خرید خودرو با قیمت درب کارخانه بهصورت ثبتنامی و فروش آن در بازار آزاد با قیمت بالاتر، یکی از روشهای محبوب برای کسب سود در سالهای اخیر به شمار میرود. اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار، نسبت به این روش سنتی بیشتر است و به همین دلیل میتواند روشی وسوسه کننده برای فروش خودرو در بازار آزاد و کسب سود بیشتر باشد. از طرف دیگر، خرید خودرو به این روش برای افرادی که میخواهند مالک آن باقی بمانند هم بهصرفه است.
البته کسب سود از اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار به همین سادگی نیست و چالشهایی دارد که در این مقاله به آنها پرداختهایم. البته پیش از خواندن نظرات مخالفان و موافقان عرضه خودرو در بورس و این چالشها، اختلاف قیمت بورسی خودروها با قیمت بازار آزاد را بررسی کردهایم:
سود اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار روی کاغذ چقدر است؟
جدول قیمت خودرو در بورس کالا نشان میدهد که اگر از ابتدای اوجگیری قیمتها در سال جدید (ابتدای دیماه) از بورس کالا خودرو میخریدید، در همان روز عرضه و تا الآن چقدر سود میکردید:
نوع خودرو |
قیمت پایه (تومان) |
قیمت نهایی (تومان) |
قیمت بازار در روز عرضه (تومان) |
قیمت امروز (تومان) 1401/12/15 |
تاریخ عرضه |
موعد تحویل |
پژو 207 دستی |
185.500.000 |
493.414.000 |
633.000.000 |
725.000.000 |
1401/12/02 |
1402/02/31 |
تارا دستی |
256.500.000 |
460.441.000 |
725.000.000 |
790.000.000 |
1401/11/25 |
1402/02/25 |
فیدلیتی 5 نفره |
759.000.000 |
1.357.864.000 |
1.740.000.000 |
2.100.000.000 |
1401/11/25 |
1402/02/25 |
فیدلیتی 7 نفره |
772.000.000 |
1.440.456.000 |
1.790.000.000 |
2.150.000.000 |
1401/11/25 |
1402/02/25 |
ریسپکت |
643.000.000 |
1.095.086.000 |
1.355.000.000 |
1.600.000.000 |
1401/11/25 |
1402/02/25 |
کارا تک کابین |
291.300.000 |
359.612.000 |
452.000.000 |
335.000.000 |
1401/11/26 |
1402/02/25 |
کارا دو کابین |
301.500.000 |
373.018.000 |
480.000.000 |
385.000.000 |
1401/11/26 |
1402/02/25 |
لاماری ایما |
981.000.000 |
1.672.280.000 |
2.060.000.000 |
2.300.000.000 |
1401/11/04 |
1402/02/05 |
هایما S7 توربو |
743.000.000 |
1.020.724.000 |
1.230.000.000 |
1.570.000.000 |
1401/11/04 |
1402/02/20 |
T5 اتوماتیک |
1.174.000.000 |
1.174.000.000 |
1.295.000.000 |
1.600.000.000 |
1401/11/04 |
1402/02/20 |
دنا پلاس دستی |
189.500.000 |
380.809.000 |
675.000.000 |
800.000.000 |
1401/10/25 |
1401/12/27 |
فیدلیتی 7 نفره |
772.000.000 |
1.264.093.000 |
1.535.000.000 |
2.150.000.000 |
1401/10/21 |
1401/12/14 |
شاهین |
304.000.000 |
304.000.000 |
475.000.000 |
650.000.000 |
1401/10/18 |
1402/01/30 |
تارا دستی |
256.500.000 |
351.274.000 |
618.000.000 |
790.000.000 |
1401/10/18 |
1402/01/31 |
پژو 207 اتوماتیک |
280.000.000 |
433.542.000 |
700.000.000 |
1.010.000.000 |
1401/10/18 |
1402/01/31 |
پژو 207 دستی |
185.500.000 |
375.785.000 |
556.000.000 |
725.000.000 |
1401/10/18 |
1402/01/31 |
لامارای ایما |
981.000.000 |
1.410.884.000 |
1.965.000.000 |
2.300.000.000 |
1401/10/12 |
1402/01/15 |
هایما S8 |
934.000.000 |
1.382.548.000 |
– |
2.750.000.000 |
1401/10/11 |
1402/01/25 |
دیگنیتی |
997.000.000 |
1.674.134.000 |
– |
2.000.000.000 |
1401/10/05 |
1401/12/23 |
در مورد جدول بالا ذکر این نکته ضروری است که قیمت نهایی خودروها در بورس کالا با محاسبه مالیات و هزینههای جانبی قید شده است. همچنین عدم درج قیمت روز برای خودروهایی مثل S8 و دیگنیتی به این علت است که در زمان عرضه در بورس، این خودروها هنوز در بازار آزاد عرضه نشده بودند و خریداران این خودروها تنها با بررسی قیمت امروز (15 اسفند 1401) میتوانند متوجه شوند که چقدر از اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار سود کردهاند.
همچنین با در نظر گرفتن روند رشد قیمتها و تاریخ تحویل میتوانید متوجه شوید که در زمان تحویل چقدر از اختلاف قیمت بورس و بازار خودرو سود میکنید.
