زدوخورد راننده‌هایی که خودروهای آن‌ها با یکدیگر تصادف کرده، صحنه آشنایی برای بسیاری از ما است و تماشای این صحنه یا تلاش برای پایان دادن به آن، در محدوده تصادف ترافیک ایجاد می‌کند. جدا از خشم ناشی از خسارت دیدن خودرو، علت اصلی بروز چنین صحنه‌هایی ندانستن مقصر در تصادف و دادن حق به خود است. البته عقل سلیم حکم می‌کند که برای دانستن این که در تصادف مقصر کیست، به 110 زنگ بزنیم و ضمن حفظ آرامش، منتظر رسیدن افسر، ترسیم کروکی و تعیین مقصر بمانیم.
البته دانستن نحوه تعیین مقصر در تصادفات رانندگی مختلف هم خالی‌ازلطف نیست و به حفظ بیشتر آرامش و جلوگیری از دعوا کمک می‌کند. در این مقاله قرار است مقصر تصادفات رانندگی در موقعیت‌های مختلف و نحوه تعیین آن را بررسی کنیم. البته به این نکته هم توجه داشته باشید که تعیین مقصر در برخی از موقعیت‌های پیچیده، ممکن است با آنچه در این مقاله می‌خوانید متفاوت باشد و نظر افسر پلیس آن را تغییر بدهد.
نحوه تشخیص مقصر در تصادف چگونه است؟
معمولاً افسر راهنمایی‌ورانندگی در تشخیص مقصر به چگونگی وقوع و محل تصادف نگاه می‌کند؛ اما عوامل زیر هم در تشخیص مقصر نقش پررنگی دارند:
- خواب‌آلودگی راننده
- عدم رعایت حق‌تقدم و قوانین راهنمایی‌ورانندگی مثل سبقت غیرمجاز
- حرکت با دنده‌عقب
- استفاده از موبایل هنگام رانندگی
- مصرف الکل و مواد مخدر توسط راننده
بعد از حضور افسر و تعیین مقصر، او کروکی تصادف را همراه با جزئیات کامل مثل زمان و مکان تصادف به شما تحویل می‌دهد. این کروکی، از مهم‌ترین مدارک مورد نیاز بیمه ماشین برای دریافت خسارت است.
چه عواملی منجر به تعیین مقصر صددرصدی می‌شود؟
درصورتی‌که شرایط زیر را داشته باشید، به عنوان مقصر صددرصد در تصادفات رانندگی شناخته می‌شوید:
- خواب‌آلودگی هنگام رانندگی
- مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر
- حرکت با دنده‌عقب در بزرگراه و آزادراه
- رانندگی بدون گواهینامه
- رانندگی در شهری غیر از محل صدور گواهینامه پیش از گذشت یک سال از صدور آن
- وارد شدن به خیابان یا کوچه در جهت ورودممنوع
- زدن از پشت به خودروی دیگر
البته در مورد زدن از پشت به خودروی جلویی، استثنائاتی هم وجود دارد و گاهی اوقات ممکن است پلیس خودروی جلویی را مقصر بداند.
مقصر در تصادفات رانندگی مختلف کیست؟
ازآنجایی‌که مهلت مراجعه به بیمه بعد از تصادف چندان زیاد نیست و باید ظرف 5 روز برای دریافت خسارت از بیمه اقدام کنید، شناختن مقصر تصادف اهمیت زیادی دارد. در این بخش، به نحوه تعیین مقصر تصادف در موقعیت‌های مختلف می‌پردازیم:
مقصر در تصادف دنده عقب کیست؟
همان‌طور که گفتیم، در تصادف از پشت همیشه خودروی عقبی به عنوان مقصر تعیین می‌شود؛ اما مقصر در تصادف دنده عقب، خودرویی است که دنده عقب آمده است. در اتوبان‌ها هم مقصر تصادف از پشت بر اساس شرایط زیر تعیین می‌شود:
- خودرویی که دنده عقب می‌آید، مقصر است.
- خودرویی که در حاشیه اتوبان پارک شده، مقصر است.
- اگر خودروی جلویی در حال حرکت باشد، مقصر خودروی عقبی است.
مقصر تصادف از بغل کیست؟
در تصادف از بغل، معمولاً سه حالت از سمت راست، از سمت چپ و بغل به بغل پیش می‌آید:
مقصر تصادف از بغل سمت راست
مقصر تصادف از بغل سمت راست، خودرویی است که بدون بررسی آینه‌ها و زدن راهنما، اقدام به تغییر مسیر ناگهانی به سمت چپ کرده است.
