سیستم‌های چهار چرخ محرک در زمان قدیم، تنها در خودروهایی با مصارف خاص و شاسی‌بلندها استفاده می‌شدند؛ اما طی چند دهه اخیر، این سیستم‌ها تقریبا به همه کلاس‌های خودرویی راه پیدا کرده‌اند و در سدان‌ها تا کوپه‌ها و حتی سوپراسپرت‌ها در بازار یافت می‌شوند و تعداد آن‌ها نیز کم نیست. برای مثال، اخیرا نسخه 4 چرخ محرک تویوتا کمری نیز به بازار معرفی شده است. امروزه از خودروی لوکسی مانند مرسدس بنز اس کلاس گرفته تا خودروی ارزان‌قیمتی مانند نیسان جوک، در بازار به‌همراه این تکنولوژی قابل خریداری هستند. در این مطلب به بررسی سیستم xDrive (نوعی تکنولوژی چهار چرخ فعال) خواهیم پرداخت.
پیشینه سیستم xDrive بی ام و
به‌واسطه به‌کارگیری سیستم xDrive در اغلب محصولات کمپانی BMW، بدون شک می‌توان این شرکت خودروسازی را یکی از پیش‌گامان استفاده از سیستم‌های 4 چرخ محرک و از نوآوران این حوزه دانست. در ادامه، نگاهی به تاریخچه، عملکرد و نحوه کار سیستم 4 چرخ محرک ایکس درایو بی ام و خواهیم داشت.
بی ام و بیشتر به‌عنوان خودروسازی شناخته میشود که اتومبیل‌های دیفرانسیل‌عقب تولید می‌کند. گرچه در سال‌های اخیر، این رویه کنار گذاشته شده است و شاهد تولید خودروهای دودیفرانسیل و حتی دیفرانسیل‌جلو توسط این خودروساز بودیم؛ اما اولین محصول چهارچرخ محرک بی ام و، در سال ۱۹۸۵ به بازار معرفی شد. این مدل، با نام 325iX، نسخه‌ای از سری ۳ نسل E30 بود. بی ام و با تولید این خودرو، راهی را آغاز کرد که در نهایت به سیستم معروف ایکس درایو ختم شد.
در بی ام و 325iX از یک کلاچ روغنی (ویسکوز) استفاده شده بود که می‌توانست نیروی موتور را به صورت ۶۰/۴۰ بین محورهای عقب و جلو تقسیم کند. در این خودرو، نیروی موتور همواره به هر دو محور ارسال نمی‌شد؛ بلکه تنها در زمانی که محور عقب شروع به هرزگردی (بکسباد) می‌کرد کلاچ روغنی درگیر می‌شد و بخشی از نیرو را به سمت چرخ‌های جلو روانه می‌کرد. در بی ام و 325iX از دیفرانسیل لغزش محدود (LSD) برای محور عقب استفاده شده بود که به تقسیم نیروی بهتر بین چرخ‌ها کمک می‌کرد. گرچه چنین سیستم چهار چرخ محرکی با سیستم‌های امروزی تفاوت زیادی دارد، ولی در همان زمان، توانایی قابل‌قبولی را به نمایش گذاشت و بی‌ام‌و 325iX به‌خصوص در کشورهای سردسیر، مورد توجه خریداران قرار گرفت.
بی ام و به توسعه سیستم 4 چرخ خود ادامه داد و در سال ۱۹۹۹ بود که اولین شاسی‌بلند این شرکت، یعنی مدل X5 به بازار معرفی شد. امروزه تقریبا تمامی مدل‌های بی ام و از سری ۱ هاچ‌بک گرفته تا سری ۷ لوکس، بسته به نوع موتور و کدشان، به‌صورت استاندارد یا آپشن از سیستم xDrive استفاده می‌کنند.
بی ام و سری 7
خرید بی ام و سری 7سیستم xDrive چگونه کار می‌کند؟
سیستم‌های چهارچرخ محرک در هر خودرویی عملکرد نسبتا متفاوتی از خود نشان می‌دهند و در حال حاضر، نسخه‌های متعددی از آن‌ها را در کمپانی‌های مختلف خودروسازی شاهد هستیم. بی ام و در تکنولوژی xDrive خود روی کنترل الکترونیکی چرخ‌ها به کمک سنسورها و نرم افزارهای مخصوص تاکید دارد.
