گواهینامه ویژه چیست؟ + شرایط و مدارک

رانندگی هم مثل رشته‌های دانشگاهی تخصص‌های مختلف دارد و برای راندن هر نوع وسیله نقلیه، باید گواهینامه مخصوص آن را داشته باشید؛ چون شرایط رانندگی و قوانین مربوط به هر وسیله نقلیه با دیگری فرق می‌کند. به عنوان مثال برای رانندگی با خودروهای زراعی و صنعتی باید گواهینامه ویژه رانندگی بگیرید. نکته جالب این جا است که هر کدام از این خودروها هم گواهینامه خاص خود را دارند و نمی‌توانید با یک گواهینامه پشت همه آن‌ها بنشینید.

در این مقاله قرار است با شرایط و چالش‌های گرفتن انواع گواهینامه ویژه، مراحل و مدارک لازم برای گرفتن این گواهینامه‌ها و همچنین هزینه‌های مربوطه آشنا شوید.

چرا گرفتن گواهینامه ویژه ضروری است؟

بر اساس قانون رانندگی با تمامی خودروهای کشاورزی، صنعتی و کارگاهی نیازمند دریافت گواهینامه ویژه است. راندن این خودروها بدون گواهینامه اختصاصی مصداق رانندگی بدون گواهینامه محسوب می‌شود و مجازات‌های مربوط به این جرم مثل حبس تعزیری و جریمه نقدی را به دنبال دارد.

همچنین انواع گواهینامه ویژه کد اختصاصی خود را دارند که در پشت گواهینامه درج می‌شود. رانندگی با خودروی نامرتبط با کد درج شده و همچنین راندن خودروهای نیازمند به دریافت گواهینامه پایه یک، دو و سه با گواهینامه ویژه، مساوی با رانندگی بدون گواهینامه است.

وسایلی مثل جرثقیل، بیل مکانیکی، گریدر، تراکتور و لیفتراک از جمله خودروهایی هستند که برای رانندگی با آن‌ها باید حتماً گواهینامه رانندگی ویژه داشته باشید. هر کدام از این خودروها قوانین رانندگی و آیین‌نامه‌های ایمنی اختصاصی خود را دارند و به همین دلیل گواهینامه مخصوص هر کدام متفاوت است.

با جدول کد انواع گواهینامه رانندگی ویژه ماشین‌آلات آشنا شوید

در جدول زیر کد گواهینامه اختصاصی برخی از خودروهای صنعتی و کشاورزی را آورده‌ایم. درج هر کدام از این کدها در قسمت «ویژه» پشت گواهینامه، به این معنی است که دارنده گواهینامه تنها حق رانندگی با خودرو یا خودروهای مرتبط با کدهای درج شده را دارد.

شرایط دریافت گواهینامه ویژه چیست؟

شرایط دریافت انواع گواهینامه ویژه طی سال‌های اخیر چند باری تغییر کرده است. مثلاً سن مجاز برای دریافت آن از 23 به 20 سال رسیده و شرط داشتن کارت پایان خدمت از مجموعه شروط آن حذف شده است. البته این شرط هنوز به‌صورت تمام و کمال توسط برخی از آموزشگاه‌ها رعایت نمی‌شود.

در ادامه با شرایط گرفتن گواهینامه رانندگی ویژه آشنا می‌شوید:

• حداقل سن 23 سال تمام
• داشتن شرایط روحی و جسمی متناسب با نوع وسیله نقلیه
• گذراندن دوره‌های آموزش نظری (آیین‌نامه و دستورالعمل‌های ایمنی) و عملی
• قبولی در آزمون‌های تئوری و عملی
• معرفی‌نامه از جهاد کشاورزی منطقه محل سکونت (برای خودروهای زراعی)
• داشتن گواهینامه پایه یک (درصورتی‌که سرعت مجاز وسیله نقلیه موردنظر از 30 کیلومتر در ساعت بیشتر است)

مدارک موردنیاز برای اخذ گواهینامه ویژه چیست؟

در فهرست زیر با مدارک لازم برای گواهینامه رانندگی ویژه آشنا می‌شوید:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی (یا نامه ثبت‌احوال در خصوص تأیید کد ملی متقاضی)
• 4 قطعه عکس 3 در 4 با زمینه سفید، تمام رخ و بدون عینک، کلاه و کراوات (خانم‌ها با حجاب کامل)
• جواب آزمایش گروه خونی
• تأییدیه سلامت جسمی و روانی از پزشک معتمد ناجا
• فیش‌های بانکی مربوط به واریز هزینه‌ها
• سایر انواع گواهینامه

 همچنین درصورتی‌که آموزشگاه از شما کارت پایان خدمت خواست و آن را نداشتید، می‌توانید یکی از مدارک زیر را به جای آن ارائه کنید:

• گواهی اشتغال به خدمت
• گواهی اشتغال به تحصیل یا کارت دانشجویی
• برگه اعزام به خدمت

با مراحل و نحوه گرفتن گواهینامه ویژه آشنا شوید

برای گرفتن انواع گواهینامه رانندگی ویژه، باید مراحل زیر را طی کنید:

• مراجعه به نزدیک‌ترین آموزشگاه
• ارائه مدارک هویتی، پرداخت هزینه‌ها و گرفتن معرفی‌نامه برای معاینه چشم و گوش و آزمایش خون
• ارائه تأییدیه پزشک معتمد و جواب آزمایش گروه خونی
• شرکت در دوره‌های تئوری و عملی (هر کدام 5 جلسه)
• صدور کاردکس شرکت در آزمون
• شرکت در آزمون‌های تئوری و عملی
• شرکت در کلاس‌های آموزش جبرانی (تا سقف 8 ساعت) و تکرار آزمون‌ها در صورت عدم قبولی

لازم به ذکر است که شرکت مجدد در آزمون‌های تئوری و عملی نیازمند پرداخت هزینه اضافی است که به ترتیب 50 و 150 هزارتومان می‌شود.

هزینه اخذ گواهینامه ویژه چقدر است؟

هزینه گواهینامه رانندگی لیفتراک، لودر، جرثقیل و … چیزی حدود 3.5 تا 4.5 میلیون تومان است که برای موارد زیر اخذ می‌شود:

• هزینه آزمایش خون و معاینات پزشکی
• هزینه کلاس‌های تئوری و عملی
• هزینه صدور کاردکس آزمون عملی و آیین‌نامه
• عوارض شهرداری، دارایی و وزارت کشور
• تجدید آزمون‌های تئوری و عملی

سؤالات متداول

شرایط دریافت گواهینامه ویژه چیست؟

داشتن حداقل 20 سال تمام، سلامت جسمی و روحی، شرکت در کلاس‌های تئوری و عملی و قبولی در آزمون‌های مربوطه

گرفتن گواهینامه ویژه به چه مدارکی نیاز دارد؟

کپی و اصل شناسنامه و کارت ملی، تأییدیه پزشک معتمد ناجا، جواب آزمایش گروه خونی، فیش پرداخت هزینه‌ها و 4 قطعه عکس 3 در 4

هزینه دریافت گواهینامه رانندگی ویژه چقدر است؟

دریافت این گواهینامه بین 3.5 تا 4.5 میلیون تومان هزینه دارد.