مزایا و معایب خودروهای برقی در ایران

تقریبا دو سال است که خودروهای برقی بخشی از سبد واردات ماشین به‌کشور را به‌خود اختصاص داده‌اند. تاکنون حدود 8 مدل خودروی برقی وارد کشور شده و چند مدل دیگر هم در آستانه عرضه در بازار هستند. تصمیم‌گیری درباره خرید خودروهای برقی برای خیلی از افراد چالش‌برانگیز است. بررسی مزایا و معایب خودروهای برقی در ایران می‌تواند کمک کند تا خیلی راحت‌تر در این زمینه تصمیم‌گیری کنید.

به‌همین بهانه، در مطلب حاضر قصد داریم ضمن بررسی دقیق مشخصات خودروهای برقی موجود در ایران، شما را با نقاط ضعف و قوت این ماشین‌ها آشنا کنیم. برای بررسی مصداقی مزایا و معایب خودروهای برقی وارداتی، چهار مورد از ماشین‌های پرطرفدار یعنی لونا GRE، کی ام سی EJ7، ام جی EV4 و هونگچی EQM5 را در این مطلب مد نظر قرار می‌دهیم.

بررسی عملکرد پیشرانه خودروهای برقی وارداتی

اولویت در بررسی مزایا و معایب ماشین‌های برقی با عملکرد پیشرانه آن‌ها است. تجربه نشان می‌دهد که خودروهای برقی وارداتی از نظر حداکثر قدرت و گشتاور شرایط متفاوتی دارند. بعضی از آن‌ها در مقایسه با خودروهای بنزینی با قیمت هم‌رده کاملا دست برتر را دارند (مانند ام جی EV4 و هونگچی EQM5)؛ اما برخی دیگر هم تقریبا از شرایط مشابهی با خودروهای بنزینی هم‌رده برخوردار هستند.

باتوجه‌به‌ اینکه در زمان استارت و شروع حرکت خودروهای برقی خبر از تاخیر رایج در فرآیند احتراق ماشین‌های بنزینی نیست، معمولا یکی از مزایای خودرو برقی، پر کردن صفر تا صد در زمان کوتاه‌تر نیست به ماشین بنزینی است. مشاهده جدول زیر برای درک بهتر این موضوع به‌شما کمک می‌کند. 

یکی از معایب خودروهای برقی که در جدول فوق هم مشهود است، محدودیت حداکثر سرعت آن‌هاست. خودرویی مانند لونا GRE که در ایران بیشتر به‌عنوان تاکسی برقی شناخته می‌شود، سقف 140 کیلومتر در ساعت را دارد. البته ناگفته نماند که با‌توجه‌به محدودیت سرعت 120 کیلومتر در ساعت موجود در جاده‌های کشور، این موضوع خیلی مشکل بزرگی به‌حساب نمی‌آید.

همچنین باید به‌خاطر داشته باشید که هر چه مدت زمان رانندگی با سرعت بیشینه خودروهای برقی بیشتر باشد، زمان خالی شدن باتری ماشین‌ها کوتاه‌تر می‌شود و در نتیجه مجبور خواهید شد در مسافت‌های کوتاه‌تری نسبت به شارژ مجدد خودرو اقدام کنید. موضوعی که شاید در خودروهای بنزینی خیلی به چشم نیاید.

بررسی نوع باتری خودروهای برقی وارداتی

عمده خودروهای برقی وارداتی به ایران دارای باتری LFP هستند. معدودی از خودروهای برقی نیز باتری NMC دارند. هر دو نوع باتری یاد شده در واقع مدل‌هایی از باتری لیتیوم یونی به‌حساب می‌آیند. تفاوت اصلی ساختمان این باتری‌ها مربوط به نوع کاتد آن‌هاست.

