در بازار پرتلاطم این روزهای صنعت خودروسازی، انتخاب خودرویی متناسب با بودجه که ارزش خرید بالایی نیز داشته باشد، امر چندان راحتی نیست. این موضوع، به‌خصوص زمانی اهمیت دوچندان پیدا می‌کند که بخواهید به سراغ خودروهایی بروید که واردات آن‌ها متوقف شده است یا از چرخه تولید خارج شده‌اند! این نکته را به یاد داشته باشید که خودروهای کارکرده زیادی در بازار خودروی کشور موجود هستند که با وجود برچسب قیمتی مقرون‌به‌صرفه‌تری که در مقایسه با خودروهای هم‌رده خود دارند، از ارزش خرید چندانی برخوردار نیستند و شما با خرید آن‌ها، عملا خود را وارد دردسرهای فراوانی کرده‌اید.

این خودروها، عموما در زمان خود فروش موفقی را نیز تجربه کرده‌اند؛ اما در حال حاضر، به علت توقف خط تولید یا عدم واردات، کنار گذاشته شده‌اند و تنها نمونه‌های دست‌دوم آن‌ها در بازار یافت می‌شود.

با درنظرگرفتن تمامی این نکات، به یاد داشته باشید که برچسب قیمت خودرو معقول، همیشه نمی‌‌تواند شما را به یک انتخاب درست هدایت کند. خودروی قدیمی که استهلاک بالایی دارد و دسترسی به خدمات و قطعات آن نیز به‌راحتی میسر نیست، گاهی اوقات انتخاب درستی برای خرید نیست و ارزش خرید بالایی ندارد. در این مقاله از سری مقالات همراه مکانیک، با ما همراه باشید تا نگاهی به خودروهای کارکرده‌ای داشته باشیم که بنابه‌دلایل مختلف، در حال حاضر دیگر ارزش خرید ندارند.

پروتون جن ۲ (Proton Gen 2)

نخستین خودرویی که قصد داریم در این لیست به شما معرفی کنیم، لیفت‌بک جن ۲ است. این محصول که برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ توسط کمپانی پروتون در کشور مالزی عرضه شد، یک موتور ۱.۶ لیتری دارد که می‌تواند ۱۱۰ اسب‌بخار قدرت و ۱۴۸ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. یک گیربکس ۴ سرعته اتوماتیک یا ۵ سرعته دستی نیز این پیشرانه را همراهی می‌کند.

شرکت زاگرس خودرو در سال ۲۰۰۷، جن ۲ را در بازار کشور عرضه کرد و در زمان عرضه، انتظار می‌رفت این خودرو با توجه به ظاهر خاص خود، بتواند رقبای سرسختی چون رنو مگان و زانتیا سیتروئن را به ‌زانو درآورد؛ اما این اتفاق رخ نداد. جن ۲ عمر کوتاهی داشت و عرضه آن بعد از یک سال، متوقف شد. مهم‌ترین علتی که سبب شد جن ۲ نتواند علی‌رغم ظاهر خود در بازار دهه ۸۰ ایران موفق عمل کند، هم‌زمانی عرضه این خودرو با زانتیا سیتروئن بود؛ خودرویی که با توجه به ظاهر جذاب، پیشرانه قدرت‌مند و امکانات خاصی که داشت، توانست به یکی از محبوب‌ترین‌های بازار تبدیل شود.

بازار خرید و فروش جن ۲ در کشور، حتی زمانی نیز که صنعت خودروسازی ما از رونق خوبی برخوردار بود، چندان قوی و پربار نبود؛ چه برسد به حال حاضر که کسادی تمامی ابعاد بازار خودرو را در بر گرفته است. فارغ از بازار خرید و فروش بسیار ضعیف، عدم وجود قطعات یدکی و ظاهری خودرو نیز مالکان جن ۲ را به چالش می‌کشد. چنین مواردی، باعث می‌شوند که در صورت وقوع یک سانحه رانندگی یا ایجاد یک نقص فنی حائز اهمیت در موتور یا گیربکس جن 2، مالک این خودرو با مشکلات سرسام‌آوری مواجه شود.

