در این مقاله از سری مقالات مجله خودرو همراه مکانیک قصد داریم تا عمر مفید خودروها در ایران و 10 گام اساسی برای افزایش عمر خودرو را برای شما مخاطبین عزیز شرح دهیم. از نظر کارشناسان خودرو، میزان متوسط پیمایش هر خودرو، می‌بایست در حدود 20.000 کیلومتر در سال باشد و اعدادی که کمتر از این هستند، خودروهایی به نسبت سالم‌تر و اعداد بزرگ‌تر از 20.000 کیلومتر، خودروهایی هستند که غالباً برای مصارفی غیر از مصرف شخصی استفاده می‌شوند که البته خرید خودروهای این‌چنینی نیز توصیه نمی‌شود.
در هنگام خرید خودرو باید به این مورد که عمر مفید هر خودرو به چه اندازه است توجه شود. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا عمر مفید خودرو و راه‌های افزایش آن را برایتان ذکر کنیم.
عمر مفید خودروها
در گذشته متوسط عمر مفید خودروهای خارجی 8 سال یا حدود 240 هزار کیلومتر اعلام می‌شد، اما به لطف پیشرفت‌های صورت گرفته در طراحی و تکنولوژی خودروها این زمان به بیش از 10 سال یا 320 هزار کیلومتر رسیده است. هر چند در این میان برخی از برندهای خودرویی به‌طور معمول عمر مفید بالاتری دارند؛ به‌عنوان مثال ولوو، مرسدس بنز و بی ام دبلیو در مقایسه با سایر خودروها از عمر مفید بالاتری برخوردار هستند. خودروهای ژاپنی هوندا و تویوتا هم به خودروهای با عمر مفید بالا مشهور هستند.
|
مطالعه مقالات زیر را از دست ندهید: |
محصولات خودرویی تولید ایران، کیفیت ساخت خوبی ندارند، ولی به‌دلیل این‌که از پلتفرم خودروهای خارجی بهره می‌برند، توان عمر مفید آن‌ها تا حدودی با خودروهای خارجی برابری می‌کند.
در جدول زیر می‌توانیم دسته‌بندی مختلف خودروها و حداکثر کیلومتر کارکرد منطقی برای خرید خودرو را مشاهده کنیم.
اگر کارکرد خودروها بیش از مقدار اعلام شده در جدول زیر باشد، هزینه‌های تعمیراتی نظیر جعبه‌دنده و موتور و سایر هزینه‌های تحمیلی گران‌قیمت، به عهده مالک جدید آن خواهد بود که با توجه به افزایش سن خودرو و احتمالا نیاز به تعمیرات قطعات باعث می‌شود تا از بازار خرید و فروش مناسبی بهره نبرند.
| کشور تولید کننده | ایران | ایران | ایران | کره | کره | چین | ژاپن | آلمان |
| نام خودرو | پراید | سمند | پژو 206 | سوناتا | آزرا | MG6 | کرولا | BMW320i |
| حداکثر کیلومتر مفید برای خرید | 170.000 | 150.000 | 150.000 | 160.000 | 160.000 | 100.000 | 190.000 | 180.000 |
| حدود سن خودرو (سال) | 8 – 9 | 7 – 8 | 7 – 8 | 8 – 9 | 8 – 9 | 5 | 9 – 10 | 8 – 9 |
همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، خودرو پراید، از نظر میزان پیمایش به خودروهای باکیفیتی مانند BMW نزدیک است، اماباید گفت که این موضوع دلیل بر کیفیت بالای این خودرو دنبوده و به‌علت هزینه‌های پایین نگهداری و تعمیرات پراید است و می‌توان نگهداری پراید را تا زمان بیشتری مقرون‌به‌صرفه دانست.
10 گام اساسی برای افزایش عمر مفید خودرو
در ادامه به راهکارهایی اشاره خواهیم کرد که به شما کمک می‌کنند تا عمر مفید خودروی خود را به حداکثر زمان ممکن برسانید.
1- انجام به موقع سرویس‌های دوره‌ای
1-1- روغن موتور
عدم استفاده از روغن استاندارد و با کیفیت و بی‌توجهی در تعویض به‌موقع روغن، می‌تواند عمر مفید موتور خودرو را کاهش دهد. هر روغن موتور بنابر کیفیت و نوع ساخت آن، کارکرد متفاوتی دارد و این میزان کارکرد مفید بر روی قوطی روغن درج شده‌است. به‌طور معمول بهترین کارکرد روغن خودرو در 6 هزار کیلومتر ابتدایی است. هر چند کارکرد مفید برخی از روغن‌های موتور بیش از 4 تا 5 هزار کیلومتر نیست و در این‌گونه موارد نباید مبنای تعویض روغن را 6 هزار کیلومتر در نظر گرفت.