در باتری LFP از آهن فسفات به‌عنوان کاتد استفاده می‌شود. این در حالی است که در باتری NMC از ترکیب نیکل، منگنز و کبالت به‌عنوان کاتد استفاده می‌کنند. بحث تخصصی درباره تفاوت‌های این دو نوع باتری، موضوع مطلب حاضر نیست؛ اما بد نیست که برای تحقیق درباره مزایا و معایب خودروهای برقی با تفاوت‌های این دو باتری هم آشنایی نسبی داشته باشید:

• چرخه عمر مفید شارژ باتری NMC حداکثر 8000 مرتبه است. این عدد برای باتری LFP به 10000 مرتبه می‌رسد.
• چگالی انرژی باتری LFP نسبت به NMC کمتر است و در نتیجه ظرفیت باتری‌های NMC خودروهای برقی بیشتر است.
• قیمت باتری LFP در مقایسه با NMC حدود 6 درصد به‌ازای هر کیلووات ساعت کمتر است.

بررسی ظرفیت باتری خودروهای برقی وارداتی در ایران

داغ‌ترین بحث پیرامون مزایا و معایب خودروهای برقی در ایران، مربوط به حداکثر مسافت قابل پیمایش است. کمبود زیرساخت ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی در سطح کشور هم اهمیت این موضوع را دو چندان کرده است. بررسی کارشناسان همراه مکانیک نشان می‌دهد که حداکثر پیمایش خودروهای برقی وارداتی با باتری شارژ شده (100 درصد) بر اساس داده‌های درج شده در کاتالوگ محصولات مختلف بین 400 تا 440 کیلومتر است.

البته باید توجه داشته باشید که این اعداد مربوط به شرایط استاندارد و رانندگی در مسیری با ترافیک روان است. در شرایط رانندگی در معابر شهری پرترافیک، حداکثر مسافت قابل پیمایش با خودروهای برقی حدود 32 درصد کاهش پیدا می‌کند.

واقعیت از این قرار است که یکی از معایب خودروهای برقی در ایران را باید موضوع حداکثر پیمایش دانست. تجربه نشان می‌دهد که در بسیاری از مواقع دستیابی به شارژ 100 درصد خودروها به‌دلیل زمان‌بر بودن امکان‌پذیر نیست. علاوه بر آن، سرمای هوا هم تاثیر منفی روی راندمان خودروهای برقی دارد. همه این موارد دست به‌دست هم می‌دهند تا در بسیاری از مواقع رانندگان خودروهای برقی مجبور به شارژ خودرو در فاصله هر 200 تا 300 کیلومتر یکبار شوند.

بررسی مدت زمان شارژ باتری خودروهای برقی

یکی از دغدغه‌های خریداران خودروهای برقی، نحوه و مدت زمان شارژ این ماشین‌ها است. خوشبختانه امکان شارژ خودروهای برقی با برق متناوب شهری (بدون نیاز به اتصال زمین) وجود دارد. بنابراین کافیست در پارکینگ خانه خود یک پریز برق داشته باشید تا ظرف چند ساعت شارژ باتری را انجام دهید.

مدت زمان شارژ باتری خودروهای برقی با برق شهری بین 8 تا 9 ساعت و با برق مستقیم بین 30 تا 50 دقیقه است. البته لازم به ذکر است که این زمان برای شارژ باتری تا حدود 80 درصد است. برای دستیابی به شارژ کامل 100 درصد با برق شهری نیاز به صرف زمان بیش از 12 ساعت است. همچنین برای کمک به افزایش عمر مفید باتری خودرو، پیشنهاد می‌کنیم قبل از کاهش سطح شارژ باتری به زیر 20 درصد، نسبت به شارژ مجدد آن اقدام کنید.

بررسی بازار دست دوم خودروهای برقی در ایران

بازار دست دوم خودروهای برقی در ایران هنوز آن طور که باید و شاید در ایران سروشکل پیدا نکرده است. عدم آشنایی بسیاری از خریداران نسبت به این خودروها، دغدغه زیرساخت‌های شارژ خودروهای برقی در سطح کشور و همچنین قیمت نسبتا بالای خودروهای برقی، سه عامل اصلی رونق پیدا کردن بازار دست دوم خودروهای برقی در ایران هستند.

البته به‌نظر می‌رسد که این موانع در آینده نزدیک برطرف خواهند شد. خوشبختانه ایستگاه‌های شارژ برقی به‌سرعت در سطح کشور در حال افزایش هستند. همچنین آگاهی و اعتماد عمومی به عملکرد خودروهای برقی نیز در حال ارتقا یافتن است. این احتمال وجود دارد که افزایش قیمت بنزین در آینده، استقبال از خودروهای برقی را بیشتر کند.

