احتمالاً تابه‌حال در حین رانندگی در جاده‌های خیس و بارانی، احساسی مانند سُرخوردن خودرو و چیزی شبیه اسکی را برای چند لحظه تجربه کرده‌اید. این اتفاق، لزوما به معنی عدم کنترل خودرو نیست و می‌تواند فقط در حد چند ثانیه کوتاه رخ‌داده باشد. چنین اتفاقی، به این معنی است که شما پدیده آب سواری خودرو را تجربه کرده‌اید. این موضوع یکی از موارد مهم در بخش ایمنی رانندگی در هنگام باران و جاده‌های خیس است که می‌تواند منجر به بروز تصادفات و خطرات بسیاری برای رانندگان شود.
در صورت عدم آمادگی و آشنایی با آب‌سواری، این پدیده می‌تواند بسیار ترسناک باشد و اغلب افراد هنگام لیزخوردن خودرو، وحشت می‌کنند. علاوه‌بر این، در چنین مواقعی ترس و عدم آگاهی از شرایط و راه مقابله با چنین مشکلی، می‌تواند به‌مراتب خطرناک‌تر از زمانی باشد که خودرو در حال لیزخوردن است؛ ازاین‌رو، در این مقاله از مجله همراه مکانیک همراه ما باشید تا بیشتر درباره پدیده آب سواری خودرو و راه‌های جلوگیری از آن صحبت کنیم.
پدیده آب سواری به چه معنی است؟
اصطلاح آب‌سواری یا Hydroplaning، به سُرخوردن یا لیزخوردن خودرو روی سطح زمین مرطوب اطلاق میشود. هیدروپلانینگ زمانی اتفاق می‌افتد که لایه‌ای از آب، سطح جاده را پوشانده باشد و میزان آب جاری، بیشتر از میزان آج لاستیک خودرو در حال حرکت باشد. در این حالت، آب از لابه‌لای آج لاستیک عبور نمیکند و حجم زیادی از آب، دو طرف لاستیک را احاطه می‌کند.
آب جمع‌شده مانند سطحی شیشه‌ای مابین لاستیک و زمین قرار می‌گیرد و بخشی از لاستیک خودرو روی آب شناور میشود. بر اثر این اتفاق، خودرو اصطلاحاً روی جاده سُر می‌خورد. این سُرخوردن با لیزخوردن خودرو در برف تفاوت زیادی دارد و به‌علت سرعت بالاتر حرکت در باران، شدت و میزان انحراف خودرو نسبت به شرایط برفی بیشتر است.
لاستیک‌هایی که دارای آج (شیار) بلندتری هستند، برای هدایت آب از زیر لاستیک طراحی شده‌اند و می‌توانند اصطکاک بالاتری با سطح جاده ایجاد کنند و در به‌حداقل‌رساندن موارد هیدروپلانینگ مؤثر هستند.
پدیده آب سواری چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
دقت داشته باشید که پدیده آب سواری می‌تواند در سطح هر جاده مرطوبی رخ دهد. 10 دقیقه اول، یک باران سبک و نم‌نم می‌تواند خطرناک‌ترین موقع برای لیزخوردن خودرو باشد. زمانی که قطرات باران با روغن باقی‌مانده در سطح جاده مخلوط میشود، ترکیبی لغزنده‌ای بر روی سطح جاده ایجاد می‌کنند. این ترکیب خطرناک برای هر خودرویی که با سرعت بیش از 60 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت است، می‌تواند منجر به آب‌سواری و لیزخوردن خودرو شود.
از طرفی دیگر، اگرچه پدیده آب سواری برای تمامی رانندگانی که در باران حرکت می‌کنند، حتماً اتفاق نمی‌افتد؛ اما در صورت وقوع، می‌تواند منجر به حوادث خطرناکی شود. به یاد داشته باشید هنگام لیزخوردن خودرو، باید فرمان خودرو را به سمت جهتی که عقب خودرو در حال لغزیدن است، بگردانید. به‌طور مثال، اگر عقب خودرو به سمت چپ کشیده میشود، فرمان را به سمت چپ بچرخانید و اگر هنگام لیزخوردن، خودرو در حال حرکت مستقیم است، فرمان را با دو دست بگیرید و مانع از چرخش فرمان شوید.
