چگونه حرفه‌ای و اصولی ارتفاع خودرو را کم کنیم؟ اگر شما هم علاقمند هستید تا ارتفاع خودرویتان را کاهش دهید یا به اصطلاح ماشین بخواب یا کف خواب دوست دارید و این سوال ذهنتان را درگیر کرده که چطور باید ارتفاع خودرو را کم کرد در این مقاله از مجله خودرو همراه مکانیک همراه باشید. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب کاهش ارتفاع خودرو و همچنین راه‌های کاهش ارتفاع ماشین می‌پردازیم.
وقتی حرف از کاهش ارتفاع خودرو به میان کشیده می‌شود، ناخودآگاه یاد اصطلاح عامیانه «کف خواب» یا به قول خارجی‌ها Low Rider می‌افتیم، اما این به‌روزرسانی فنی آنقدرها هم که تصور می‌شود ساده نیست. کاهش ارتفاع خودرو تابعی از استانداردها و اصول علمی است. شاید این مطلب برای آن‌هایی که به دنبال کاهش حرفه‌ای ارتفاع خودرویشان هستند، مفید باشد.
جذابیت خودرو به پیشرفت هر روزه آن است؛ شرکت‌های بزرگ همواره در تلاش هستند تا با استفاده از فناوری‌های مدرن شرایط رفاهی و عملکردی محصولات خود را بهتر کنند. از افزایش سرعت و قدرت گرفته تا کاهش مصرف سوخت و آلایندگی. البته در این میان جذابیت‌های فناورانه و بحث ایمنی نیز فراموش نمی‌شوند. با این حال تمام تغییراتی که در یک خودرو منجر به بهبود عملکرد آن می‌شود الزاماً ارتباطی به طراحی آن ندارد.
به عبارت دیگر هر بهبود فنی چندان روی چهره خودرو تغییر ایجاد نمی‌کند؛ به همین دلیل است که برخی از شرکت‌های خودرویی یا حتی علاقه‌مندان به این حوزه با اقداماتی شخصی، سعی در افزایش جذابیت‌های بصری در عین بالا بردن توانایی‌های فنی می‌کنند. یکی از این اقدامات، کاهش ارتفاع خودرو است. پدیده‌ای که چندان هم در بین اهالی ماشین‌بازی نوظهور نیست ولی با این حال هنوز بسیاری با اصول و قواعد و حتی معایب آن اطلاعی ندارند.
چرا کاهش ارتفاع؟
در علم فیزیک مفهومی وجود دارد به اسم Gravity Center که آن را به گرانیگاه و مرکز ثقل ترجمه می‌کنند. گرانیگاه یک جسم، نقطه‌ای است که گشتاور ناشی از میدان گرانشی، حول آن نقطه صفر می‌شود. ساده‌تر بگوییم مرکز ثقل یک خودرو، نقطه‌ای فرضی است که برآیند (مجموع) وزن خودرو بر این نقطه وارد می‌شود. این یعنی اگر شما طنابی را دقیقاً به مرکز ثقل خودرو وصل کنید و سر دیگر زنجیر را به سمت بالا بکشید تا خودرو معلق در آسمان بماند، خودرو کاملاً صاف و متعادل در آسمان خواهد ماند، چون انتهای زنجیر به مرکز ثقل خودرو متصل است.
[hm_buy_form_inline]
یکی از اصول پیچیده طراحی خودرو، پایین نگاه داشتن این نقطه است، چراکه هرچقدر گرانیگاه یک خودرو به سطح زمین نزدیک‌تر باشد، پایداری آن هم بیشتر است. شاید سؤال پیش بیاید که پس چرا همه خودروها با مرکز ثقل پایین تولید نمی‌شوند؟ پاسخ ساده است. پایین بودن ارتفاع خودرو مشکلات متعددی در پی دارد. نخست فشار سنگینی است که وزن خودرو به سیستم تعلیق وارد می‌کند. دلیل دیگر کاهش نرمی در رانندگی به دلیل کوبیده شدن فنرها است. دست آخر هم به این مشکل می‌رسیم که در بسیاری از کشورها، خیابان‌ها هنوز برای حرکت خودروهایی که ارتفاع پایین دارند مناسب‌سازی نشده‌اند.
