هفتاد سال است که سری مسابقات فرمول یک، به جذابیت اصلی برای خودرودوستان تبدیل شده است و هرساله، شاهد برگزاری تورهای مختلف این سری مسابقات هستیم. خودروهای مخصوص مسابقات فرمول یک طی هفتاد سال گذشته، بهشدت تغییر کردهاند و آنچه امروزه بهعنوان خودروهای فرمول یک میشناسیم، ثمره سالها تلاش مهندسین و متخصصان تیمهای اتومبیلرانی برای توسعه خودروها است.
خودروهای جذاب فرمول یک
طی دوران باشکوه فرمول یک از میانه قرن بیستم تا به حال، خودروهای فوقالعادهای به تولید رسیدهاند که هم در زمان خود و هم برای دوران امروز، قابلتوجه محسوب میشوند. در این مطلب از همراه مکانیک، نگاهی به بهترین خودروهای فرمول یک خواهیم داشت که برای همیشه خود را در این مسابقات جاودانه کردهاند. با ما همراه باشید تا این خودروهای مسابقهای اسطورهای را مورد بررسی قرار دهیم.
مک لارن-هوندا MP4 / 4
از نظر آماری، اتومبیل مک لارن-هوندا MP4 / 4، پرافتخارترین خودروی مسابقات فرمول یک در تمامی دورانها محسوب میشود. این خودروی افسانهای، در مسابقات فرمول یک سال 1988 توسط آلن پروست و آیرتون سنا رانده شد و در 16 مسابقه، 15 پیروزی کسب کرد. خودروی سنا، مدتی بعد در جریان جایزه بزرگ ایتالیا از کار افتاد؛ اما دیگر خودروی MP4/4، به حضور خود در مسابقه ادامه داد. نرخ پیروزی 93.8 درصد، از مک لارن-هوندا MP4 / 4 یک خودروی افسانهای ساخته است. این خودرو پس از سال 1988 هیچگاه در مسابقات دیده نشد.
خودروی مک لارن-هوندا MP4 / 4، توسط تیمی خبره از متخصصان ساخته شده است. مک لارن تا پیش از ساخت این خودرو، از پیشرانههای پورشه برای اتومبیلهای فرمول یک استفاده میکرد؛ اما این هوندا بود که بهترین موتورها را تولید میکرد. به همین دلیل، مک لارن تصمیم گرفت تا با رقیبش برای ساخت پیشرانه همکاری کند. شاسی مک لارن-هوندا MP4 / 4 نیز توسط استیو نیکلز آمریکایی، طراح ارشد مک لارن ساخته شد و طراحی بدنه نیز، برعهده گوردون موری، مدیر فنی قرار داشت. سنا نخستین قهرمانی سهگانه خود در مسابقات فرمول یک را با این خودرو به دست آورد.
آلفارومئو 158/159 آلفتا
آلفارومئو 158، خودروی فرمول یک نیست؛ اما از نخستین خودروهایی محسوب میشود که پایهگذار این مسابقات شد. به همین دلیل، در لیست بهترین خودروهای فرمول یک جای گرفته است. آلفارومئو 158، خودرویی ساختهشده در کلاس voiturtte محسوب میشد که یک سری از مسابقات گرندپری دهه 1930 را به خود اختصاص داده بود. خودروهای ساختهشده در کلاس voiturtte، مجهز به موتورهای 1.5لیتری بودند؛ درحالیکه خودروهای سری اصلی مسابقات گرندپری، از موتورهای سهلیتری استفاده میکردند.
