدات جانی بیمه شخص ثالث برای هر 2 جنسیت یکسان است.
قانون انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث
قانون انتقال تخفیف بیمه ثالث در سال 1403 هم مشابه سال قبل است و مالک تنها می‌تواند تخفیف‌ها را به اعضای درجه یک خانواده (والدین، همسر و فرزند) منتقل کند یا هنگام فروش خودرو، تخفیف‌ها را برای خودروی بعدی خود نگه دارد. حداکثر مدت فریز کردن تخفیف‌ها هم یک سال است.
قانون ثبت اطلاعات گواهینامه
بر اساس یکی از جدیدترین قوانین بیمه خودرو، باید اطلاعات گواهینامه مالک و تمامی افرادی که قصد دارند از خودرو استفاده کنند در بیمه‌نامه ثالث ثبت شود. این کار 3 هدف دارد:
- تخفیف‌های بیمه‌نامه برای تمامی رانندگان لحاظ شود.
- در صورت تصادف، تنها راننده مقصر مشمول قانون شود و تخفیف‌های او کاهش پیدا کند.
- سوابق تخلفات راننده‌ها برای محاسبه مبلغ بیمه‌نامه در سال بعد تأثیر داده شود.
همچنین دیگر لازم نیست که بیمه‌نامه شخص ثالث حتماً به نام مالک باشد.
قانون خودروی نامتعارف
در سال 1403 قوانین بیمه خودرو نامتعارف همچنان پا برجا است. بر اساس این قانون، خودروهایی که قیمت آن‌ها از سقف تعهدات مالی بیمه شخص ثالث بیشتر باشد، خودروی نامتعارف محسوب می‌شوند. در سال 1403 خودروهای گران‌تر از 800 میلیون تومان در دسته خودروهای نامتعارف قرار می‌گیرند و بر اساس قوانین بیمه شخص ثالث در تصادف، درصورتی‌که خسارت وارده به خودرویی از این مبلغ بیشتر شود، راننده یا بیمه بدنه آن باید جبران مابقی خسارت را بر عهده بگیرد.
پرداخت خسارت بدون کروکی
در سال 1403 حداکثر مبلغ خسارت بدون کروکی بیمه ثالث 40 میلیون تومان است. برای دریافت این خسارت هر 2 طرف باید بیمه شخص ثالث داشته باشند و خسارت جانی هم در کار نباشد.
قانون عدم صدور کارت سوخت برای خودروهای بدون بیمه ثالث
بر اساس جدیدترین قوانین بیمه خودرو، کارت سوخت و سهمیه بنزین برای خودروهای فاقد بیمه شخص ثالث صادر نمی‌شود. همچنین عدم تمدید بیمه ثالث نیز منجر به قطع سهمیه بنزین میشود.
قوانین بیمه بدنه خودرو؛ بیمه غیراجباری اما ضروری
بیمه بدنه به‌نوعی مکمل بیمه شخص ثالث است و در حوزه قوانین بیمه ماشین، می‌تواند تمامی خسارت‌هایی که بیمه شخص ثالث پوشش نمی‌دهد را پرداخت کند. پوشش‌های این بیمه شامل موارد زیر میشود:
- خسارات ناشی از هرگونه برخورد با جسم ثابت و متحرک و همچنین سقوط و واژگونی خودرو
- خسارات ناشی از سرقت
- خسارات ناشی از آتش‌سوزی، صاعقه و انفجار
- خسارات وارده به باتری و چرخ‌ها
- خسارات مالی راننده مقصر
- مازاد خسارت خودروی مقصر نامتعارف (خسارت بیشتر از 800 میلیون تومان)
- خسارت حادثه‌ای که راننده مقصر آن متواری شده است.
قوانین عمومی بیمه بدنه خودرو
فهرستی که در بالا خواندید، شامل تعهداتی است که بر اساس قوانین بیمه خودرو، باید توسط بیمه بدنه پرداخت شود. در ادامه به سایر قوانین عمومی بیمه بدنه خودرو می‌پردازیم؛ یعنی قوانینی که بعید است با گذشت زمان تغییر کنند:
- خسارت شکست شیشه ناشی از تغییر دما و فشار هوا، پاشیدن رنگ و مواد شیمیایی، خط‌وخش، نوسانات قیمت، افت قیمت، ترانزیت (بیمه بدنه در خارج از کشور)، حذف فرانشیز و … در دسته پوشش‌های تکمیلی بیمه بدنه قرار می‌گیرند.