اگرچه کارشناسان نظرات متفاوتی در خصوص بازه زمانی تعویض روغن موتور دارند، اما به‌نظر می‌رسد بازه 6 ماهه منطقی‌ترین زمان برای تعویض روغن است. رعایت این بازه زمانی و استفاده از روغن باکیفیت تا حدود زیادی عمر مفید موتور خودرو را افزایش می‌دهد. استفاده از روغن‌های با درجه کیفی پایین (برای خودروهایی که به روغن با درجه کیفی بالا نیاز دارند)، ویسکوزیته نامناسب و کیفیت نامطلوب می‌تواند منجر به بروز آسیب‌های جبران نشدنی در موتور خودرو شود.
توصیه می‌شود در خودروهای با کارکرد بالای 160 هزار کیلومتر از روغن‌های سینتتیک، نیمه سینتتیک یا روغن‌های مخصوص خودروهای کارکرد بالا استفاده شود. همچنین با هر بار تعویض روغن حتما فیلتر روغن را نیز تعویض کنید. تعویض فیلتر هوا و صافی بنزین نیز به ازای هر 15 تا 20 هزار کیلومتر کارکرد به افزایش عمر مفید خودروی شما کمک خواهد کرد.
2-1- روغن گیربکس و واسکازین
اگرچه در سرویس‌های دوره‌ای خودروهای دنده‌ای، تنها سطح واسکازین چک می‌شود تا در صورت نیاز به آن اضافه شود، اما کارشناسان معتقدند برای پیشگیری از کاهش روانکاری واسکازین و افزایش عمر مفید خودرو به ازای هر 30 تا 40 هزار کیلومتر کارکرد یا هر دو سال یکبار، واسکازین گیربکس تعویض شود.
در خصوص خودروهای اتوماتیک هم توصیه می‌شود روغن گیربکس برای خودروهای صفر در کارکرد 30 تا 40 هزار کیلومتر و برای خودروهای دست دوم به ازای هر 20 هزار کیلومتر تعویض شود.
3-1- تسمه تایم
با توجه به این‌که پاره شدن تسمه تایم به‌ویژه در سرعت‌های بالا منجر به خسارات متعددی می‌شودُ توصیه می‌کنیم تا زمان تعویض تسمه تایم را جدی بگیرید. به‌طور متوسط بعد از هر 60 تا 80 هزار کیلومتر کارکرد، باید نسبت به تعویض تسمه تایم اقدام شود.
4-1- سایر موارد سرویس‌ها برای عمر مفید خودرو
دقت داشته باشید که معیوب بودن شمع و وایرها نیز در کارکرد موتور و افزایش میزان مصرف سوخت تاثیر بسزایی داردِ بنابراین به منظور افزایش عمر مفید خودرو نسبت به تعویض آن‌ها در زمان مقرر اقدام کنید.
توجه کنید که سیستم ترمز، باتری، تصفیه بنزین، شیلنگ‌ها و… از مواردی است که باید در بازه‌های زمانی میان‌مدت کنترل شوند و درصورت مشاهده مشکل سریعا نسبت به تعویض آن اقدام شود. عوض نکردن به‌موقع روغن ترمز باعث اسیدی شدن آن و خورده شدن قطعات سیستم ترمز و کاهش قدرت توقف خودرو می شود.
همواره نسبت به نشتی‌های خودرو حساس باشید. این نشتی‌ها اغلب نشانه‌ای برای بروز مشکل در خودرو هستند و بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند خسارات زیادی به‌همراه داشته باشد. گاهی بی‌توجهی به همین نشانه‌های ساده می‌تواند منجر به تعویض کامل موتور شود!
2- توجه ویژه به سیستم برق خودرو
سیستم برق خودرو دارای محدودیت آمپر است و با توجه به این‌که یکی از بخش‌های حساس خودرو محسوب می‌شود، در راستای افزایش عمر سیستم برق خودرو به نکات زیر توجه کنید:
- با استفاده از سیستم‌های صوتی پرقدرت به سیستم برق خودرو فشار وارد نکنید؛ زیرا این کار باعث خراب شدن دینام و باتری خودرو می‌شود که درنهایت منجر به مستهلک شدن سیستم سیم‌کشی خودرو خواهد شد. برای استفاده از سیستم‌های صوتی پرقدرت یا پروژکتورهای پرمصرف از یک باتری اضافه یا باتری با آمپر بالاتر استفاده کنید.
- مداوم روکش سیم‌های سیستم برق و میزان آب باتری خودرو را چک کنید.