آلفارومئو 158 در 37 مسابقه از 41 مسابقه کلاس voiturtte، پیروز شد و پس از آن، به دلیل جنگ جهانی دوم، تمامی مسابقات متوقف شدند. پس از جنگ، این خودروی مسابقهای قدیمی از گاراژ بیرون آورده شد و در سال 1947 به مسابقات بازگشت. آلفارومئو 158 مدتی بعد، به یک توربوشارژر جدید مسلح شد و اکنون، 300 اسببخار قدرت در اختیار داشت. این خودرو در نخستین سری از مسابقات فرمول یک که در سال 1950 برگزار شد، حضور داشت. نسخه ارتقایافته این خودرو نیز مدتی بعد با عنوان آلفارومئو 159 به مسابقات وارد شد که تحت نظر انزو فراری توسعه یافته بود و پیشرانه آن، 420 اسببخار قدرت تولید میکرد. متاسفانه پروژه تولید آلفارومئو 160 به دلیل عدم حمایت مالی دولت ایتالیا لغو شد و دیگر خودروهای این برند فرصت حضور در مسابقات فرمول یک را پیدا نکردند.
فراری 500
داستان آلفارومئو 160، پس از مشکلات بودجه لغو نشد؛ بلکه خودروی پیشساخته به تیم فراری انتقال یافت و فراری 500 در نتیجه این انتقال متولد شد. فراری 500 در نخستین سالهای راهاندازی سری مسابقات فرمول یک، خودرویی پرافتخار بود و در 93.3 درصد از مسابقاتی که شرکت کرد، پیروز شد. این خودرو تا سال 1954، در مسابقات حضور داشت و راننده مطرح آن، آلبرتو اسکاری بود. پس از بازنشستگی نیز نسخه اصلاحشده این خودرو با نام فراری 625 وارد مسابقات شد.
فراری F2002
سالهای ابتدایی قرن بیستویکم، دوران تسلط فراری بر مسابقات فرمول یک بود که مشخصه بارز آن دوران، فراری F2002 است. فراری F2002 در 14 مسابقه از 15 مسابقه پیروز شد و از این نظر، در رده آماری مشابهی با آلفارومئو آلفتا قرار دارد.
قدرت فراری F2002، از طریق موتور 3.0 لیتری V10 تامین میشد که در آن زمان، با آنکه قویترین پیشرانه مورداستفاده در مسابقات فرمول یک نبود، اما با استفاده از جعبهدنده بدون کلاچ، کمبود قدرت آن جبران میشد. این خودرو با هدایت مایکل شوماخر و روبنس باریچلو، چهار برد پیاپی را در شش مسابقه کسب کرد و در سال 2003 بازنشسته شد.
مرسدس W07 هیبرید
مرسدس در شش فصل گذشته مسابقات فرمول یک، طوفانی را با خودروهای هیبریدی خود به پا کرده و دستاوردهای متعددی داشته است. یکی از خودروهای مشهور این تیم در سالهای اخیر، مرسدس W07 هیبریدی بوده که گرچه به اندازه مک لارن در سال 1988 درصد پیروزی بالایی را به خود اختصاص نداده است، اما مرسدس را در صدر جدول بهترین تیمهای فرمول یک نگه داشته است.
نرخ برد 90.4 درصدی، بخشی از افتخارات مرسدس W07 هیبرید است که در فصل 2016 توسط لوییس همیلتون و نیکو روزبرگ رانده شد. همیلتون با این خودرو، 10 پیروزی و روزبرگ، 9 پیروزی کسب کردند که آمار خارقالعادهای در طول مسابقات فرمول یک محسوب میشود. مرسدس، بهترین شناخت را از قوانین جدید فرمول یک به دست آورد که حاصل آن، خلق پیشرانه 1.6لیتری V6 بود. استفاده از این پیشرانه، سبب شد تا مرسدس با دردسرهای طراحی که سایر تیمهای شرکتکننده را دچار دردسر کرده بود، بههیچعنوان دستوپنجه نرم نکند.
ردبول RB9
سالهای 2010 تا 2012، دوره اوج ردبول در سری مسابقات فرمول یک بود و بسیاری از پیروزهای این تیم، با خودروی ردبول RB9 به دست آمد. این خودرو در سال 2011 تحت هدایت سباستین وتل، به 12 پیروزی در 19 مسابقه دست یافت و رکورد 9 پیروزی متوالی را به نام خود ثبت کرد. نکته قابلتوجه در مورد این خودرو، موتور آن بود که توسط رنو ساخته شده و از موتورهای مورداستفاده توسط فراری و مرسدس بهتر بود. بعدها براساس ردبول RB9، خودروهای دیگر این تیم نیز توسعه یافتند.