مبانی اولیه کاهش ارتفاع خودرو
حالا که قرار است ارتفاع یک خودرو کاهش پیدا کند، باید به این پرسش ساده پاسخ داد که چقدر؟ 5 سانتی‌متر؟ 10 سانتی‌متر؟ حقیقتاً این عدد را چگونه باید پیدا کرد؟ افرادی که به دنبال جواب سؤال فوق نیستند، احتمالاً در زمره گروهی هستند که به صورت سلیقه‌ای و با روش‌های بسیار مخرب و نامتعارف اقدام به بریدن فنرها می‌کنند.
پیش از ورود به بحث فنی لازم است بدانید که اساساً ارتفاع خودرو از نظر فنی چه معنایی دارد. در علوم خودرویی ارتفاع خودرو یا همان Ground Clearance فاصله عمودی پایین‌ترین نقطه زیر رکاب تا سطح کاملاً صاف جاده است، اما دانستن میزان ارتفاع خودرو برای شروع به کار کفایت نمی‌کند. تصور کنید دو خودرو داریم که هر یک 200 میلی‌متری از سطح زمین فاصله دارند. آن وقت میزان کاهش ارتفاع برای هر دو یکسان است؟ درواقع فاکتور مهم دیگری در این میان نقش بازی می‌کند و آن هم سایز رینگ و میزان فاق لاستیک است.
اجازه بدهید این موضوع را با چند مثال برایتان تشریح کنیم. خودروی پژو پارس با ارتفاع 190 میلی‌متری از سطح زمین مجهز به لاستیک‌هایی 185.65 میلی‌متری 15 اینچی است. در حالی‌که خودرویی مانند دنا پلاس توربوشارژ با همین ارتفاع لاستیک‌هایی 205.50 میلی‌متری 16 اینچی دارد یا در مثالی جالب‌تر خودروی آریو S300 با لاستیک‌های 15 اینچی که نسبت ابعاد آن 195.65 میلی‌متر است از سطح زمین 170 میلی‌متر فاصله دارد. ولی تندر 90 با لاستیک‌هایی که همان 15 اینچی قطر را دارند ولی نسبتشان 185.65 میلی‌متر به ارتفاع 190 میلی‌متری رسیده است. قطعاً معادله پیدا کردن میزان مناسب کاهش ارتفاع با در نظر داشتن این سه متغیر چیزی است که تنها از پس مهندسان خودرویی برمی‌آید.
مزایای کاهش ارتفاع خودرو
با این فرض که کلیه اصول و قواعد استاندارد کاهش ارتفاع خودرو را رعایت کرده باشید، خبر خوب برایتان این است که این کار غیر از افزایش پایداری که پیش از این به آن اشاره کردیم، منجر به بهبود عملکرد آیرودینامیکی خودرو می‌شود؛ به عبارت دیگر به لطف نزدیک‌تر شدن کف خودرو به سطح زمین، کل سازه خودرو مقاومت کمتری در برابر هوای ورودی از خود نشان می‌دهد. دقیقاً به همین دلیل است که خودروهای فرمول یک آنقدر به سطح زمین نزدیک هستند که گاهی از زیرشان جرقه پرتاب می‌شود.
خودرویی که نسبت به مدل استاندارد خودرو ارتفاع کمتری دارد، به طور حتم هندلینگ بهتری هم دارد. فرمان‌پذیری در محصولاتی که ارتفاع‌شان از سطح زمین بالاست عموماً دشوار نشان می‌دهد. تصور کنید یک رانندگی پرشتاب با یک شاسی‌بلند در مقایسه با یک هاچ‌بک ریزاندام به چه میزان تفاوت دارد.
برتری دیگر این خودروها افزایش ایمنی به دلیل کاهش چشم‌گیر خطر واژگونی است. درست مانند کارت‌ها (خودروهای مخصوص کارتینگ) که هرگز چپ نمی‌کنند. در بدترین سناریو تنها اتفاقی که رخ می‌دهد انحراف از خط مستقیم است.
دست آخر یکی از دلایل اصلی که افراد سراغ کاهش ارتفاع می‌روند، چیزی است که همان ابتدا به آن اشاره کردیم؛ افزایش زیبایی خودرو. باید اعتراف کرد در خودرویی که گلگیرها تا لب لاستیک پایین آمده‌اند جلوه هیجان‌انگیزتری نسبت به سایر خودروها دارند.
معایب کاهش ارتفاع خودرو
نخستین چالشی که رانندگان خودروهای ارتفاع پایین با آن روبرو می‌شوند، فراموش کردن لذت رانندگی نرم و آسوده است. محال است درون یک خودروی اسپرت با فنرهای فشرده نشسته باشید و از یک مسافرت طولانی لذت برده باشید.