- هرگز در هنگام روشن بودن خودرو، سرباتری‌ها را جدا نکنید؛ زیرا این کار باعث آسیب زدن به دینام و ECU خودرو می شود.
- در صورت شست‌وشوی موتور، قبل از روشن کردن خودرو تمام سوکت‌ها، شمع و وایرها را به خوبی خشک کنید.
3- بررسی سیستم خنک‌کننده موتور خودرو
سیستم خنک‌کننده در عملکرد موتور یک خودرو، نقش اساسی را ایفا می‌کند. در این سیستم رادیاتور، فن، پمپ آب، ترموستات و مایع ضدیخ از اجزا اصلی بوده و عملکرد این اجزا باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. انجام بررسی‌های مرتب برای پیدا کردن هرگونه نشانه خرابی و فرسودگی ضروری است. ترک خوردگی تسمه‌ها یا نقاط نرم شده و باد کرده روی شلنگ‌ها باید برطرف شوند. اگر این قطعات مشکل داشته باشند، سیستم خنک‌کننده خودرو را از کار می‌اندازند. اگر فکر می‌کنید وجود ترموستات باعث گرم شدن موتور می‌شود از سالم بودن آن مطمئن شوید.
قدرت مواد ضد خوردگی موجود در ضدیخ به تدریج و طی زمان تحلیل می‌روند، بنابراین مایع خنک کننده را هر دو سال يك‌بار يا پس از کارکرد 40 تا 50 هزار کیلومتر عوض کنید تا نيازي به تعميرات و هزينه اضافی در اين سيستم نداشته باشيد.
4- بررسی سیستم کولر و تهویه مطبوع
به منظور جلوگیری از ته‌نشین شدن گاز و مایع خنک کننده و رسوب کردن آن در مجاری سیستم کولر خودرو حتی در هوای سرد نیز هر ماه یک بار کولر خودرو را روشن کرده و اجازه دهید ۵ دقیقه کار کند. چنانچه در هنگام حرکت قصد روشن کردن کولر را داشتید، در سرعت‌های پایین و دور موتورهای کم کولر خودرو را روشن کنید تا در دور موتور بالا به مجموعه کمپرسور فشار ناگهانی وارد نشود.
5- نگهداری از لاستیک‌ها
لاستیک خودرو از جمله عواملی است که تاثیر بسزایی در افزایش کارکرد و عمر خودرو دارد. بالانس بودن چرخ‌ها و سلامت لاستیک‌ها ضمن ایجاد تسلط بیشتر بر جاده مانع از ایجاد فشار بیش از حد روی جلوبندی خودرو می‌شود؛ بنابراین در راستای افزایش عمر خودروی خود به نکات زیر در خصوص نگهداری از لاستیک‌ها توجه کنید:
- همواره به میزان عاج باقی‌مانده از لاستیک توجه کنید.
- هر سه ماه یکبار قطعات جلوبندی، سیستم فرمان و سیستم تعلیق بررسی شود.
- هر سه تا شش ماه یکبار تمام چرخ‌های خودرو را بالانس کنید تا فشار کمتری به جلوبندی وارد شود.
- به‌صورت هفتگی و برای جلوگیری از ناهماهنگی بین چر ها و ترک نخوردن لاستیک، باد لاستیک را تنظیم کنید.
- برای افزایش عمر لاستیک‌ها، آن‌ها را با مواد شوینده مناسب بشویید.
- از رینگ‌های غیراستاندارد و سنگین که باعث وارد شدن ضربه به جلوبندی خودرو می‌شوند استفاده نکنید.
6- توجه به هشدارهای خودرو
همواره به اطلاعات و هشدارهای خودروی خود توجه کنید. به حرکت عقربه‌های درجه دمای موتور، فشار روغن یا چراغ چک دقت کنید و در زمان هشدار هرکدام، به سادگی از کنار آن‌ها نگذرید و در اولین فرصت به مکانیک مراجعه کنید.
7- استفاده از قطعات یدکی اصلی
همواره از قطعات یدکی مرغوب استفاده کنید؛ زیرا این مسئله در نهایت موجب افزایش دوام خودرو خواهد شد. شاید به‌ظاهر استفاده از قطعات یدکی فرعی و ارزان، مقرون‌به‌صرفه باشد، اما در صورت بروز مشکلات ناشی از استفاده از کالای نامرغوب با ضررهای زیادی روبرو خواهید شد.