مقصر تصادف از بغل سمت چپ
مقصر تصادف از بغل سمت چپ، بر عکس حال بالا است؛ یعنی افسر راننده‌ای را مقصر می‌داند که بدون بررسی آینه‌ها و زدن راهنما ناگهان به سمت راست تغییر مسیر داده است. البته داستان انحراف‌به‌چپ تفاوت دارد و مقصر همیشه خودرویی است که در بین خطوط، به سمت چپ منحرف شده است.
مقصر تصادف بغل به بغل
مقصر تصادف بغل به بغل هم خودرویی است که بدون زدن راهنما و بررسی آینه‌ها تغییر مسیر داده است. در تمامی حالت‌های تصادف از بغل، فرقی بین موتور و ماشین وجود ندارد و اگر موتورسوار هم بدون زدن راهنما ناگهان تغییر مسیر بدهد، مقصر تعیین می‌شود.
مقصر تصادف در گردش به راست و چپ و دور زدن کیست؟
برای تعیین مقصر تصادف در گردش به چپ و راست، افسر راهنمایی‌ورانندگی عواملی مثل رعایت حق‌تقدم در خیابان‌های اصلی، فرعی و چهارراه‌ها و همچنین استفاده از راهنما و آینه‌ها هنگام گردش به راست و چپ را بررسی می‌کند. مسلماً مقصر تصادف در گردش به راست یا چپ، خودرویی خواهد بود که این موارد را رعایت نکرده است.
در تصادف دوربرگردان مقصر کیست؟
تعیین مقصر تصادف دوربرگردان، کمی پیچیده‌تر از تعیین مقصر تصادف در گردش به راست و چپ است و برای این که ببینید در تصادف دوربرگردان مقصر کیست، بهتر است با پلیس 110 تماس بگیرید. معمولاً در برخورد از پشت در دوربرگردان، مقصر خودروی عقبی خواهد بود؛ اما در برخورد از بغل، مقصر خودرویی است که به خودروهای حاضر در لاین دوربرگردان زده است.
مقصر تصادف در سبقت کیست؟
در مورد تعیین مقصر تصادف سبقت از راست، یک حکم قطعی وجود دارد و بر اساس آن، همیشه خودرویی که از سمت راست سبقت گرفته به عنوان مقصر شناخته می‌شود. این قطعیت در مورد محل سبقت ممنوع و سبقت با سرعت غیرمجاز هم وجود دارد و همیشه راننده‌ای که قانون را رعایت نکرده، مقصر است.
در تصادف سبقت از چپ، معمولاً مقصر به صورت 50-50 تعیین می‌شود. اگر راننده‌ای که قصد سبقت از سمت چپ را داشته بدون زدن راهنما و توجه به فاصله قانونی و آینه‌ها این کار را انجام داده باشد، مقصر خواهد بود.
مقصر تصادف شاخ‌به‌شاخ کیست؟
در مورد شناخت مقصر در تصادف شاخ‌به‌شاخ هم قطعیت وجود دارد و همیشه راننده‌ای که بدون رعایت فاصله مناسب و بررسی مسیر وارد لاین مخالف شده و سبقت گرفته، مقصر است.
مقصر در تصادف زنجیره‌ای کیست؟
مقصر در تصادف زنجیره‌ای با توجه به شرایط زیر تعیین می‌شود:
- در حالت ایست (پشت ترافیک یا چراغ)، خودرویی که با سرعت به ماشین آخری برخورد می‌کند و تصادف زنجیره‌ای را شکل می‌دهد، مقصر است.
- در حالت حرکت، هر خودرویی مقصر برخورد به خودروی جلویی خود است.
مقصر در تصادف فرعی به اصلی کیست؟
بر اساس قوانین راهنمایی‌ورانندگی، همیشه حق‌تقدم با خودرویی است که در خیابان اصلی حضور دارد یا قصد دارد از خیابان اصلی به فرعی وارد شود. با این اوصاف، مقصر در تصادف فرعی به اصلی خودرویی است که از خیابان فرعی وارد خیابان اصلی شده است.