البته باید توجه داشته باشید که شرایط بازار دست دوم خودروهای برقی با بنزینی تا حدی متفاوت خواهد بود. خرید و فروش خودروهای برقی که بیش از 5 سال از تولید آن‌ها سپری شده چندان توجیه ندارد. بسیاری عرضه‌کنندگان خودروهای برقی در ایران، گارانتی باتری ماشین را حداکثر 5 تا 6 سال اعلام کرده‌اند. باتوجه‌به قیمت بالای باتری خودروهای برقی، به‌نظر می‌رسد که بعد از سپری شدن دوره گارانتی باتری، شاهد افت قیمت شدید در آن‌ها باشیم.

بررسی تجربه رانندگی با خودروهای برقی

بررسی تجربه رانندگی با خودروهای برقی نشان می‌دهد که بسیاری از خریداران، رضایت نسبی خوبی از عملکرد ماشین‌های خود دارند. یکی از مزایای خودرو برقی، سروصدای بسیار کم آن است که تجربه خوشایندی برای سرنشینان رقم می‌زند. ضمن اینکه خریداران زیادی از تجربه رانندگی نرم با خودروهای برقی ابراز رضایت می‌کنند. شتاب‌گیری خودروهای برقی هم مطلوب ارزیابی می‌شود.

موضوع مهم دیگر، استهلاک پایین خودروهای برقی است. خبری از قطعات پرشمار پیشرانه خودروهای بنزینی در این ماشین‌ها نیست. به‌همین دلیل، در صورت نگهداری صحیح و رعایت اصول رانندگی می‌توانید با حداقل هزینه تعمیر و نگهداری از خودروتان استفاده کنید. ضمن اینکه هزینه شارژ باتری خودروهای برقی نسبت به سوخت‌گیری ماشین‌های بنزینی کمتر است. فراموش نکنید که صاحبان خودروهای برقی برای خرید طرح ترافیک در تهران تنها باید 5 درصد مبلغ تعرفه تعیین شده (سال 1403) را بپردازند.

بررسی آپشن‌های خودروهای برقی در ایران

در بحث معایب خودروهای برقی وارداتی به ایران باید به یک موضوع مهم اشاره کنیم. قیمت بالای خودروهای برقی باعث شده تا واردکنندگان نسبت به حذف تعدادی از آپشن‌های رفاهی و ایمنی این خودروها اقدام کنند. موضوعی که در خصوص برخی از خودروهای برقی خیلی جدی است. در جدول زیر می‌توانید آپشن‌هایی که در برخی از خودروهای برقی وارداتی به کشور حذف شده‌اند را مشاهده کنید.

در این بین، خودروی برقی ام جی EV4 تنها ماشین برقی وارداتی است که تقریبا تمام آپشن‌های استاندارد خودروهای رنج قیمتی خود را داراست. باید منتظر ماند و دید که افزایش واردات خودروهای برقی می‌تواند زمینه‌ساز تعدیل قیمت این محصولات و در نتیجه ارتقای آپشن‌ها در این محصولات شود یا خیر؟

کلام پایانی

در این مطلب، مزایا و معایب خودروهای برقی در ایران را بررسی کردیم. برای آگاهی دقیق‌تر از مزایا و معایب خودروهای وارداتی لازم است هر ماشین را به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم. روی‌هم‌رفته، به‌نظر می‌رسد کفه ترازو به‌نفع مزایای خودرو برقی سنگینی می‌کند. اگر در کشور راه‌حلی برای متناسب‌سازی قیمت این خودروها پیدا شود و زیرساخت‌های شارژ خودروهای برقی هم با سرعت توسعه یابد، می‌توان ظرف سال‌های آینده شاهد حضور پرشمار ماشین‌های برقی در سطح معابر کشور بود. اتفاقی که اگر رخ دهد، می‌تواند بسیاری از مشکلات زیست محیطی در کلان‌شهرهایی مانند تهران را هم برطرف کند.