2. سیتروئن زانتیا (Citroën Xantia)

خودروی بعدی این لیست، پادشاه دهه ۸۰ صنعت خودروسازی کشور یعنی سیتروئن زانتیا است. این خودرو که حتی بعد از گذشت ۱۰ سال از توقف خط تولید آن هنوز طرف‌داران متعصب خاص خود را دارد، این روزها دیگر از ارزش خرید چندانی برخوردار نیست. شما با بودجه‌ای که برای خرید یک زانتیای دست‌دوم صرف می‌کنید، می‌توانید محصولاتی را خریداری کنید که کارکرد به‌مراتب کمتری دارند و خط تولید آن‌ها هم‌چنان فعال است؛ علاوه‌براین، با خرید چنین خودروهایی دیگر دغدغه‌ای در خصوص تأمین لوازم‌ یدکی نیز نخواهید داشت!

زانتیا سیتروئن برای نخستین بار در اوایل دهه ۸۰ میلادی به ایران پا گذشت و آخرین نسخه آن نیز در سال ۱۳۸۹ از خط تولید خارج شد. این خودرو در بهترین زمان ممکن به بازار انحصاری و فاقد تنوع ایران وارد شد و توانست با توجه به مزایایی چون کیفیت ساخت بالا، پیشرانه قدرت‌مند در نمونه ۲ لیتری و کیفیت سواری بسیار خوب، فروش موفقی را تجربه کند.

این خودرو در نمونه‌های ۱.۸ و ۲ لیتری و در تیپ‌های ساده (X)، لوکس (SX) و سوپرلوکس به‌همراه سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک و جعبه‌دنده پنج‌سرعته دستی در بازار کشور عرضه شد. با وجود تمامی مزایای گفته‌شده، در حال حاضر این خودرو دیگر مانند گذشته ارزش خرید بالایی ندارد.

هرچند بازار خرید و فروش زانتیا هم‌چنان نسبت به دیگر محصولات موجود در این لیست پررونق‌تر است، اما در حال حاضر، اکثر نمونه‌های موجود از این خودرو توسط مالکان پیشین تحت‌فشار قرار گرفته‌اند و دارای کارکرد بالایی هستند یا اینکه تصادفات کوچک و بزرگ فراوانی را تجربه کرده‌اند.

حتی اگر بخواهیم نسبت به چنین مشکلاتی نیز خوش‌بین باشیم، اغلب نمونه‌های دست‌دوم زانتیا، مشکلات فراوانی پیرامون پمپ هیدرولیک، سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک، سیستم انتقال قدرت و… دارند و یافتن یک زانتیای حقیقتا سالم، امر چندان آسانی نیست؛ به‌علاوه، لوازم یدکی اصلی یا حتی باکیفیت این خودرو نیز بسیار کمیاب و برای خودرویی در این بازه قیمتی، بسیار گران‌قیمت هستند. بسیاری از قطعات زانتیا‌های موجود در کشور پس از خرید نیازمند تعویض هستند که همین اتفاق با درنظرگرفتن برچسب قیمتی آن‌ها، می‌تواند یک بار مالی مضاعف را بر دوش شما گذارد!

3. هیوندای ورنا (Hyundai Verna)

سومین خودروی این لیست، هیوندای ورنا است. این خودرو که حدفاصل سال‌های ۸۳ تا ۸۹ در نسخه‌های دنده‌دستی و اتوماتیک به بازار کشور راه یافت، در زمان عرضه، یکی از اقتصادی‌ترین محصولات هیوندای در کشور محسوب می‌شد. برچسب قیمتی معقول در کنار کیفیت ساخت خوب، استهلاک پایین و سواری و هندلینگ مناسب، از جمله مزایای هیوندای ورنا بود که سبب شد این خودرو از بازار فروش خوبی نیز برخوردار شود.