مقصر در تصادف دور میدان کیست؟
مهم‌ترین عامل در تعیین مقصر در تصادف دور میدان هم حق‌تقدم است. بر اساس قوانین راهنمایی‌ورانندگی، حق‌تقدم همیشه با خودرویی است که در میدان حضور دارد و اگر هر دو خودرو هم‌زمان وارد میدان شده باشند، حق‌تقدم با خودروی سمت راست است. با این اوصاف، مقصر تصادف از بغل در میدان خودرویی است که این موارد را نقض کرده باشد.
مقصر تصادف با ماشین پارک شده کیست؟
اینجا هم رعایت قوانین راهنمایی‌ورانندگی در تعیین مقصر اهمیت دارد. در ادامه، به حالت‌های مختلف تصادف با خودروی پارک شده و نحوه تعیین مقصر برای هر کدام می‌پردازیم:
- در تصادف با خودروی پارک شده، مقصر خودروی در حال حرکت است. البته اگر خودروی آسیب دیده در محل پارک ممنوع متوقف شده باشد، مقصر شناخته می‌شود.
- مقصر تصادف در هنگام پارک دوبل، خودرویی است که دوبل پارک کرده است.
- اگر خودرویی قصد خروج از پارک را داشته باشد و بدون رعایت حق‌تقدم و استفاده از راهنما و آینه‌ها این کار را انجام بدهد، در تصادف با خودروهای عبوری مقصر شناخته می‌شود.
مقصر تصادف در کوچه کیست؟
مقصر تصادف در کوچه یک‌طرفه، همیشه خودرویی است که ورودممنوع آمده است. در کوچه‌های دوطرفه هم مقصر خودرویی شناخته می‌شود که سبقت گرفته است.
مقصر تصادف با عابر پیاده کیست؟
در بیشتر موارد تصادف با عابر پیاده، مقصر همیشه خودرو است؛ اما درصورتی‌که عابر از محل‌های عبورممنوع مثل زیر پل‌عابر یا عرض اتوبان عبور کرده باشد، مقصر شناخته می‌شود.
مقصر در تصادف چهارراه کیست؟
در چهارراه‌هایی که چراغ راهنمایی‌ورانندگی دارند، مقصر راننده‌ای است که چراغ‌قرمز را رد کرده یا هنگام زرد بودن چراغ، با سرعت بالایی حرکت کرده است. در مورد تقاطع‌های بدون چراغ هم خودرویی مقصر شناخته می‌شود که در قصد داشته از خیابان فرعی وارد تقاطع شود.
اگر مالک پشت فرمان نباشد، در تصادف مقصر کیست؟
اگر فردی که خودروی شما را قرض گرفته یا روی آن کار می‌کند تصادف کند و مقصر شناخته شود، مسئولیت پیامدهای ناشی از حادثه بر عهده خود او است. البته اگر تصادف ناشی از عدم رعایت قوانین باشد و این مورد توسط دوربین‌های راهنمایی‌ورانندگی ثبت شود، پرداخت جریمه ناشی از آن با خودتان است.
بعد از تعیین مقصر در تصادف، چه کنیم؟
بعد از آشنایی با نحوه تعیین مقصر در تصادفات رانندگی، بد نیست با مهم‌ترین اقدامات بعد از تصادف هم آشنا شوید. مهم‌ترین اقدام در این شرایط، حفظ خونسردی و بعد تماس با پلیس و اورژانس (در صورت نیاز) است. بعد از این موارد، از محل حادثه فیلم و عکس تهیه کنید و خودروها را به حاشیه مسیر ببرید تا راه‌بندان ایجاد نشود. مثلاً برای تعیین مقصر تصادف از بغل در میدان، بهتر است اول کنار بزنید؛ چون این مکان‌ها معمولاً شلوغ هستند و پتانسیل بالایی برای ایجاد راه‌بندان دارند.
تعیین مقصر تصادف؛ نیازمند صبر و حوصله
در این مقاله به عوامل مؤثر بر تعیین مقصر در تصادف و همچنین نحوه تعیین مقصر در موقعیت‌های مختلف پرداختیم. بهترین راه برای پیگیری و گرفتن خسارت ناشی از تصادف، توافق دوطرفه است؛ اما برای این که حقتان پایمال نشود، توصیه می‌کنیم منتظر بمانید تا افسر راهنمایی‌ورانندگی برسد و کروکی بکشد. با داشتن کروکی، گرفتن خسارت هم آسان‌تر می‌شود.
