به‌صورت ناگهانی رخ نمی‌دهد. معمولا قبل از از کار افتادن موتور خودر، نشانه‌های خرابی یکی پس از دیگری خودنمایی می‌کنند. گاهی اوقات این نشانه‌ها خیلی واضح هستند و در مواردی هم تنها افراد حرفه‌ای متوجه علائم خرابی موتور خودرو می‌شوند. در این مطلب قصد داریم روی نشانه‌هایی تمرکز کنیم که خبر از خسارت‌های سنگین موتور ماشین می‌دهند.
علائم خرابی موتور خودرو کدامند؟
مهم‌ترین نشانه‌های خرابی موتور ماشین که هرگز نباید از کنار آن‌ها به‌سادگی عبور کنید، عبارت‌اند از:
- روشن شدن چراغ چک موتور
- خروج دود غلیظ از اگزوز ماشین
- افزایش دمای بیش از حد موتور خودرو
- کوبش موتور یا ناک زدن (Knock)
- افزایش مصرف سوخت موتور
- خاموش شدن موتور
- صدای غیرعادی و لرزش موتور خودرو
- نشتی روغن موتور
- افت قدرت موتور
هر یک از نشانه‌های خرابی موتور خودرو که تا اینجا برشمردیم، خبر از یک مشکل جدی در سیستم پیشرانه می‌دهند. مشکلی که اگر آن را نادیده بگیرید، خسارت‌های جدی روی دست شما باقی خواهد گذاشت. لازم است کمی درباره هر یک از علائم خراب شدن موتور ماشین کمی بیشتر توضیح دهیم.
1. روشن شدن چراغ چک موتور
روشن شدن چراغ چک موتور می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. از شل بودن درپوش باک سوخت خودرو گرفته تا مشکلات جدی مربوط به موتور که تبعات جدی را به‌دنبال دارند. با استفاده از دستگاه دیاگ می‌توان دلیل روشن شدن چراغ چک را تشخیص داد. شاید خیلی از اوقات روشن بودن چراغ چک تنها نشانه مشکلات کوچک و قابل رفع باشد؛ اما نباید از کنار آن به‌سادگی عبور کنید.
2. خروج دود غلیظ از اگزوز ماشین
خروج دود غلیظ یکی از نشانه‌های مهم منجر به خرابی موتور ماشین است. این امکان وجود دارد که دود با رنگ‌های مختلفی از اگزوز ماشین خارج شود. به‌عنوان مثال دود سفید رنگ معمولا نشان‌دهنده نفوذ مایع خنک کننده به‌داخل سیلندر موتور است. بی‌توجهی به این موضوع باعث کاهش سطح مایع خنک کننده و به‌تبع آن افزایش بیش از حد دمای موتور میشود. اتفاقی که آسیب‌های جدی را به‌دنبال خواهد داشت.
دود آبی رنگ نشانه روغن سوزی در موتور است. روغن‌سوزی منجر به افزایش اصطکاک قطعات داخلی موتور میشود. همچنین یاتاقان زدن موتور نیز یکی دیگر از اتفاقات خطرناک ناشی از روغن‌سوزی است. در کنار این موارد باید به دود خاکستری غلیظ هم اشاره کنیم. موضوعی که بیشتر نشان‌دهنده احتراق ناقص در موتور است.
3. افزایش دمای بیش از حد موتور خودرو
گرمای بیش از حد موتور برای طولانی مدت اتفاقی است که خبر از خراب شدن موتور ماشین می‌دهد. شما باید حتما نسبت به این موضوع حساس باشید. گرمای بیش از حد موجب فرسایش زودهنگام قطعات داخلی موتور میشود. اتفاقی که خسارت‌های سنگینی را در پی دارد.
افزایش بیش از حد دمای موتور به‌دلایل مختلفی روی می‌دهد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نشتی مایع خنک کننده
- خرابی رادیاتور سیستم خنک کننده موتور
- آسیب دیدن فن رادیاتور سیستم خنک کننده موتور
- یاتاقان زدن موتور
- فرسایش و تاب برداشتن واشر سرسیلندر موتور
4. کوبش موتور یا ناک زدن (Knock)
کوبش موتور اتفاقی است که در اثر بر هم خوردن زمان‌بندی احتراق سوخت در موتور رخ می‌دهد. زمان احتراق همزمان با جرقه زدن شمع‌های موتور صورت می‌گیرد. اگر به‌هر دلیل عملیات احتراق بدون جرقه زدن شمع‌ها صورت بگیرد، اصطلاحا موتور ناک می‌زند. این اتفاق معمولا صدای تق تق همراه است. موضوعی که اگر کنترل نشود، ممکن است به‌قیمت نابودی کل سیستم موتور ماشین شما تمام شود.
5. افزایش مصرف سوخت موتور
هر راننده بعد از چند روز سوار شدن بر خودرو متوجه میشود که میزان مصرف سوخت آن در حالت عادی چقدر است. اگر به‌هر دلیل شاهد افزایش مصرف سوخت بودید، باید نسبت به خراب شدن موتور ماشین حساس شوید. خرابی سیستم سوخت رسانی، عملکرد نامناسب سنسورهای موتور، آسیب دیدن شمع‌ها و … از جمله مشکلاتی هستند که منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شوند.