ورنا در نسخه دنده‌دستی، به یک موتور چهار سیلندر ۱.۵ لیتری مجهز است که می‌تواند ۹۱ اسب‌بخار قدرت و ۱۳۱ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. نسخه اتومات این خودرو نیز دارای یک گیربکس ۴ سرعته اتوماتیک است و موتور ۱.۶ لیتری آن، توانی برابر با ۱۰۵ اسب‌بخار قدرت و ۱۴۳ نیوتن‌متر گشتاور دارد.

نمونه دنده‌دستی این خودرو نسبت به نمونه دنده‌اتومات آن، ارزش خرید بالاتری دارد و علت این موضوع نیز دردسرهای کمتر گیربکس آن است. بازار لوازم یدکی این سدان جمع‌وجور نسبت به دیگر خودروهای هم‌دوره موجود در کشور، آشفته‌تر است و تقریبا یافتن قطعات یدکی اصلی آن به‌خصوص در شهرهای کوچک امری غیرممکن است.

اگر موفق شوید که هیوندای ورنایی بیاید که در آپشن‌ها بتواند شما را راضی نگه دارد، حتما این نکته را در نظر بگیرید که در زمان فروش آن، با چالش بزرگی مواجه خواهید شد و باید مدت نسبتا طولانی برای یافتن یک خریدار واقعی منتظر بمانید.

4. دوو سیلو (DAEWOO Cielo)

این سدان سال‌خورده محصول کمپانی دوو، حدفاصل سال‌های ۷۶ تا ۸۳ در بازار کشورمان عرضه شد و جدیدترین مدل آن، بیشتر از ۱۶ سال سن دارد. این سدان جمع‌وجور شرکت دوو، به یک موتور ۱.۵ لیتری مجهز است که می‌تواند 75 اسب‌بخار قدرت و 124 نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. یک جعبه‌دنده دستی ۵ سرعته، نیروی تولیدی این پیشرانه را به چرخ‌های جلوی خودرو انتقال می‌دهد. پیشرانه سیلو، چندان تعریفی نیست و این خودروی مونتاژی کرمان موتور، شتاب و کشش چندان زیادی ندارد؛ اما آن‌چه سبب شده است تا این محصول بتواند در زمان خود از فروش خوبی برخوردار شود، مصرف سوخت اقتصادی و برچسب قیمتی مقرون‌به‌صرفه آن بوده است؛ البته سیلو این روزها دیگر ارزش خرید سابق را ندارد. علت این موضوع نیز، به استهلاک بالای نمونه‌های موجود و کمبود لوازم یدکی آن‌ها بازمی‌گردد. در حال حاضر، حتی دیگر کمپانی خودروسازی دوو وجود خارجی ندارد و در بازار آشفته لوازم یدکی داخل کشور، به‌سختی می‌توان قطعات فنی و ظاهری این خودروی سال‌خورده را یافت. با این شرایط، به شما توصیه می‌کنیم که به سراغ این سدان نروید؛ چراکه مالک اول و آخر آن خود شما هستید!

با هزینه‌ای که می‌خواهید برای خرید این خودرو صرف کنید، محصولات خانواده پراید انتخاب معقول‌تری هستند؛چراکه این خودروها با وجود ایمنی ضعیف، حداقل از بازار خرید و فروش خوبی برخوردار هستند و با کمبود لوازم یدکی نیز مواجه نیستند.

5. فولکس گل (VW Gol)

این خودروی تولیدی کمپانی فولکس واگن، حدفاصل سال‌های ۸۴ تا ۸۹ توسط شرکت کرمان موتور در بازار خودرو کشور عرضه شد. گل‌های مونتاژی کرمان موتور، به یک پیشرانه ۱.۸ لیتری ۴ سیلندر مجهز هستند و می‌توانند ۱۰۰ اسب‌بخار قدرت و ۱۵۲ نیوتن‌متر گشتاور تولید کنند.

چالاکی قابل‌قبول مدل‌های مونتاژی گل در کنار طراحی جذاب و کیفیت ساخت بالا، سبب شدند که این خودرو در زمان خود، به‌خصوص در میان قشر جوان، محبوبیت بالایی داشته باشد و به یکی از پرفروش‌ترین‌ها تبدیل شود.

