امروزه کاهش ذخایر منابع فسیلی و از سویی دیگر، مسائل زیست‌محیطی بیش از پیش توجهات را به خود جلب نموده است و در تمامی صنایع، برنامه‌ها به سمتی هدایت می‌گردد که از منابع فسیلی کمترین استفاده ممکن شود. یکی از صنایع بسیار تاثیرگذار در این حوزه، صنعت خودروسازی است چراکه سوخت خودرو از محل منابع فسیلی تامین می‌گردد.
از همین روی است که سرمایه‌گذاری‌های فراوانی در حوزه خودروهای هیبریدی و برقی انجام شده است. چند سالی است که پای این خودروها به بازار ایران نیز باز شده و در این میان مصوبه اخیر مجلس در خصوص صفر نمودن تعرفه واردات این خودروها، تب هیبریدی‌ها را داغتر نموده است. اگر می‌خواهید با خودرو هیبریدی آشنایی بیشتری داشته‌باشید، در ادامه مقاله ” خودرو هیبریدی چیست؟ ” با مجله همراه مکانیک همراه باشید.
خودروهای هیبریدی
هیبرید (Hybrid) کلمه‌ای لاتین بوده و به معنای ترکیب است؛ با دانستن معنای این کلمه تا حدود زیادی مفهوم خودروهای هیبریدی مشخص می‌گردد. در واقع خودروهای هیبریدی برای تولید توان حرکتی لازم از دو منبع انرژی مختلف استفاده می‌نمایند که رایج‌ترین آن‌ها ترکیبی از سوخت‌های فسیلی (بنزین، گازوئیل و در برخی موارد حتی گاز) و انرژی الکتریکی می‌باشد.
این خودروها در این ترکیب دارای یک موتور درونسوز و یک موتور الکتریکی هستند که انرژی آن توسط باتری‌ها تامین می‌گردد.
تاریخچه خودرو هیبریدی
بر خلاف تصور بسیاری که می‌پندارند خودروهای هیبریدی پدیده‌ای مدرن و جدید هستند؛ این خودروها از همان اوایل پیدایش صنعت خودروسازی مورد توجه بوده‌اند چراکه ایده اصلی بسیار ساده است. اولین خودروی هیبریدی توسط فردیناند پورش (Ferdinand Porsche) و در سال 1899 و با نام Mixte روانه بازار شد. در آن زمان بیش از 300 دستگاه از این خودرو ساخته و فروخته شد. پس از گذشت مدت زمان بسیاری کوتاه، هنری فورد بازار را از آن خود ساخت و با تولید اتومبیل‌های بنزینی، بازار خودروهای هیبریدی را کمرنگ نمود.
خودروهای هیبریدی به دلیل قیمت بالا و توان پایین، تبدیل به جزیی از تاریخ شدند و عملا خوابی 50 ساله را تجربه کردند تا اینکه دوباره و در سال 1960، کنگره آمریکا سیاست‌های تشویقی و حمایتی فراوانی را جهت کاهش آلودگی را ارایه داد و همین امر نوید بازاری با پتانسیل بسیار بالا را برای خودروهای هیبریدی به ارمغان داشت. اکنون، سال‌ها از آن روزها گذشته و خودروهایی هیبریدی بسیاری در بازار حضور دارند و به نوعی تمامی خودروسازها سعی ارایه محصولی هیبریدی و با کلاس بالا را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
نحوه عملکرد خودرو هیبریدی
- شروع حرکت: به هنگام شروع حرکت، انرژی لازم از باتری تامین شده و تا سرعت حدود 25 کیلومتر بر ساعت ادامه دارد.
- سرعت نرمال: در این سرعت‌ها، انرژی جنبشی خودرو از موتور درونسوز تامین شده و حتی مقداری از انرژی تولیدی آن می‌تواند جهت شارژ باتری مورد استفاده قرار گیرد.
- سرعت‌های بالا: در سرعت‌های بالا و شتاب‌گیری‌های سریع، هر دو موتور درونسوز و الکتریکی وارد مدار شده و انرژی لازم خودرو را تامین می‌نمایند.
- ترمزگیری: چنانچه خودرو به سیستم ترمز بازیاب انرژی (Regenerative Braking) مجهز باشد در هنگام ترمزگیری، انرژی جنبشی تبدیل به انرژی الکتریکی شده و این انرژی جهت شارژی باتری استفاده می‌شود.
- توقف: در این حالت هر دو موتور الکتریکی و درونسوز خاموش هستند.