سیستم ایکس درایو از سنسور سنجش سرعت چرخ و زاویه فرمان استفاده می‌کند تا میزان اختلاف سرعت چرخ‌ها نسبت به یکدیگر را محاسبه کند. به‌کمک همین سنسورها، سیستم می‌تواند متوجه بروز هرزگردی در هر یک از چرخ‌ها شود و در این صورت، با ارسال فرمان به سیستم کنترل پایداری خودرو (DSC) یک کلاچ هیدرولیکی درگیر میشود تا نیرو به محور دیگر که تماس بهتری با مسیر دارد انتقال پیدا کند. همچنین سیستم کنترل پایداری خودرو، به صورت همزمان ترمز چرخ‌هایی را که در حال هرزگردی هستند فعال می‌کند تا نیرو به سمت چرخ‌های دارای چسبندگی بهتر ارسال شود.
سیستم xDrive برای خودروهای دیفرانسیل‌عقب
به صورت کلی، این تکنولوژی در خودروهایی که اساس آن‌ها دیفرانسیل عقب است، (مانند سری ۵، سری ۷، X3 و X5) در حالت عادی تا ۴۰ درصد نیروی موتور را به چرخ‌های جلو نیز ارسال می‌کند. در شرایط خاص و در صورت ازدست‌رفتن کامل کشش چرخ‌ها در یک محور، سیستم ایکس درایو می‌تواند تا ۱۰۰ درصد نیرو را به سمت یک محور روانه کند.
در مدل‌های قدرت‌مندتری مانند نسخه‌های M، این سیستم از Dynamic Performance Control استفاده می‌کند که میزان کم‌تری از نیرو را به چرخ‌های جلو ارسال می‌کند تا حس رانندگی یک خودروی محرک عقب خدشه دار نشود.
بخش‌های مختلف سیستم ایکس درایو در چنین مدل‌هایی که M240i xDrive یک مثال بارز آن است، از ترنسفرکیس متصل به گیربکس ۸دنده خودکار و کلاچ‌های درون آن تشکیل می‌شوند. میل‌گاردان‌های جلو و عقب، به این ترنسفرکیس متصل هستند و کلاچ‌ها، میزان نیروی ارسالی به هر میل‌گاردان را تنظیم می‌کنند.
سیستم xDrive در خودروهای دیفرانسیل‌جلو
در خودروهای دیفرانسیل‌جلویی مانند سری ۲ گرن کوپه یا نسل جدید X1 و X2 موتور به صورت عرضی درون کاپوت نصب شده است و به همین دلیل، نیاز به سیستم انتقال نیروی متفاوتی وجود دارد. موتور چهارسیلندر در این خودروها، به گیربکس ۸دنده خودکار متصل است که درون آن، یک دیفرانسیل لغزش محدود برای ارسال نیروی موتور به چرخ‌های جلو وجود دارد. این دیفرانسیل، کار ارسال نیرو به محور عقب را نیز انجام می‌دهد و میل گاردان عقب به این دیفرانسیل متصل است.
در این مدل‌ها نیز درصورت تشخیص هرزگردی در چرخ‌ها یا هنگام واردشدن خودرو به پیچ، نیرو به محور عقب نیز ارسال میشود تا خودرو پایداری بهتری داشته باشد.
xDrive در نگاه کلی
یکی از انتقاداتی که به سیستم ایکس درایو وارد میشود، فقدان این سیستم در مدل‌های دنده دستی بی ام و است. با این‌که چنین موردی برخی طرف‌داران گیربکس‌های دستی را ناامید می‌کند، ولی باید توجه داشت که بخشی از کنترل کامپیوتری اعمال‌شده توسط این سیستم، از طریق گیربکس خودکار انجام میشود و به همین علت، گیربکس خودکار بخشی جدایی‌ناپذیر سیستم ایکس درایو است.
سیستم xDrive یکی از بهترین سامانه‌های چهارچرخ فعال حال حاضر بازار است و آن را در کنار 4Matic مرسدس بنز و Quattro آئودی، باید از پیشرفته‌ترین سیستم‌های انتقال نیرو دانست. درست است که این سیستم‌ها در آفرود از سیستم‌های ساده خودروهایی مثل لندکروزر یا نیسان پاترول شکست می‌خورند، اما در عوض با فناوری بالا و بهره‌گیری از کنترل الکترونیکی، روی جاده عملکرد بهتری دارند و می‌توانند بسته به شرایط رانندگی واکنش نشان دهند.
تکنولوژی xDrive، به طور کلی مجموعه‌ای کم حجم از نظر سخت‌افزاری، پیشرفته در بخش نرم‌افزار، کارآمد و ارزش‌مند است که می‌تواند خودرویی مانند بی ام و سری ۳ را به یک اتومبیل محبوب و مناسب برای تمام فصول تبدیل کند.
بیشتر بخوانید
