خداحافظی با سامانه جامع یکپارچه خودرو؟ موج انصراف متقاضیان از پیش ثبت نام

تا چند ماه قبل شاهد تشکیل صف‌های عجیب و غریب برای ثبت نام پیش فروش خودروسازان دولتی و خصوصی در کشور بودیم. با شروع سال 1402 قیمت خودروهای سواری در بازار کاهش پیدا کرد و این روند تا نیمه تابستان سال 1402 نیز ادامه داشته است. پیش ثبت نام دور دوم سامانه جامع یکپارچه خودرو برای خودروسازان دولتی و خصوصی در خرداد ماه 1402 انجام شد. شاهد استقبال نسبتا مناسب مردم در طرح‌های مختلف عرضه خودرو سامانه جامع در دور دوم بودیم.

اما امروز که حدود دو ماه از موعد پیش ثبت نام گذشته است، اخبار جالب توجهی درباره انصراف پرشمار مردم از تکمیل وجه ثبت نام به‌گوش می‌رسد. خودروسازان داخلی و خارجی تاکنون چندین بار اطلاعیه‌هایی صادر کرده و از متقاضیان خودروهای مختلف برای تکمیل وجه ثبت نام دعوت کرده‌اند.

مهدی تقدسی، مدیر سامانه جامع یکپارچه خودرو، به‌تازگی در مصاحبه‌ای آمار و ارقام مهمی را از وضعیت تکمیل وجه توسط متقاضیان در ماه‌های اخیر ارائه کرد. بر این اساس حدود 50 درصد منتخبین خودروسازی سایپا در دور دوم سامانه یکپارچه نسبت به تکمیل وجه ثبت نام اقدام نکرده‌اند. البته وضعیت ایران خودرو در مقایسه با سایپا به‌مراتب بهتر است.

اوضاع تقاضای خودروهای خارجی نیز چندان جالب نیست. در مجموع تنها 10 درصد ظرفیت ثبت نام خودروسازان خصوصی برای ماشین‌های وارداتی تکمیل شده است. از این حیث کرمان موتور با حدود 97 درصد ظرفیت خالی رکورددار است.

شرایط برای منتخبین طرح‌های جوانی جمعیت نیز به همین منوال است. عبدالله توکلی لاریجانی، مدیر کل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که از مجموع 350 هزار خودرو اختصاص یافته به طرح جوانی جمعیت در سامانه جامع یکپارچه، تنها 20 هزار مورد تکمیل وجه ثبت شده است. یعنی کمتر از 6 درصد خودروها فروش رفته‌اند.

این موضوع باعث شده که اخباری مبنی بر بازگشایی مجدد سامانه جامع یکپارچه در شهریور ماه برای ثبت نام از متقاضیان جدید منتشر شود. عوامل مختلفی را می‌توان در بحث کاهش تقاضا برای خرید خودرو از طریق سامانه یکپارچه را برشمرد که عبارت‌اند از:

• خرید خودرو با تحویل سال 1403 آن هم با پرداخت مبلغ علی‌الحساب چندان برای متقاضیان جذاب نیست.
• افت قیمت نسبتا زیاد خودرو در نیمه نخست سال 1402 پیش‌بینی آینده بازار را دشوار کرده است.
• بسیاری از چشم‌ها در بازار به واردات خودروهای نو و کارکرده خارجی به کشور دوخته شده است.
• در چهار ماهه ابتدایی سال 1402 تولید خودرو در کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل 30 درصد افزایش یافته است.
• اختلاف قیمت بین خودروهای عرضه شده در سامانه با بازار کاهش یافته است.

در صورتی که 5 عامل فوق همچنان پابرجا باقی بمانند، به‌نظر می‌رسد که در آینده نزدیک عملا سامانه جامع یکپارچه موضوعیت خود را از دست بدهد. کما اینکه در هفته‌های اخیر بار دیگر شاهد از سر گرفتن برنامه‌های فروش اقساطی خودروسازان خصوصی برای جلب توجه مشتریان در بازار هستیم. باید منتظر ماند و دید که در ماه‌های آینده بازار خودرو به چه سمت و سویی حرکت می‌کند.