فیلتر روغن نقش مهمی در جذب ناخالصی‌های روغن موتور ایفا می‌کند؛ چراکه روغن موتور به دلیل وجود پلیسه های فلزی ناشی از کارکرد موتور و همچنین جذب دوده و…، بعد از مدتی کارکرد بسیار کثیف و مملو از ذرات ناخالصی می‌شود. در صورتی که این ذرات ناخالصی به ویژه براده‌های فلزی به درون موتور و به ویژه بین یاتاقان ها راه پیدا کنند، ممکن است موجب رسیدن آسیب جدی به موتور شوند. بنابراین فیلتر روغن با جداسازی این ذرات خطرناک و حفظ خاصیت روانکاری روغن، می‌تواند طول عمر موتور خودرو را تا حد قابل توجهی افزایش دهد و از خرابی آن جلوگیری به عمل آورد.
فیلتر روغن موتور به صورت دورهای در بازه‌های زمانی نه‌چندان طولانی احتیاج به تعویض پیدا می‌کند و معمولا در هر سرویس روغن، این قطعه نیز همراه با روغن کثیف تعویض می‌شود تا پس از آن مجموعه موتور با روغن و فیلتر تمیز به کار خود ادامه دهند. در ادامه قیمت و اجرت تعویض فیلتر روغن انواع خودروهای داخلی در سال ۱۴۰۱ به استحضار شما خواهد رسید.
|
نوع کالا یا خدمت |
محدوده قیمت (تومان) |
|
فیلتر روغن سرکان مناسب پژو 405 ، پارس، سمند معمولی |
65,000 |
|
فیلتر روغن پراید ، تیبا، ساینا و کوییک برند سرکان |
59,000 |
|
فیلتر روغن تیبا ساینا و کوییک برند فطرس |
36,000 |
|
فیلتر روغن 206 برند سرکان |
64,000 |
|
فیلتر روغن ال نود ساندرو از برند پرفلکس |
85,000 |
|
فیلتر روغن سمند LX با موتور ملی EF7 برند پرفلکس |
22,000 |
|
فیلتر روغن آرو مناسب 405، سمند و پارس معمولی |
52,000 |
|
اجرت تعویض فیلتر روغن خودروهای داخلی |
20,000-25,000 |
انواع فیلتر روغن خودرو
به طور کلی انواع فیلتر روغن خودرو به دو نوع دسته‌بندی می‌شود: 1- فیلتر روغن المنتی یا کارتریجی 2- فیلتر روغن پیچی.
فیلتر روغن کارتریجی یا المنتی
در فیلتر روغن کارتریجی معمولا المنت تصفیه روغن به همراه واشر آب بندی عرضه می‌شود. محفظه نگهدارنده فیلتر به صورت مجزا روی موتور نصب شده و در هنگام تعویض فیلتر صرفا لازم است المنت تصفیه با قطعه نو جایگزین شود. در صورت لزوم واشر آب‌بندی نیز به همراه المنت در سرویس‌های دورهای تعویض خواهد شد.
فیلتر روغن پیچی
فیلتر روغن پیچی حاوی المنت تصفیه روغن به همراه بدنه فلزی، واشر آب‌بندی و دیگر قطعات مورد نیاز است که به صورت یک مجموعه استوانه‌ای شکل روی بدنه موتور خودرو به صورت رزوه‌ای یا همان پیچی بسته می‌شود. در واقع فیلتر روغن المنتی یا کارتریجی نیز زیر مجموعه فیلتر روغن پیچی است، با این تفاوت که المنت تصفیه در فیلتر روغن پیچی به صورت یک مجموعه درون بدنه فلزی روی موتور خودرو بسته می‌شود.
شاخصه اصلی همه فیلترهای روغن موتور خودرو همان المنت تصفیه است که با کاغذ مخصوص از جنس رزین فتولیک نوالاک تزریقی ساخته می‌شود. این کاغذ بعد از ساخت مورد عملیات حرارتی قرار می‌گیرد تا درون روغن موتور داغ حل نشود و دوام خود را حفظ کند.
وظایف روغن موتور
آشناترین و مهم‌ترین وظیفه روغن موتور روانکاری اجزای متحرک بوده ولیکن روغن موتور چند وظیفه دیگر نیز بر عهده دارد که عبارتند از:
- خنک‌کاری موتور: موتور بر اثر احتراق داخلی و گرمای تولیدی حاصل از آن، به شدت گرم می‌شود که روغن می‌تواند تا حدودی این گرما را گرفته و انتقال دهد و در نتیجه موجب خنک‌کاری موتور نیز می‌گردد.