عوامل تأثیرگذار بر احتمال وقوع پدیده آب سواری
مانند هر پدیده دیگری، عوامل مختلفی بر احتمال وقوع پدیده آب سواری دخیل هستند. میزان باران، حجم آب جمع‌شده روی سطح جاده، وزن خودرو، اندازه و نوع لاستیک‌ها و میزان سلامت آج آن‌ها در ایجاد شرایط آب‌سواری تأثیرگذار هستند.
چگونه می‌توان از آب‌سواری جلوگیری کرد؟
موارد زیر، نکات مهمی برای جلوگیری از پدیده آب سواری و لیزخوردن خودرو هستند:
- باد لاستیک‌های خودرو را تنظیم کنید؛ علاوه‌براین، در صورت لزوم، لاستیک‌ها را بچرخانید یا با یک نمونه جدید و سالم تعویض کنید.
- هنگام باران و خیس‌شدن جاده‌ها، سرعت خود را کم کنید؛ هرچه سرعت رانندگی بیشتر باشد، میزان آب جمع‌شده در اطراف لاستیک خودرو بیشتر است.
- مراقب گودال‌ها و چاله‌های آب باشید و هرگز از داخل آن‌ها عبور نکنید.
- سعی کنید در رد مسیر لاستیک خودروهای جلویی با حفظ فاصله طولی ایمنی، رانندگی کنید؛ زیرا لاستیک خودروی جلویی، آب را جابه‌جا می‌کند و آب در مسیر عبور شما کمتر میشود.
- کروزکنترل را خاموش‌کنید با دنده پایین رانندگی کنید. استفاده از کروزکنترل در باران، می‌تواند باعث آب‌سواری خودرو شود. اگر هنگام سُرخوردن خودرو کروزکنترل فعال بود، بلافاصله آن را خاموش‌کنید و سعی کنید سرعت خودرو را با اطمینان کاهش دهید.
- از ترمزهای ناگهانی خودداری کنید. دقت داشته باشید که امکان چرخش خودروهای مدرن مجهز به سیستم ضدقفل نیز، هنگام ترمزهای ناگهانی دور از تصور نیست. پس در چنین موقعیتی، آرامش خود را حفظ کنید و با کم‌کردن تدریجی سرعت و کنترل خودرو، وضعیت را به حالت عادی بازگردانید.
- اگر کروزکنترل را خاموش کرده‌اید، سرعت خود را پایین آورده‌اید و از هرگونه گودال موجود در جاده پرهیز کرده‌اید، اصلاً به این معنی نیست که 100 درصد ایمن هستید. اگر به هر دلیلی متوجه شدید که زیر باران خودروی شما در حال سُرخوردن است، احتمالاً اولین عکس‌العمل شما ترمز ناگهانی خواهد بود؛ اما هرگز این کار را نکنید؛ چراکه با کوبیدن روی ترمز، خودروی شما نیروی چسبندگی روی جاده را از دست خواهد داد و احتمال چرخیدن خودرو در جاده و واژگونی را بالا خواهد برد.
- از چرخش‌های سریع، مانورهای ناگهانی و پیچیدن با سرعت‌بالا در موقع بارش باران پرهیز کنید.
سخن پایانی
درنهایت، بر اساس آن‌چه گفته شد، همیشه پیشگیری بهتر از درمان خواهد بود و بهتر است طوری برانیم که از سُرخوردن خودرو پیشگیری کنیم. به یاد داشته باشید که یک راننده حرفه‌ای در روزهای بارانی، هرگز با سرعت زیاد رانندگی نمیکند. در صورت وقوع پدیده آب سواری و لیزخوردن خودرو، خونسردی خود را حفظ کنید، بر ترس خود غلبه کنید و همان‌طور که گفته شد، از ترمزکردن ناگهانی خودداری کنید و با کم‌کردن گاز، کنترل خودرو را در دست بگیرید.
دقت داشته باشید این مقاله فقط برای اهداف آموزشی تدوین شده است و نباید به‌عنوان مشاوره حقوقی یا تفسیر تحت‌اللفظی قوانین راهنمایی و رانندگی تلقی شود.
بیشتر بخوانید