8- استفاده از سوخت مناسب
همواره از سوخت متناسب با خودرو خود استفاده کنید. خودروهایی که مجهز به سیستم‌های توربوشارژر یا سوپرشارژر هستند و همچنین خودروهایی که موتور با تراکم بالا دارند باید از بنزین با اکتان بالا استفاده کنند. بنابراین برای این دسته از خودروها استفاده از بنزین سوپر یا بنزین معمولی با مکمل‌های اکتان معتبر منجر به افزایش طول عمر خودرو خواهد شد.
در مورد خودروهای دوگانه سوز هم توصیه می‌شود به منظور افزایش طول عمر خودرو به ازای هر دو بار رانندگی با حالت گازسوز، خودرو یک باک بنزین بسوزاند. علت این است که دمای احتراق CNG بسیار بالا است و از طرفی به‌دلیل غیرچرب بودن آن، استهلاک خودرو در طولانی مدت افزایش می‌یابد.
9- اصلاح نحوه رانندگی
یکی از عوامل بسیار مهم در افزایش عمر مفید خودروها، نحوه رانندگی با خودرو است. هر چه به موتور خودرو فشار بیشتری وارد شود طبیعتا عمر آن کمتر خواهد شد. شتاب‌گیری و ترمزگیری‌های مکرر و شدید، بالا بردن دور موتور بیشتر از خط قرمز، رانندگی با حداکثر سرعت به مدت طولانی و یدک کشیدن بارهای سنگین همگی در کاهش عمر موتور و استهلاک خودرو موثر هستند.
شاید تعجب کنید اما برخلاف تصور عموم، استفاده کمتر از 3 کیلومتر در روز بیشتر از آن‌که باعث افزایش عمر مفید خودرو شود، به موتور آسیب وارد می‌کند. علت این است که رانندگی در مسیرهای خیلی کوتاه و خاموش کردن زودهنگام موتور باعث می‌شود دمای موتور به حد ایده آل نرسیده و لجن روغن داخل موتور جمع شود. از طرفی دمای پایین موتور باعث فرسایش موتور نیز می‌شود.
با توجه به این‌که در زمان روشن کردن خودرو در ابتدای صبح، علاوه‌بر گیربکس، قطعاتی مانند دیفرانسیل (در خودروهای با محور فعال عقب) نیازمند گرم شدن برای عملکرد بهتر هستند، توصیه می‌شود حدودا یک دقیقه پس از روشن شدن خودرو، با دور موتور کمتر از 1500 حرکت کرده و پس از گذشت 3 الی 4 دقیقه دور موتور را افزایش دهید. همچنین پس از رانندگی‌های طولانی‌مدت و قبل از بستن کامل سوئیچ، صبر کنید تا فن خودرو خاموش شود. همه این موارد در نهایت به افزایش عمر مفید خودرو کمک خواهند کرد.
10- شست‌وشوی خودرو، آخرین گزینه برای عمر مفید خودرو
شست‌وشوی مداوم و اصولی خودرو دو کارکرد مهم دارد:
اول حفظ رنگ خودرو، چرا که تمیز نبودن بدنه خودرو می‌تواند به مرور زمان منجر به کدر شدن رنگ خودرو شود. علاوه‌بر شست‌وشوی مداوم، قرار ندادن خودرو در تابش مستقیم خورشید تاثیر بسزایی در افزایش عمر رنگ خودرو دارد.
دوم جلوگیری از پوسیدگی بدنه و قطعات فلزی خودرو به واسطه شستن بدنه و زیربندی خودرو.
برای شست‌وشوی موتور خودرو، همان مقدار که نظافت موتور می‌تواند سودمند باشد، استفاده از آب و مواد نامناسب نتیجه معکوس دارد و اثرات مخربی بر جای می‌گذارد. نشت رطوبت به داخل قطعات برقی و الکترونیکی خودرو باعث ایجاد رسوب درون آن‌ها شده که حاصلی جز خرابی نخواهد داشت. استفاده از مواد شوینده نامناسب و پاشش مستقیم و بافشار آب باعث از بین رفتن قطعاتی مانند کوئل، دلکو، شمع‌ها، ABS، سیستم تزریق سوخت و سنسورهای الکتریکی می‌شود.
در آخر امیدواریم که این راهکارها را برای افزایش بیشتر عمر مفید خودرویتان به‌کار ببرید و با به‌کارگیری نکات ذکرشده خودرویی سالم‌تر و در عین حال کم‌خرج‌تر داشته باشید.
مطالعه مقالات مرتبط زیر را از دست ندهید
متوسط کارکرد خودرو در یک سال چقدر است؟
اساس کارکردن پمپ هیدرولیک خودرو چیست
چرا خرید خودروی کارکرده و حتی صفر به کارشناسی نیاز دارد؟
بخاری خودرو و هر آنچه که در مورد نحوه کارکرد ، نگهداری و عیب یابی آن باید بدانید
