گیربکس AMT یکی از انواع جعبه دنده‌های خودکار است که بیشتر در خودروهای اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان نسخه‌های ارزان‌تر گیربکس‌های اتوماتیک مجهز به مبدل گشتاور شناخته می‌شوند. در این مطلب قصد داریم به بررسی مزایا و معایب گیربکس AMT بپردازیم تا بیشتر با مکانیزم اجزای آن آشنا شوید.
امروزه گیربکس‌های اتوماتیک بسیار پرکاربرد شده‌اند و مشتریان تمایل زیادی دارند که حتما از خودروهای مجهز به جعبه‌دنده خودکار استفاده کنند تا راحتی آن‌ها حین رانندگی بیشتر شود و دیگر نیاز به کلاچ‌گیری یا تعویض دنده به صورت دستی وجود نداشته باشد.
اگر علاقه‌مند هستید بدانید گیربکس AMT چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ بهتر است این مقاله آموزشی از مجله خودرو همراه مکانیک را مطالعه کنید.
گیربکس AMT چیست؟
پیش از آنکه به تعریف جعبه دنده AMT بپردازیم، بهتر است با انواع جعبه‌دنده‌های اتوماتیک آشنا شویم. همان‌طور که اطلاع دارید خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک تنها دارای دو کلاچ گاز و ترمز هستند و دیگر اثری از پدال کلاچ در آن‌ها دیده نمی‌شود. چراکه اصولا در این خودروها نیازی به کلاچ‌گیری توسط راننده وجود ندارد و مکانیزم انتخاب ضریب دنده به صورت خودکار توسط سامانه‌های الکترونیک انجام میشود. اجزای درونی جعبه‌دنده نیز با استفاده از فشار روغن هیدرولیک و برحسب دستورات الکترونیکی ایسیو، ضریب دنده مناسب را انتخاب می‌کنند.
[hm_sell_form_inline]
از انواع رایج گیربکس‌های اتوماتیک موجود در خودروهای امروزی می‌توان به جعبه‌دنده‌های اتوماتیک معمولی مجهز به مبدل گشتاور، گیربکس‌های CVT که دارای ضرایب دنده بی‌نهایت هستند و از مکانیزم تسمه یا زنجیر متحرک جهت سبک یا سنگین کردن دنده‌ها استفاده می‌کنند و گیربکس‌های دابل کلاچ که از دو کلاچ جهت قطع و وصل کردن جریان نیرو به سمت گیربکس برخوردارند، نام برد.
اما این نوع جعبه‌دنده‌ها چه از لحاظ هزینه ساخت و چه از نظر هزینه نگهداری، برای خودروهای ارزان‌قیمت چندان مقرون‌به‌صرفه نیستند و هزینه تولید و نگهداری این‌گونه خودروها را به نسبت افزایش می‌دهند. مهندسان به‌منظور رفع این مشکل تصمیم گرفتند تا جعبه‌دنده‌های دستی را که فاقد مکانیزم‌های پیچیده و گران‌قیمت هستند، به نمونه‌های اتوماتیک تبدیل کنند.
مکانیزم عملکرد گیربکس AMT چگونه است؟
گیربکس‌های ای ام تی (automated manual transmission) از لحاظ ساختاری تفاوت زیادی با جعبه‌دنده‌های دستی ندارند و صرفا مکانیزم کلاچ‌گیری آن‌ها دیگر توسط راننده انجام نمی‌شود؛ بلکه این نوع جعبه‌دنده‌ها با استفاده از سنسورهای مختلف، عملگرهای الکترومکانیکی و همچنین پردازش اطلاعات دریچه گاز برقی توسط ایسیو موتور و گیربکس، اقدام به آزاد کردن کلاچ کرده و عملیات تعویض دنده را همچون گیربکس‌های اتوماتیک به صورت کاملا خودکار انجام می‌دهند. در این میان دیگر نیاز نیست راننده به صورت مکانیکی اهرم تعویض دنده را در وضعیت‌های مختلف قرار دهد، بلکه مکانیسم‌های مدرن گیربکس قادرند به صورت هوشمند عمل قطع و وصل کلاچ و همچنین تعویض دنده را انجام دهند. اهرم تعویض دنده در ماشین‌های مجهز به گیربکس AMT کاملا شبیه به گیربکس‌های اتوماتیک دیگر طراحی شده و راننده می‌تواند با قرار دادن اهرم در حالت درایو یا D با خیال راحت شروع به حرکت کند و عمل تعویض دنده را به سامانه‌های هوشمند گیربکس و موتور بسپارد.
به‌طور خلاصه در این سیستم اطلاعات دریافتی از سنسورهای دور موتور، دریچه گاز برقی و دیگر عملگرهای الکترونیکی توسط واحدهای پردازشگر ایسیو موتور و گیربکس مورد پردازش قرار می‌گیرد و دستورات لازم جهت تعویض دنده به سامانه‌های الکترومکانیکی صادر میشود تا بدین ترتیب عمل آزاد شدن کلاچ و تعویض دنده‌ها به صورت خودکار انجام شود.
گیربکس ای ام تی چه مزایا و معایبی دارد؟
از جمله مهم‌ترین مزیت‌های گیربکس‌های AMT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حذف سامانه پدال کلاچ و عدم نیاز به تعویض دستی دنده‌ها در مقایسه با گیربکس‌های منوال
- هزینه تعمیرات پایین‌تر و وزن کمتر نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک دارای مبدل گشتاور و همچنین گیربکس‌های سی وی تی
- افزایش نسبی طول عمر کلاچ نسبت به سامانه دستی به دلیل عملیات کلاچ‌گیری هوشمند
- مقرون‌به‌صرفه‌تر شدن مصرف سوخت نسبت به گیربکس‌های دستی
در مورد معایب این سیستم هم می‌توان به‌دقت عمل و نرمی کمتر تعویض دنده نسبت به دیگر گیربکس‌های اتوماتیک اشاره کرد.
در پایان باید گفت که گیربکس‌های AMT راه‌حل مناسبی برای تجهیز خودروهای اقتصادی به جعبه‌دنده خودکار هستند بدون آنکه هزینه تولید و قیمت نهایی این خودروها را بیش از حد بالا ببرند. البته از سال ۲۰۱۰ به بعد گیربکس‌های دوکلاچه به دلیل رفع نقایص انواع amt، به طور گسترده در حال فراگیر شدن هستند و به‌تدریج با کاهش بهای تمام‌شده آن‌ها، احتمالا جانشین مدل‌های AMT در خودروهای ارزان‌قیمت خواهند شد.
بیشتر بخوانید
بسیار عالی