- آب‌بندی: نشتی گازهای متراکم موجود در سیلندر یکی از مشکلاتی است که گریبانگیر خودروهای درون‌سوز می‌گردد؛ روغن موتور با ایجاد لایه‌ای بین پیستون و سیلندر تا حدود زیادی از فرار این گازها جلوگیری می‌نماید.
- جذب ذرات معلق: روغن می‌تواند ذرات ناشی از سایش قطعات را به خود گرفته و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری نماید.
همانطور که ملاحظه می‌گردد روغن موتور وظایف بسیار حیاتی را در خودرو بر عهده داشته و شاید بتوان آن را به‌سان خونی دانست که رگ‌های آدمی جاری و ساری بوده و بدون آن، ادامه حیات ناممکن است. بنابراین باید اهمیت فیلتر روغن خودرو را همواره مد نظر داشته باشیم.
انواع روغن موتور
روغن موتورها در حالت کلی به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
- مینرال (ارگانیک)
- سنتتيک
- نيمه‌سنتتيک (Premium )
با توجه به آنکه موضوع مورد نظر ما در این مقاله بر اهمیت فیلتر روغن موتور تمرکز دارد وارد تشریح این دسته‌بندی‌ها نمی‌شویم.
گرانروی روغن موتور (ویسکوزیته)
گرانروی یا ویسکوزیته که به نام‌های دیگری نیز چون ناروانی، وشکسانی، لزجت و … شناخته می‌شود عبارت است از مقاومت اصطکاکی یک سیال در برابر شارش یا لغزیدن لایه‌ها، هنگامی که تحت تنش قرار می‌گیرد و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن است که باید به هنگام خرید مد نظر قرار گیرد.
هرچه گرانروی سیالی بیشتر باشد، برای ایجاد تغییر شکل یکسان، به تنش بیشتری نیاز است؛ به‌عنوان مثال گرانروی عسل از گرانروی آب بسیار بیشتر است. شایان ذکر است که دما نیز تاثیر معکوسی بر گرانروی دارد یعنی با افزایش دما، گرانروی کاهش می‌یابد و بالعکس. حال این نکته از آن جهت حایز اهمیت است که به هنگام عملکرد موتور، دمای آن و در نتیجه دمای روغن افزایش می‌یابد و همچنین روغن باید دارای عملکرد مناسب در کل فصول سال باشد. روغن‌ها بر اساس میزان ویسکوزیته به دو نوع تقسیم می‌شوند:
مونوگرید: این روغن قادر به تطابق خود با گستره دمایی وسیع نبوده و بر اساس استانداردهای تولیدی برای فصلی خاص از سال مناسبند. به عنوان مثال روغن‌های با SAE بین 0 تا 30 برای فصول سرد و از 30 به بالا برای فصول گرم سال مناسبند.
مالتی‌گرید: جهت مرتفع نمودن مشکل عنوان‌شده برای روغن‌های مونو، نوع مالتی آن تولید و روانه بازار شد. ساختار این روغن‌ها، در دمای پایین، مانع از افزایش گرانروی روغن شده و در دمای بالا نیز از کاهش محسوس گرانروی جلوگیری می‌نماید. در مورد روغن به همین مقدار بسنده کرده و وارد بحث فیلتر می‌شویم.
فیلتر روغن موتور
فیلتر یا صافی یک تصفیه‌کننده بوده و جهت پاکیزگی به کار می‌رود. در واقع فیلتر ماده‌ای است که در مسیر سیال قرار گرفته، ذرات جامد آن را جدا و فقط به سیال اجازه عبور می‌دهد. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که فیلتر در علوم مختلف نظیر مخابرات، اپتیک و … نیز کاربرد دارد ولیکن در نهایت وظیفه آن‌ها گرفتن ناخالصی‌ها است.
وظیفه فیلتر روغن
فیلتر روغن وظیفه گرفتن ذرات جامد موجود در روغن را داشته و آن را از وجود این ناخالصی‌ها تطهیر می‌نماید. اما شاید بپرسید این ذرات از کجا می‌آیند؟ همانطور که می‌دانید موتور از قطعات فلزی فراوانی تشکیل شده که بر اثر کارکرد و اصطکاک دچار فرسایش شده و ذراتی از آن‌ها جدا و وارد روغن می‌گردد که فیلتر وظیفه سد نمودن راه این ذرات را بر عهده دارد.
اهمیت حضور و عملکرد صحیح فیلتر روغن آنجا مشخص می‌گردد که چنانچه این ذرات به حال خود رها شوند منجر به ساییدگی بدنه سیلندر و پیستون شده و می‌توانند صدمات جبران‌ناپذیری را به موتور وارد نمایند. این آسیب‌های احتمالی هم تبعات مالی دارد و هم می‌تواند خدای‌ناکرده تبعات جسمانی و معنوی نیز داشته باشد.