- بر اساس قوانین بیمه خودرو، مبلغ بیمه بدنه بر اساس مدل خودرو، سال ساخت، کاربری خودرو، ارزش روز خودرو، وضعیت ایمنی و داخلی یا خارجی بودن خودرو تعیین میشود.
- در صورت عدم دریافت خسارت به مدت یک سال، در تمدید بعدی مشمول تخفیف می‌شوید و در صورت تکرار این اتفاق، تخفیف‌ها به‌صورت پلکانی افزایش پیدا می‌کنند.
- در صورت صحنه‌سازی و اظهارات خلاف واقع، شرکت بیمه هیچ خسارتی به شما پرداخت نمی‌کند و بر اساس قوانین بیمه خودرو، حق شکایت برای شرکت بیمه محفوظ است.
- پرداخت بخشی از مبلغ خسارت بر عهده بیمه‌گزار است، مگر این که پوشش حذف فرانشیز را خریداری کرده باشد.
- درصد فرانشیز بیمه بدنه برای خسارات مختلف، متفاوت است.
- در صورت عدم پرداخت حق بیمه، تشدید خطرهای خودرو و ارائه اطلاعات اشتباه توسط مالک، شرکت بیمه حق دارد بیمه‌نامه را باطل کند.
- بیمه‌گزار باید حداکثر تا 5 روز بعد از حادثه برای دریافت خسارت اقدام کند.
- جابه‌جایی و تعمیر وسیله نقلیه بدون اطلاع، این حق را به شرکت بیمه می‌دهد که خسارت را پرداخت نکند. البته حق دریافت خسارت بدون کروکی تا سقف 40 میلیون تومان برای بیمه‌گزار محفوظ است.
- برای خودروهای با عمر بالای 15 سال، بیمه‌نامه بدنه صادر نمی‌شود.
- درصورتی‌که بعد از گذشت یک سال از پرداخت خسارت خودروی مسروقه پیدا شود، شرکت بیمه باید خودرو را بفروشد و مابه‌التفاوت قیمت آن با خسارت پرداختی را به بیمه‌گزار پرداخت کند.
- بر اساس قوانین بیمه بدنه خودرو، خسارت حادثه بر اساس تفاوت قیمت خودرو قبل از وقوع حادثه با قیمت باقیمانده آن بعد از حادثه محاسبه میشود.
قوانین انتقال بیمه بدنه
انتقال بیمه بدنه هنگام فروش خودرو امکان‌پذیر است؛ اما تخفیف‌های آن قابل‌انتقال نیست. تنها درصورتی‌که خریدار یا مالک جدید از بستگان درجه یک مالک قبلی باشد، می‌توان تخفیف‌های بیمه بدنه را انتقال داد. همچنین امکان انتقال تخفیف‌های بیمه بدنه به خودروی دیگر مالک وجود دارد؛ البته به شرطی که کاربری خودروی جدید و قدیم یکسان باشد.
درصورتی‌که قصد انتقال بیمه بدنه را نداشته باشید، شرکت بیمه موظف است مبلغ حق بیمه را بعد از کسر مبلغ مربوط به ماه‌های استفاده شده، به شما بازگرداند.
قوانین تخفیف بیمه بدنه
بر اساس جدیدترین قوانین بیمه خودرو، خرید بیمه بدنه به‌صورت نقدی و همچنین خرید این بیمه برای خودروی صفر، به ترتیب شامل 20 و 10 درصد تخفیف میشود. این اعداد به تخفیف‌های عدم دریافت خسارت اضافه می‌شوند.
اطلاع از قوانین بیمه خودرو، سخت ولی واجب!
در این مقاله در مورد مهم‌ترین قوانین بیمه خودرو صحبت کردیم که شامل قوانین بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه میشود. این قوانین شامل اصطلاحات پیچیده حقوقی و نکات ریز زیادی هستند که یادگیری آن‌ها را دشوار می‌کند؛ اما افزایش قیمت حق بیمه خودرو در سال‌های اخیر، باعث شده که یادگیری آن‌ها واجب شود. بدون اطلاع از زیروبم قوانین این بیمه‌ها، ممکن است علاوه بر پرداخت حق بیمه سنگین متحمل ضرر و زیان هم بشوید.