6. خاموش شدن موتور
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی موتور ماشین، خاموش شدن آن حین رانندگی در حالت درجا، حرکت آهسته یا رانندگی با سرعت زیاد است. معمولا خاموش شدن موتور در سرعت کم یا حالت درجا نشان‌دهنده مشکل در سیستم سوخت‌رسانی است. اما اگر خودرو در سرعت‌های بالا خاموش میشود، باید مشکل را در قطعات داخلی آن جستجو کنید. به‌هر حال خاموش شدن ناگهانی موتور، نشانه گرفتاری بزرگی است که باید فورا راه چاره‌ای برای آن بیابید.
7. صدای غیرعادی و لرزش موتور خودرو
لرزش ماشین دلایل مختلفی دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل لرزیدن خودرو، خرابی شمع‌ها است. وقتی شمع‌ها به‌درستی کار نکنند، عملا احتراق در موتور با مشکل روبه‌رو میشود. اتفاقی که معمولا با ایجاد لرزش و سروصدای غیرعادی همراه میشود. توجه داشته باشید که لرزش خودرو هم ممکن است در شرایط مختلف رخ دهد. در هر صورت با مشاهده این اتفاق حتما به‌تعمیرگاه مراجعه کنید.
8. نشتی روغن موتور
نشتی روغن یکی از رایج‌ترین نشانه‌های خرابی موتور ماشین است. اگر متوجه لکه‌های روغن زیر ماشین خود شدید، حتما سطح روغن موتور را چک کنید. کاهش روغن می‌تواند مشکلات جدی را در پی داشته باشد. چراکه اصطکاک قطعات متحرک داخل موتور افزایش می‌یابد و این موضوع علاوه بر تولید حرارت زیاد، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به آن‌ها وارد می‌کند.
9. افت قدرت موتور
اگر با فشردن پدال گاز متوجه می‌شوید که شتاب‌گیری ماشین مانند شرایط عادی نیست، باید نسبت به خراب شدن موتور ماشین حساس شوید. افت قدرت و توان شتاب‌گیری ماشین به‌صورت مستقیم به موتور ارتباط دارد. معمولا وقتی عملیات احتراق در موتور با مشکل روبه‌رو میشود، شاهد این اتفاق خواهید بود.
چطور از خراب شدن موتور خودرو جلوگیری کنیم؟
نمی‌توان 100 درصد از خرابی موتور ماشین جلوگیری کرد؛ اما در عین حال اقداماتی هستند که در جلوگیری از آسیب دیدن زودهنگام موتور نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. در اینجا روی سه نکته مهم اشاره می‌کنیم که رعایت آن‌ها از سوی رانندگان برای حفظ سلامت موتور خودرو ضروری است.
تعویض به‌موقع قطعات مصرفی موتور
گاهی اوقات دلایل خرابی موتور ماشین مربوط به عدم تعویض به‌موقع قطعات مصرفی مانند روغن ترمز و فیلتر روغن است. شما باید حتما روی این موضوع حساس باشید. ضمن تعویض قطعات مصرفی موتور در زمان مناسب، باید حتما از قطعات باکیفیت برای جایگزینی استفاده کنید. از جمله قطعات مصرفی موتور و زمان تقریبا تعویض آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغن موتور و فیلتر روغن: 5000 کیلومتر یکبار
- فیلتر بنزین: 10000 تا 20000 کیلومتر یکبار
- فیلتر هوا: 10000 تا 150000 کیلومتر یکبار
- شمع موتور: 50000 تا 100000 کیلومتر یکبار
- ضد یخ: 1 تا 3 سال یکبار
- تسمه تایم: 60000 تا 80000 کیلومتر یکبار
- واشر سیلندر: 80000 تا 100000 کیلومتر یکبار
- استپر موتور: 30000 تا 50000 کیلومتر یکبار
پرهیز از رفتارهای غلط رانندگی
رفتارهای رانندگی در علت خراب شدن موتور ماشین نیز تاثیرگذار است. مثلا آن دسته از رانندگانی که به‌رانندگی پر گاز عادت دارند، باید هر لحظه منتظر خرابی موتور ماشین خود باشند. فشردن بی‌دلیل پدال گاز و بالا نگه‌داشتن دور موتور برای طولانی مدت، فشار بسیار زیادی به قطعات آن وارد می‌کند. سعی کنید از رفتارهای اشتباه رانندگی صرف نظر کنید.
جلوگیری از تماس مستقیم آب با موتور
تماس آب به‌صورت مستقیم با موتور مشکلات زیادی را به‌دنبال دارد. خیس شدن قطعات داخلی موتور آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری را برای آن‌ها در پی دارد. این نکته مهمی است که باید برای موتورشویی خودرو مد نظر داشته باشید. همچنین از رانندگی در خیابان‌های آب گرفته تا جای ممکن پرهیز کنید. ورود آب به از طریق منیفولدهای ورودی موتور، سیستم داخلی آن را مختل می‌کند.
کلام پایانی
در این مطلب آنچه باید درباره نشانه‌های خرابی موتور ماشین بدانید را بررسی کردیم. یکبار باز و بسته کردن موتور خودرو، هزینه‌های فوق‌العاده زیادی را با توجه به قیمت ماشین در پی دارد. کسانی که تجربه پرداخت چنین هزینه سنگینی را دارند، به‌خوبی می‌دانند که باید تا جای ممکن جلوی خراب شدن موتور ماشین را گرفت. به‌هر حال بلافاصله بعد از مشاهده نشانه‌های خرابی موتور خودرو به‌تعمیرگاه مراجعه کنید. نوعی وابستگی بین قطعات موتور وجود دارد. بروز مشکل در یک قسمت فورا به بخش‌های دیگر هم آسیب می‌زند. در نتیجه هزینه تعمیر را افزایش می‌دهد.