اجزای اصلی فیلتر روغن موتور
قبل از این که با اهمیت فیلتر روغن خودرو آشنا شویم خوب است بدانیم فیلتر روغن از اجزایی چون درب ضخیم، سوپاپ ضدتخلیه، فیلتر کاغذی، سوپاپ اطمینان، نگهدارنده و … تشکیل می‌گردد.
نحوه عملکرد فیلتر روغن
علاوه بر درک اهمیت فیلتر روغن موتور خودرو، باید بدانیم فیلتر روغن با وجود وظایف خطیری که بر دوش میکشد؛ عملکرد چندان پیچیده‌ای ندارد. به این ترتیب که روغن از سوراخ‌های کوچک درب بالای فیلتر وارد شده و با عبور از فیلتر کاغذی داخل محفظه فیلتر، ناخالصی‌های آن گرفته شده و دوباره از سوراخ بزرگ درب بالای فیلتر به سمت موتور روانه می‌شود.
ویژگی‌های فیلتر روغن موتور استاندارد
قبل از دانستن اهمیت فیلتر روغن موتور باید بدانیم استفاده از فیلترهای غیراستاندارد، برای موتور و در حالت کلی خودرو، بسیار زیان‌آور است. مهم‌ترین شاخصه‌های یک فیلتر استاندارد عبارتند از:
- توانایی جداسازی ذرات با اندازه 5 میکرون و بزرگتر
- کارکرد مناسب در تمامی فصول بدون توجه به شرایط جوی
- قدرت پاک‌سازی بالا
- آب‌بندی مناسب
- تحمل در برابر فشارهای بالا
- وجود سوپاپ اطمینان
- و …
زمان تعویض فیلتر روغن موتور
فیلترها نیز همانند هر قطعه دیگری دارای طول عمر مفید خاص خود هستند. با گذشت زمان، عملکرد فیلتر کاغذی به دلیل مسدود شدن منافذ آن، از ایده‌آل‌های خود فاصله می‌گیرد و در نتیجه فشار در محفظه فیلتر بالا رفته و سوپاپ اطمینان عمل می‌کند. با عمل کردن سوپاپ اطمینان، روغن با همان ذرات ناخالصی دوباره وارد موتور شده و همانطور که عنوان شد موجب ساییدگی‌های سطح سیلندر، پیستون و … شده و در نتیجه، استهلاک و خرابی پیش از موعد این قطعات را به ارمغان می‌آورد.
از این روی تعویض فیلتر روغن و آن هم در زمان مناسب بسیار حایز اهمیت است. زمان دقیقی برای تعویض فیلتر روغن وجود نداشته و بیشتر به نوع، شرایط کاری روغن و فیلتر بستگی دارد؛ با این وجود برخی بر این باورند که در زمان هر بار تعویض روغن باید فیلتر نیز تعویض گردد یا یکبار در میان که روغن تعویض می‌شود باید فیلتر نیز تعویض گردد.
اگر مکانیک باتجربه و مطمین سراغ دارید به هنگام تعویض روغن، می‌توانید نظر او را در این مورد جویا شده و نسبت به تعویض یا عدم تعویض فیلتر اقدام نمایید و یا چنانچه از روغن 5000 استفاده می‌کنید یکبار در میان و اگر از روغن 20000 استفاده می‌نمایید با هر بار تعویض روغن، فیلتر را نیز تعویض کنید.
برندهای روغن موتور موجود در بازار
برندهای مختلفی در بازار کشور موجود است که میتوان به مواردی چون بهران، سرکان، کاسپین، پرفلاکس، جنیون پارتس، بوش، آگر و … اشاره کرد که هریک مزایا و معایب خاص خود را دارند.
مطالعه مقالات زیر را از دست ندهید:
چه زمانی باید اقدام به تعویض روغن موتور کنیم؟
با سلام. آیا میتوان برای تمیز شدن روغن موتورِ در حال کارکرد و استفاده طولانیتر از روغن موتور، زودتر از موعد (مثلا بعد از حدود ۲۵۰۰ کیلومتر کارکرد)، بدون آنکه روغن موتور را تعویض کنیم، فیلتر روغن را عوض کنیم؟ آیا اینکار ممکن است باعث آسیب به موتور شود؟
سلام فکر نمی کنم مشکلی داشته باشد، اما باید مقداری روغن به موتور ریخته شود چون مقداری روغن به همراه فیلتر دور ریخته می شود