اما حالا نزدیک به ۱۰ سال از مونتاژ آخرین نمونه‌های این خودرو در داخل کشور می‌گذرد و با توجه به نبود قطعات یدکی باکیفیت و ارزان‌قیمت برای این هاچ‌بک جذاب، دیگر کمتر خریداری به سراغ آن می‌رود و به‌ همین جهت، بازار خرید و فروش آن بسیار کساد است. فولکس گل نیز باوجود تمامی خوبی‌ها، یکی دیگر از خودروهایی است که هم‌اکنون ارزش خرید چندانی ندارد!

6. پژو روآ (Peugeot Roa)

این سدان تولیدی ایران خودرو که درواقع نسخه بهینه‌سازی‌شده پژو آردی است، در سال ۸۵ در بازار کشور عرضه شد. در سال ۹۰ نیز ایران خودرو به دلیل مصرف بالای سوخت، مسائل زیست‌محیطی و هم‌چنین کمبود تقاضا در بازار، تولید روآ را متوقف کرد.

روآی سال، به یک پیشرانه چهار سیلندر ۱.۷ لیتری مجهز است که درواقع، نمونه بهینه‌سازی‌شده و ارتقایافته موتور پیکان است. این موتور می‌تواند ۸۸ اسب‌بخار قدرت و ۱۴۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند و حداکثر سرعت آن نیز به ۱۷۵ کیلومتر بر ساعت می‌رسد.

از جمله مشکلات رایجی که سرنشینان روآ با آن مواجه هستند، می‌توان به لرزش اتاق، کیفیت پایین قطعات، عدم هماهنگی اتاق با سیستم دیفرانسیل عقب، صداهای غیرعادی گیربکس و ضعف قدرت و کشش اشاره کرد که قطعا نمونه‌های فرسوده فعلی موجود در بازار نیز دوچندان مشکل‌آفرین هستند.

تمامی این مشکلات در کنار بازار خرید و فروش ضعیف و کمبود شدید لوازم یدکی، سبب شده است تا کمتر خریداری به سراغ این خودرو برود. در همین راستا، به شما نیز توصیه می‌کنیم که اگر قصد خرید پژو روآ را دارید، منصرف شوید.

نتیجه‌گیری

خرید خودروی دست‌دوم، به‌خودی‌خود یک عمل پرریسک است و اگر تصمیم بگیرید که به‌سراغ نمونه‌های قدیمی و پراستهلاک بروید، این ریسک افزایش نیز پیدا می‌کند. در شرایط فعلی کشور که صنعت خودروسازی سخت‌ترین روزهای خود را می‌گذراند و عملا بازار لوازم یدکی نیز بی‌سروسامان است، پذیرش این ریسک چندان معقول نیست.

در این شرایط، به شما توصیه می‌کنیم که پیش از خرید خودروی موردنظر خود، حتما در خصوص بازار خرید و فروش و میزان دسترسی به لوازم یدکی آن تحقیق کنید؛ به‌عبارت‌دیگر، بهتر است تمرکز اصلی شما روی خرید خودرویی با کارکرد کم و بازار خرید و فروش پررونق باشد که ترجیحاً هم‌چنان بر روی خط تولید قرار دارد. در واقع، خرید خودرویی قدیمی و پردردسر که نه فروخته می‌شود و نه لوازم یدکی آن در دسترس است، انتخاب چندان معقولانه‌ای به ‌نظر نمی‌رسد.

بیشتر بخوانید

• بررسی کامل استانداردهای آلایندگی یورو
• روش‌های تشخیص رنگ شدگی بدنه خودرو کارکرده چیست؟
• عواقب جبران‌ناپذیر رانندگی با باک خالی
• نکات ضروری در مورد صندلی کودک خودرو
• راهنمای خرید لنت ترمز ؛ چه زمانی لنت ترمز را عوض کنیم؟
• علائم خرابی سنسور خنک کننده چیست؟