لوتوس 72
لوتوس 72، در هفتادوپنج مسابقه، تنها بیست برد کسب کرد و از این نظر، خودروی چندان درخشانی به نظر نمیرسد؛ با این حال، شش قهرمانی در سه فصل و بیست پیروزی در پنج فصل، از این اتومبیل یک خودروی مسابقهای بینقص میسازد.
لوتوس 72، در سال 1970 زاده شد و اگر به ظاهر آن نگاه کنید، شباهت بسیاری به خودروهای فرمول یک امروزی دارد. درحقیقت، ظاهر مثلثیشکل خودروهای امروزی فرمول یک، از خودروهای لوتوس 72 و لوتوس ایندی کار 56 الهام گرفته شده است. لوتوس 72، تا سال 1977 در مسابقات شرکت داشت و هیچ اتومبیلی تاکنون نتوانسته است موفقیتهای ماندگاری همچون رکوردهای وی را به نام خود ثبت کند.
ویلیامز FW14 / B
ویلیامز FW14 / B یک انقلاب تکنولوژی در دنیای فرمول یک محسوب میشود؛ چراکه این خودرو برای نخستین بار به امکاناتی همچون سیستم کنترل کشش، جعبهدنده نیمهاتوماتیک و سیستم تعلیق فعال مجهز شد. ویلیامز FW14 / B در مسابقات سال 1992، توسط نایجل منسل هدایت شد و تنها دو قهرمانی کمتر از آیرتون سنای افسانهای کسب کرد. منسل با این خودرو، در 9 مسابقه پیروز شد که پنج پیروزی از بین آنها، بهصورت متوالی کسب شده است.
مک لارن MP4 / 2
مک لارن MP4 / 2، شاهکاری در مسابقات فرمول یک است که توسط جان بارنارد طراحی شد. این خودرو در فاصله سالهای 1984 تا 1986 در مسابقات فرمول یک شرکت داشت و بهترتیب، یازده، شش و دو برد در سه فصل متوالی کسب کرد. شاسی فیبرکربنی و موتور V6 پورشه در آن زمان، یک نوآوری تمامعیار محسوب میشدند که در مک لارن MP4 / 1 و MP4 / 2 مورد استفاده قرار گرفتند. این خودروها آنقدر سبک و سریع بودند که اکثر تلاش رانندگان، صرف نگهداشتن آنها روی زمین میشد. متاسفانه مک لارن فرآیند توسعه MP4 / 2 را متوقف کرد و رقابت را طی سالهای آینده به ویلیامز و هوندا واگذار کرد.
جمعبندی
اگر به مطالعه کتابهای تاریخی علاقهمند باشید، حتما متوجه شدهاید که قدرت همیشه در دست یک فرد باقی نمیماند و در طول بازههای زمانی مختلف، شاهد انتقال قدرت از یک فرد به فرد دیگری هستیم. این مساله در مورد مسابقات فرمول یک نیز صدق میکند؛ چراکه قدرت در این مسابقات، به صورت چرخشی در اختیار تیمهای مختلف قرار میگیرد.
تیمهای مرسدس بنز و فراری، از شرکتکنندههای قدیمی مسابقات فرمول یک هستند که در بازههای زمانی مختلفی، قدرت این رقابتها را به دست گرفتهاند؛ با این حال، سایر تیمها همچون ردبول و ویلیامز نیز نقش تعیینکنندهای در این مسابقات ایفا کردهاند. در حال حاضر، قدرت در مسابقات فرمول یک تحت سلطه تیم مرسدس بنز قرار دارد؛ اما معلوم نیست تا چه زمانی مرسدس در این سری مسابقات پیشتاز باقی بماند؛ چراکه قدرت همواره در حال چرخش است.
بیشتر بخوانید