البته جدول بالا نشان میدهد که نوسان گیری از اختلاف قیمت بورس و بازار خودرو روی کاغذ چقدر سود دارد، چون خرید خودرو از بورس شرایط پیچیده و چالشهای زیادی دارد که بسیاری را از انتخاب این روش منصرف میکند. علاوه بر این، فروش خودرو در بورس کالا بهصورت مزایدهای است و شرایط غیرقابلپیشبینی بازار و نوسان قیمتها در ماههای اخیر، باعث میشود که برخی ریسک نکنند و در عرضههای پرتقاضا عقبنشینی کنند تا مجبور نشوند نسبت به قیمت پایه بیشتر هزینه کنند.
عرضه خودرو در بورس کالا به نفع خریدار واقعی است؟
اگر بخواهیم از دید دولت به قضیه نگاه کنیم، عرضه خودرو در بورس کالا و اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار به نفع مردم و خریدار واقعی است. در ادامه نظرات موافق و مخالف عرضه خودرو در بورس کالا را بررسی کردهایم:
نظرات مثبت در مورد عرضه خودرو در بورس کالا: به نفع مردم و تولیدکننده
سایتهایی مثل خبرگزاری دولت (ایرنا) و خبرگزاریهای غیرمستقل تنها موافقان صددرصدی عرضه خودرو در بورس کالا هستند و به عقیده آنها عرضه خودرو در بورس کالا مزایای زیر را دارد:
- سود خریدار به علت اختلاف قیمت خودرو در بورس کالا و بازار
- سود واقعی برای تولیدکننده
- حذف دلالان و واسطهها
- تعیین قیمت به صلاحدید خریدار
- آسودگی خیال خریدار به دلیل خرید مستقیم از تولیدکننده و طی شدن مراحل قانونی خریدوفروش خودرو
- تنظیم قیمت در بازار آزاد به مرور زمان و از بین رفتن اختلاف قیمت بورس و بازار خودرو
- مشارکت بالای مردم از سراسر ایران و امکان خرید خودرو با قیمت مناسب برای تمامی اقشار
نظرات منفی در مورد عرضه خودرو در بورس کالا: فقط به نفع دولت!
مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا، بیشتر 2 مزیت اصلی مدنظر موافقان این طرح را هدف انتقادهای خود قرار دادهاند. به نظر مخالفان، اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار چندان به نفع تولیدکننده و مصرفکننده نیست.
در مورد سود تولیدکننده، مخالفان به خبری استناد میکنند که بر اساس آن مقررشده تا 85 درصد سود ناشی از اختلاف قیمت نهایی خودرو در بورس و قیمت مصوب شورای قیمتگذاری به حساب شهرداریها واریز شود. به نظر آنها با وجود ضررهای انباشته خودروسازان، دولت با عرضه خودرو در بورس تنها قصد داشته کسری بودجه خود را تأمین کند و به سود برسد. علاوه بر این بورس کالا تنها مجرای عرضه خودرو توسط خودروساز نیست و ادامه داشتن قرعهکشیها و طرحهای ویژه حکایت از تداوم دلالی دارد.
در بحث سود مصرفکننده هم عرضههای متعدد خودرو در بورس کالا نشان داده که همیشه میزان تقاضا از عرضه خیلی بیشتر بوده است و بر اساس یک اصل ساده اقتصادی، بیشتر بودن تقاضا همیشه به معنای افزایش قیمت است. از طرف دیگر، عرضه خودروهای وارداتی همیشه با مشکل تراشی همراه بوده و خبری از عرضه گسترده آنها در بورس کالا نیست. اگر این اتفاق میافتاد، شاهد رقابت قیمت و کیفیت خودروهای ساخت داخل با خودروهای خارجی بودیم.
شرایط پیچیده ثبتنام و خرید خودرو از بورس کالا باعث شده تا بسیاری تصور کنند که اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار باز هم به نفع دلالان است، چون معمولاً این افراد توانایی تأمین بودجه و مدارک لازم برای شرکت در مناقصات بورس کالا را دارند. اختلاف زیاد قیمت پایه و قیمت نهایی نیز این فرضیه را تقویت میکند، چون بسیاری از افراد را به دلیل نداشتن بودجه لازم از دور رقابت خارج میکند.
معایب عرضه خودرو در بورس کالا سایر مزایای مدنظر موافقان این طرح را هم هدف میگیرد و بسیاری بر این باور هستند که در صورت متوقف شدن عرضه خودرو در بورس کالا، شاهد رسیدن قیمت کارخانه به قیمت بازار آزاد و جهش مجدد قیمت خودرو خواهیم بود.
برای خرید خودرو از بورس کالا، هر 2 روی سکه را ببینید
درست است که اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار وسوسهکننده است و باعث میشود سود زیادی نصیبتان شود، اما پیش از وسوسه شدن، مشکلات و چالشهای خرید خودرو به این روش را بهدقت بررسی کنید. برای ثبتنام در بورس کالا باید اطلاعات شخصی زیادی را در اختیار دولت قرار دهید و علاوه بر این، اگر در هر مرحله از مزایده منصرف شوید باید ضرر و زیان دولت را پرداخت کنید و این ضرر و زیان، بهصورت خودکار و از حساب وکالتی شما برداشت میشود.
به عنوان مثال در عرضههای پرتقاضا اگر بودجه لازم برای پر کردن اختلاف قیمت پایه و نهایی را نداشته باشید، پولی که واریز کردهاید با کسر ضرر و زیان به شما بازگردانده میشود؛ آن هم در حالیکه صاحب هیچ خودرویی نشدهاید. در کنار همه اینها، تا زمان تحویل هیچ سودی به پولی که برای خرید خودرو واریز کردهاید تعلق نمیگیرد و شاید سودی که میتوانید در این چند ماه با پولتان کسب کنید از سود ناشی از اختلاف قیمت بورس و بازار خودرو بیشتر باشد.