شاید خودروهای کم ارتفاع پایداری بسیار بالایی داشته باشند، ولی همین نقطه قوت در مسیرهای لغزنده تبدیل به نقطه ضعفشان می‌شود. فشاری که مرکز ثقل پایین در جاده‌های خیس و مرطوب به چرخ‌ها وارد می‌کند به مراتب بیشتر از یک خودرو با ارتفاع استاندارد است. به همین دلیل است که استهلاک لاستیک امری بسیار رایج در این خودروها محسوب می‌شود. خرابی سیستم تعلیق و به سر و صدا افتادن شاسی را هم به لیست ایرادات همیشگی این گونه از محصولات اضافه کنید.
دلیل این امر فشردگی بیش از حد سیستم زیربندی خودرو در این حالت است. دقیقاً به همین خاطر است که غیر از لاستیک و فنربندی‌ها، سیستم ترمز نیز به مرور مستهلک می‌شود و می‌تواند در مواقع اضطراری کارایی خود را از دست بدهد.
یادتان باشد سریع و بدون احتیاط رانندگی کردن با خودرویی که ارتفاع آن پایین آمده آبستن خطرات زیادی است. تنها کافی است به صورت پیش‌بینی نشده به یک دست‌انداز برسید. آن وقت است که کنترل فرمان به کلی از دستتان خارج می‌شود.
دست به کار شوید
حالا که با اصول و مبانی کاهش ارتفاع آشنا شده‌اید، وقتش است که این کار را به صورت حرفه‌ای انجام دهید. پیش از هر چیز اکیداً هشدار می‌دهیم که در این بخش هرگز بریدن فنرها جزو اقدامات اصولی نیست و عواقب اجرای آن به عهده افرادی است که آن را انجام می‌دهند. ما اینجا به روش‌های فنی و مهندسی کاهش ارتفاع خودرو اشاره می‌کنیم.
استفاده از فنر تخت
سیستم تعلیق در برخی از خودروهای قدیمی علاوه بر فنر لول (فنر با لوله مارپیچ)، شامل نوع دیگری از فنرها موسوم به فنر تخت یا Leaf Spring است که اصطلاحاً به آن فنر شمش هم می‌گویند. این اقدامی یکی از ساده‌ترین، سریع‌ترین و البته ارزان‌ترین روش‌های کاهش ارتفاع خودرو است.
البته اگر می‌خواهید در این بخش پیشرفته‌تر باشید می‌توانید از مکانیک‌های خبره بخواهید تا میزان انحنای فنر تخت را نیز برایتان صاف کند. باز هم یادآوری می‌کنیم که در این روش عملاً با نرمی خداحافظی کرده‌اید.
استفاده از فنرهای اسپرت
در هیچ یک از خودروهای مسابقه‌ای سیستم تعلیق استاندارد دیده نمی‌شود. این خودروها همواره از سیستم تعلیق ترکیبی فنر و کمک فنر ریسینگ استفاده می‌کنند که اساساً با هدف تحمل فشار زیاد ساخته شده‌اند. طبیعی است که استفاده از این تجهیزات هزینه سنگین‌تری را برایتان به همراه دارد. با این حال اگر قصد خرید یک فنر اسپرت را دارید به شما برندهای Ohlins، BOGE ،TRW و بی‌تردید برند Bilstein را معرفی می‌کنیم.
استفاده از فنرهای هیدروپنوماتیک
این برگ آخر حرفه‌ای‌ها برای کاهش ارتفاع خودرو است. سیستم تعلیق بادی روغنی نه فقط امکان تنظیم ارتفاع موردنظر را دارد بلکه قابلیت قرار دادن در حالت نرمال شهری را هم فراهم کرده است. ولی فراموش نکنید که فنرهای هیدروپنوماتیکی که اغلب از آن‌ها به اسم فنر گازی یاد می‌شود فارغ از قیمت بسیار بالا، شیوه نصب پیچیده‌ای هم دارند. پس سعی کنید قبل از اینکه پولتان را به دلیل یک مونتاژ غلط دور بریزید، ابتدا متخصص این کار را پیدا کنید.
بیشتر بخوانید
مطالب بسیارخوب وآموزنده بودوباعث بالارفتن اطلاعات هرکس درموردکمک فنرهاوانواع آنهامیشود.معایب ومزایای انواع سیستم تعلیق خودروراهم یادمیگیریم.باتشکرازشماعزیزان زحمت کش
سلام، با تشکر از سایت خوبتون.
مقاله کاملاً اصولی و خوب، ممنون از نویسنده عزیز و با علم