انواع خودروهای هیبریدی
خودروهای هیبریدی در حالت کلی به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
- سری
- موازی
- پلاگین
سری
در نوع سری، تامین انرژی جنبشی لازم توسط موتور الکتریکی انجام شده و موتور احتراق داخلی وظیفه شارژ بانک باتری را بر عهده دارد. این خودروها برای فواصل طولانی چندان مناسب نبوده و با توجه به بزرگتر بودن بانک باتری مورد استفاده، گرانتر نیز هستند.
موازی
در این نوع خودرو، هر دو موتور در تامین انرژی جنبشی دخیل بوده و برای مسافات طولانی گزینه مناسبتری هستند.
سری-موازی
همانطور که از اسمشان بر می‌آید این خودروها ترکیبی از دو مورد فوق بوده و موتور درونسوز زمانی وارد کار می‌شود که به انرژی بالایی نیاز باشد در غیر اینصورت، موتور الکتریکی وظیفه تولید انرژی جنبشی را به دوش خواهد کشید.
پلاگین‌ها (Plug-in)
این نوع خودروها جدیدتر بوده و علاوه بر امکان شارژ باتری‌ها در هنگام حرکت، با اتصال به برق شهر نیز قابل شارژ هستند. کمپانی‌های خودروسازی توجه ویژه‌ای به این حوزه داشته و از جمله این نوع هیبریدی‌ها می‌توان به تویوتا پریوس، میتسوبیشی اوتلندر و ولوو V60 اشاره نمود.
شایان ذکر است در برخی دسته‌بندی‌ها شاید عناوینی چون سری- موازی، ملایم (Mild) و یا تمام هیبریدی نیز به چشمتان بخورد که تشریح آن‌ها از حوصله این مقاله خارج بوده و صرفا مهم‌ترین نوع هیبریدی‌ها آورده شده است.
مزایا و معایب خودرو هیبریدی
از مهم‌ترین مزایای خودروهای هیبریدی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی: از آنجا که جهت تامین توان، از موتور الکتریکی نیز استفاده می‌شود لذا مقدار آلودگی این خودروها کاسته خواهد شد.
- سیاست‌های تشویقی کشورها (نظیر مصوبه اخیر مجلس کشورمان): به دلیل مزایای این خودروها، حکومت‌ها نیز سیاست‌های حمایتی مختلفی را تعریف نموده‌اند که به نوبه خود می‌تواند باعث افزایش اقبال به این خودروها گردد.
- مجهز بودن سیستم ترمز بازیاب انرژی: در خودروهای معمولی، انرژی جنبشی خودرو به صورت حرارتی تلف می‌گردد در حالیکه در خودروهای هیبریدی مجهز به سیستم ترمز بازیاب انرژی، این انرژی با توجه به مکانیزم طراحی شده در باتری ذخیره می‌گردد.
- کاهش مصرف سوخت: حضور یک منبع دیگر در کنار سوخت فعلی، باعث کاهش مصرف سوخت و یا به عبارتی مصرف بهینه آن خواهد شد.
- موتور کوچکتر: با توجه به وجود موتور الکتریکی در کنار موتور درونسوز، دیگر نیازی به موتورهای بزرگ نیست.
- و …
مهم‌ترین معایب این خودروها نیز عبارتند از:
- عملکرد: این خودروها به هیچ وجه برای سرعت‌های بالا مفید نبوده یا شاید بهتر است بگوییم فعلا! قابل مقایسه با خودروهای اسپورت درونسوز معمولی نیستند.
- قیمت بالا: با توجه به تکنولوژی مورد استفاده در خودروهای هیبریدی، این خودروها معمولا از خودروهای درونسوز گرانتر هستند.
- هزینه بالاتر نگهداری و تعمیرات: هزینه نگهداری و تعمیرات این خودورها به دلیل تنوع قطعات آن بیشتر از خودروهای معمولی بوده و همچنین مکانیک باتجربه نیز در این حوزه بسیار کم است.
برترین خودروهای هیبریدی سال 2019
با توجه به عطش بالای بازار، کمپانی‌های خودروسازی کمر همت بسته و سعی نموده‌اند خودروی هیبریدی قابل اعتنایی را تولید کرده تا از رقبای خود در این حوزه عقب نمانند. از مهم‌ترین برترین خودروهای هیبریدی سال 2019 جهان که برخی از آن‌ها در خیابان‌های کشورمان نیز قابل رویت است می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- هوندا سیویک هیبریدی (Honda Civic Hybrid)
- هوندا آکورد هیبریدی (Honda Accord Hybrid)
- تویوتا آوالون (Toyota Avalon Hybrid)
- تویوتا پریوس (Toyota Prius)
- هیوندای سوناتا هیبریدی (Hyundai Sonata Hybrid)
- شورولت ولت (Chevrolet Volt)
مطالعه مقالات مرتبط زیر را از دست ندهید
